Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 46, 15 November 1907 — HAINA NINAU BAIBALA. [ARTICLE]

HAINA NINAU BAIBALA.

KA HIHIO KUPAIANAHA. E ka Ipu Alabata i poniia, ke Pallaka ppio o ke Kilohana Pookela, "Welina: —Ma ke kauoha a Mikaele ka X.anaklla kekahi lala o ko makou puali Anela, ma kana hoike ma ka hihio i loaa mai ia'u mai iaia mai ma keia wanaao Sabati, Oct. 10, 190<, a ma o ua kauoha la. ke hoouna aku nei au ia oe i keia Episetole kamaha'o, a naS ia e telegarapa aku ia J. "Van Naliilewa i na mea i loaa a i ikeia e a'u | ma ua hihio la. O keia malalo iho nei ke klno o ka hihio ame ka oiaio iloko ona: Ma ka'u nana ana ia'u iho ma ua hihio la, ike iho la au ia'u iho e ku nna maluna o kekahl kuahiwi klekie, a ike pu iho la no hoi au he aina nani e waiho mai ana imua o'u i hohola ia ma ka loa ame ka laula, a he nul hoi i oi aku ma o aku o ka ike a ka maka. Ike pu aku la au ua haliipaaia ka aina me na laau uliuli, a maopopo iho la ia'u he wa hua ia o na laau hua a no ka mea, ke ike āku nei au i ka ula ohelohelo o ka hua pomeraite, ka ula weo ame ka'lna o ka painaapala, ka ula gula o ka alanl, ke omaomao o na hua flku opiopio a 1 ka luluu mal o na laau hua apau e hua ana ma ko lakou ano iho. Ia wa hookahi no ke ike pu la no hoi au I ke keokeo aliali o ka pua lilia, ke keokeō huluhlpa, ka ula weo ame ka ulaponl o ka pua o ka rose, ka lau pohina o ke kupero ame ka laau oliva, na lau pala halenalena o ka narebo ame na laau nani e ae e like me ke klnemona, kalamo, keroko, haneana ame ka sitima. Ua ike pu aku no hol au I kekahl laau nul iwaena o ua aina la, a ua pil aku ka nui o kona kino a oi aku maluna o na laau apau, a maluna o kona mau lala paani ogana ana na leo o na manu no ka mea, o na hora kakahiaka nul no la. Me keia mau nani a'u e ike nel, ua huli aku ka nana ana a ko"u mau maka i ke kukulu akau, a ike aku la au I kekahi mea kupaianaha loa maluna o ua aina la nana hoi I hookaKiha loa mai 1 ko'u noonoo. O keia mea a'u e ike nei he holoholona ia o ke ano kupaianaha loa, a he mea hoi i ike oie ia e ka maka o na keiki o keia Honua. O kona kino i/a oi aku ka nui ame ke kiekie I ko ka elepani o kai e, a ua uhipaaia hol kona kino holookoa me ka waihooluu o ke sapeira. O kona mau hao klwl he aial e like me ka hau, a no laua hoi ke kiekle e pii pololei ana iluna he umi kubita pakahi, a mawaena o kela mau hao kiwi ua opuu ae la he wahi hao uuku b ke ano kuie kanaka, a he ehlku ka nul o kona mau maka, a he eono o kfeia mau maka e moe ana mal kekahl kihi o ka lae a kekahl, a mawaena o keia mau maka ame kahi opuu hao uuku, ana ka ehiku o na maka a nona ka ula i like aku me ke okooko o ke ahi. Ua nakolokolo ae ka lewa i ka leo uwo o ua holoholona la a he kohu hekili ku'i 'pamalo, ua manaluaia ka welelau o kona alelo e like, me ko ka nahesa. O kona mau wawae mua he mau wawae o ke ano o ka bipi o kuapeni o Nouaiki, a o kona mau wawae hope he mau wawae kanaka, a ike pu aku la no hoi au hte mau bele liilii elua o ke ano kino kanaka o eono ame ehlku makahiki e omo ana 1 ka waiu o v ua holoholona la. Me he la he ekolu leguea ma ke kukulij Hema mai kahi aku o keia holoholona kupaianaha me kana mau ke-» iki kino kanaka e ku nei, ke ike aku la au he kuahlwl hou e llke no ma ke kuahiwi a'u e ku nei, a ua uhi paaia e na ao popolohu a hakumakuma, u o ka wa like no hoi ia a ka hekili ame ka uwila e olapa' ana, a hala ae la he hapaha hora o keia mau ouli kamahao alaila, ike aku la au he papa pohaku me na huapalapala i kahakahaia maluna iho ma ka olplo a ka Lahui Amora, a ia'u .e nana nei i kela mau mea kamahao ame ke kupaianaha, aia hoi me he uwlla la i ka maka o ka Opua, ua nalowale aku la ua mau mea la; a nee mai la ka ohu aole nae o "ke keokeo e like me ka hau, aka; o ka ula e like me ka lole

ula, a lwaena o kela ohu e kau ana ka huahelu Roma XIV. la'u e ake nul nei e ike i ke ano o keia mau ouli kamahao ua hookahaha hou ia mai au i' kona nalo koke ana, a oili mai la he ohu pohlna lalahi, a halii pāa ae la a puni ua aina la. Ike pu aku la no hoi au i na manu like ole«o kela ame keia ano, a pela no hoi me na holoholona o na anō apau, a e mele ana lakou i kekahi meie i oi aku ka nani, a i mele oleia a lohe oleia e na "leo o ka« u'liu-ii, ka ukeke iaau ame hao, manadaiina, violiumi, hapa, piano, ogana ame ka leo hone o Kanikawi kela ohe kaulana, he leo foroga wale no lakou apau ke hoohalike nīīii me kela. la'u iloko o ka lipolipo o ka hoohihi ! ana i kela inau nanl, ua poha mai la he malamalama alohilohl ano e a lohe aku.la au i ka leo i ka pan»rfina mai, "Owau no keia o Mikaele kekahi o kou hoa Anela." "E hoomanao," wahi ana, o keia mau mea apau au i ike Iho nei oia kau e ha'i aku i ke Pailata 0510 o ke Kilohana a nana e telegarapa aku 1& J. Van Naliilewa, a hoakaka

mai la oia ia'u i ke ano maoli o ka hihio a'u i ike ai e like me keia malako iho: 1.. *'Q ka. laa.u au i ike iho nei iw£#na o Aina a i oi aku koiia nuf i, 1?> na laau-apau he .Waina "Ua laap, 'la a i like a'i 'me' ka olelo o ke ola. Owau rio ke Kumuwa'na oiaio. He Waini* ka kiau a J. Van Naliilewa." 2. "O ka holoholona kupaianaha au i ike iho nei ame kekahi o na keiki bebe kino kanaka e omo waiu ana oia kekahi mau mea i makemake nui loa ia e J. Van Naliilewa, a ha'i maopopo mai la oia o» ka holoholona o Satana no ia, o ka bebe o ke kanaka no ia o Romus. (E nana History of Greece.) 3. "O ke kuahiwi kiekle au i ike iho nei o ka mauna no ia o Sinai, a e hoomanao o ka papa pohaku i kahakahaia me na huapalapala o ka Amora, o n* kanawai no la o Mose, a oia no ke kahua i kukuluia aJ ka Ekalesia o lesu," oia hoi maluna o na. papa kanawai. 4. "O Ka ohu halii i like aku koha ano me ko ka lole ula, oia no ka hewa kumu mai ia Adamu ma mai, a mai la kumu i bapetizoia ai na keiki liilii. 5. "O ka huahelu XIV he huahelu» Roma ia, aka, ma ka helu a ko ka Amora he 1111111 kona ano, a he 7 md ko ka Arabia, a e holke ana kona ano ma ke Sabatl ka la o ka hebedoma o ko Matia hoailonaia ana." 6. "O ka leo mele o na manu ame ko na holoholona au i lohe iho nel, he mea ia i loaa ia lakou mamua o ka hanauia ana o Kaina, a he leo mele kahiko loa ia, a ke hoike mai nei kona ano ua hoonani aku o Diavflda i ke Akua ma na Papa Helu Kahiko na Haleu a Davida." "E i keia mau mea," wahl ana a puoho\ae la au me ke kahaha nui no kela haawina kamahao, a hoomanao pu ae la no hoi ua pouli aku la ka Home o ka makamaka J. Van Naliilewa no ka mea, ke a nei~ka uwila i Wahiawa. Aohe kanalua o na ki uwila ae la no keia. 'E auhea oe e ka haloha a makamaka hoi, ua ike 'anei oe i ka nane a Gaberiela ka Anela o Mekiko, aole ia he puhi, aole no hoi he ulu e like me kau i pahapaha al no keia ae la ma ke Kilohana Pookela o Nov. 8 i hala, aka, he mea i oi loa aku ka paakiki a no ka mea e helelei ana ka La i ka hoea ana o na hoku, aka, o ua kama la a'u e oia mau ana no ia. Nolaila, e ka makamaka huli ia, huli nui, huli nui aku, a huji nui loa aku, a no ka mea o ua Kama la a'u ke loaa ia oe e halihali ana ola ia oe -rtia ka poli o ka Logou. A e loaa pu no la oe ka makana ka Buke o' ke Ola mau loa. GABRIEL KEONA KEAWEHAKU. ! Wahiawa, Oahu. '• Wela ka hao la oe e Gaberiela ka Anela o Mekiko. 9 na kuhikuhi ana a ka hihio moeuhane ia oe, ua kulike loa ia me kl uwila e waiho nei ma keia keena, a ua pololei na haina apau e like hol me na haina a ka inea nai«u na ninau.—L. H.