Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 49, 6 December 1907 — Ka Makaikiu Talamana Ka Papohaku Kahiko Naueole o ke Komohana. A I OLE Ka Mea Nana ka Ilio Hanu Mea Hou Kaulana Bone [ARTICLE]

Ka Makaikiu Talamana

Ka Papohaku Kahiko Naueole o ke Komohana. A I OLE Ka Mea Nana ka Ilio Hanu Mea Hou Kaulana Bone

MOKUNA XXXII. KA LEO HOOLANA KAMAHAO. Ua hiki loa no i ua Makaikiu la ke hoopakele ac ia Kate me ka • i ole o ka hana, aka hoi no kona makeniake loa e hoopakele puia 1 me kona hoa make o ka alo ana o ke kula loa, oia hoi kelā kaikaalnne Mekiko, nolaila, ua noke wale mai no o!a i ka hoopuka 1 kela au olelo i wahi no ke kanaka Mekiko e hoololohi ai i ke kau dna ,u i kana hoopa'i maluna o Ineka, a i wahi no hoi no Kate e h00.1,0 .1,0 mai ai eia he hoopakele nona ma kahi kokoke loa ,a ma īa ananei e hiki ai iaia ke hoole aku 4 ke koi hoomano mai a Frane lilo aku oia i \vahine mare nana. \*a holopono loa nae keia papa hoonohonoho a ka Makaikiu. no ; mea i keia manawa a Kate i hoole aku ai ike koi ake kanaka Me- . e lilo aku i walrne nana, ua hiki ole loa iua kanaka la ke kau • ai i ka hoopa'i maluna akeia'mau kaikamahine mamuh o kona ma.i'u i ka mea nona kela leo e hoike mau la iaia, ua kokoke mai kona v anawa e make ai. I keia manawa e haawiia ana o ke kauoha e ka lukanela o rranciscrt no ka hoakoakoa ana i na kanaka apau maloko o ka hale hau, ke ike la ka Makaikiu i kana hana pewio e h'ana aku ai t ko ai ka.hana lux>pakele ana i 'mauna aku ai i kona ola mahope o na kaikamahme. 0 kana mea mua loa o ka noonoo ana, oia kona hde ana aku 1 knhi o ke kaikamahine Mekiko i hoopaaia ai no ka mea ua maopopo no inia ia wahi, a ua hele no hoi a aumoe, ua hookaniia mai la ka bele no ka hoakoakoa ana aku i na kanaka. He pono i ua Makaikiu la ke hana koke i kana hana. no ka mea he hana makehewa wale no kona noho hou ana iho maloko o ka aina nanai holoholona mahope iho o ka loaa pono ana mai aia he e ua mau kanaka o ke kanaka Mekiko i pau i ka make, a o kona hoekoloia mai 110 ia a loaa pono ke kolohe. ' , MOKUNA XXXIV/ KA HALAWAI PU ANA O KA MAKAIKIU ME INEKA. He mea pono no e hoomaopopo ia aia maloko o keia aina hanai holoholona e malama mau ia ana na mea pili loa i kela ame keia kanaka mai na haole a na Ilikini, a o ka manao nui no ia o keia hoakoakoa ,ar.a no ka liuli pono ana aku i ke kipi. 1 mea nae e holopono ai ke'ia hana i makemakeia, ua mahelehe eia na kanaka nia na puali lehulehu me ko lakou mau kapena pakahi, a ua haawiia hoi ke kauoha e hoohalike loa oia i na kanaka apau o kona puali iho 'me ko lakou mau ano maoli i kulike loa me na mea 1 paa maloko o ka buke moolelo. Ua hana mau ia no keia ano hana i ka manawa e make ai a e nalowale ai paha kekahi o lakou i na manawa apau, a «aole he kanaka 1 m io kona ikeia, a hoohuoiia la hoi ke komo hou ana mai o kekahi mea Jb>c r.ku iloko o keia wahi. Ua kauia no hoi kekahi mau hoopa'i, no ka poe e loaa aku ana t na k ; u aole lakou i hele ae ika halawai, ahe poe Ilikmi ka poe i hoon.ihoia no ka hele makaikai ana i na kauhale mahope iho o ka paU ana . - na kanaka ma keia keena halawai o lakou. E like me na mea i hoike muaia ae nei, ua kamaaina loa ka Makaikiu i na mea apau oloko o ua aina hanai holoholona la, a i ka manawa o na mea apau i akoakoa aku ai noloko o ke keena halawai, o ka manawa no ia o kekahi Ilikini i maalo ae ai ma kahi a Francisco e n->ho ana, a manao mai la no ua kanaka la o kekahi no keia o kana • !nu īlikini makai, aole ona hana wale mai. Kamoe pololei aku la ka hele ana a keia Ilikini no ke keena 1 hooai o Ineka, a aia no hoi kekahi Ilikini e aku me ua kaikamahine ">:\ ka i noho pu ai no ke kiai ana i ole ai e mahuka ke pio. 1 keia Tlik ; ni malihini i hookokoke aku ai ma kahi o kela Ilikim «■ ku kiai ana, ua ike mai la oia he nialihini keia aole he kamaaina, a • kona manawa ia i ninau mai ai i ko ia nei kuleana o ka hiki ana aku ' iila. a aole nae i paneia aku kana ninau me na huaolelo, ua h.ele ma-.,-l aku la ka Ilikini malihini a paa aku la ka a-i oke kiai. me ka unuhi :.na ae i kana pahi a hou aku la ma puuwai oua Ilikini la. Aole he na ana a loheia akLt la hoi o ka leo uwe, aka me ka ma\\c wale no i hanaia aku ai kela hana a hiki i ka make ana, me ka īke .'le mai o kekahi mea. • . I ka malaelae ana 0 ke alahele no keia malihini e hana aku ai 1 • ana hana. ua komo loa aki la oia no ke keena i hoopaaia ai 0 ke kaiT unahine Mekiko, a iaia i hoea aku ai imua oua kaikamahine la, ua ike aku la oia i kona waiho moe mat iluna o ka papahele, ua paa na lima ame na wawae i ka hauhoaia.i ke kaula. Hele l oa aku la keia ama ka aoao o Ineka, me ke kukuli pu.ana 'n puiwa koke mai la o Ineka, i ka ike ana mai i keia mahhini a oia kana o ka ninau ana mai: : "Owai oe?" "E hamau mai pane leo nui ae oe o loheia mai." •'Oia ka hoi paha, e hoike mai hoi owai oe?*' i ninau hou mai ai >0 Ineka no kona piha loa i ke paha'oha'o i keia malihini. O ka unuhi koke ae la no ia o ua Ilikini malihini la i kana pahi a \ioki aku la i na kaula apau i hoopaaia ai o Ineka, a oia ka manawa ua kaikamahine Mekiko la i ninau hou mai ai i ka i ana mai: "Owai oe?" "\ mea e niaopopo ai ia oe owai la wau, he hookahi no pane poma ko'u aaao, he haaloha au nou, a e hihnai mai i ka'u mau •■io," o keia mau olelo e hoopukaia nei mawaena o laua eia ma k«t 10 haole .a loaa aku la ka hoohuoi ia Ineka a ninau hou mai la. "He hoaloha anei 6e no ke kaikamahine haole?" "Ae. o ko'u ano maoli i&, a aole no hoaloha wale no no kela •Namahine aka he hoaloha pu no nou kekahi." "Xani maoli ka hoi ka pomaikai o kou hoea ana mai la i ka ma-. ... ;i pono loa, a pehea ua kaikamahine haole-la, ua pakele anei oia?' Aole oia i pakele i keia manawa, aka e-hele aku ana au e hookuu iaia mai kona noho pio ana,* i pane aku ai ka malihim. Alaila i ka manawa hea e loaa ai 'iaia ka lanakila?" i ninau hou * 1 •ai o Ineka I keia manawa koke no, a mamua o ko kaua hoomaopopo ana ■ kaua mau ano maoli he mea pono e ike maopopo mai oe i ko'u Owau no keia ka Makaikiu Papohaku, ka mea e hookolo mau • mahope o ka meheu o keia kanaka Mekiko e noho haku nei maluna ■ •■•ikou, a o ka'u wale no e kauoha aku nei ia oe e hele aku oe e kn 1 mc na lako apau no kekahi huakai loihi," a i ka pau ana no o keia 11 nlelo a ka Makaikiu. ua eleu koke aku la o Ineka e hooko 1 na ■■."ha i haawiia aku iaia, no ka mea ua maopopo iaia kahi e loaa ai o mea i makemakeia.. Xo ka piha loa hoi kekahi i ka hauoli no keia lanakila ana ona, 'e ana hooka'ulua wale ana iho, a ia ka pono o ke kaawale aku mai '*i o ka poino ame ka popilikia.

I ka hala ana aku o Ineka ma kana misiona, ua kii aku la ka Makaikiu i ka Ilikini make a kau-o mai la i kona kino hiake noloko o ka rumi o Ineka i hoopaaia ai, i ofe ai e loaa mai na hoohuoi ana, a e nanea ana no ua makaikiu nei i ka noho me ka noonoo nui ana 1 kana hana.pono e hana aku ai, ua hoea hou mai la o Ineka a hoike mai la, 'i ka Maka'kiu i kona ike ana he ekolu mau lhkim e noho kiai ana.ma kahi ana i makemake loa ai e kii i na lako no ka huakai a ka Makaiki j | i makemake ai. , , , Ua eleu kokfc mai la ka Makaikiu i ka hele ana nowaho o ka hale me ka ukali ana no o ineka mahope ona a hala aku la laua no kekahi wahi e ike oleia mai ai e na kanaka o Francisco._ Ia Francisco i kokoke aku ai ma ke keena o Kate e noho ana. ua hele mua aku la oia e kiei ina paha aia no o Kate ke ala-n ai la oia hoi kona mau hoa e kakali aku ana oka loaa ma. pna ka "°' ,a na £ lakou haku mai e komo aku iloko o ka rum. no ka hooko ana aku . ka oihana mare maluna o laua. . Aoie no hoi i noho palaka wale o Kate mai keia manaw ? a laua hui hope ai me Francisco. no ka mea ua hoomakaukau mua no oia i kana mau pane no ka wa e waihoia aku ai na n.nau .a.a e ke kanaka ana i hoowahawaha loa ai. 1 ua Francisco la i ike aku ai e ala ana no o Kate, ua eleu koke aku la oia a noho ana ma ka aoao o ua kaikamahme ne. a hoomaka oL-.i |a no e mnau i ka 1 ana aku. . "Ea e Miss Robine, i hele mai la au e hoomaopopo hou aku, īna Daha ua hooholo iho nei oē i kou manao no ka mea a u 1 makemake ! a ' ? "Ae. ua hooholo iho nei au i ko'u manao, aua paa hoi ia e hiki ole ai ke hoololiia ae." wal.i a Kate me ke kuoo. "Alaila. e' mare 10 ana kaua ea?" i hoomau mai a. no o Franc.sco i ke kamailio ana. . "Aole oia ka'u olelo hooholo 1 noonoo ai, wahi hou a Kate. "Alaila, e hoole mai ana ka paha oe i kau mea . olelo mua mai ai iau. aia a hoopakele au i ke ola o h.eka alaila ae ma. oe e hlo . wah.ne " aU "Aole au e hoole aku ana i ka oiaio o ia mau olelo au i kamaiho mai la aka ua hookoe anei oe i ke ola o kela kaikamahine. "Ae ua hoola aku nei hoi au .aia e like me kou makemake ; a o kou hooko wale mai no koe i kau hoohiki i hoopaa ma. a. imua o u no ko kaua mare ana aku." . "\o\e io palia ka mare aku me oe, ua manao ane. oe e h.k. ana ia'u ke hilinai aku i kau mau olelo e kena kanaka ino. No ko makan i na olelo hoomaka'uka'u a kekah. kanaka e hoao ne. e hoopakele .a maua ko kun.u o ka hookoe ana i ke ola iloko ona aole no ko manao maoli e hoola iaia." , . Hoomaka ae la ua kanaka la e aka pahenehene no keia mea ana e lohe nei niai a Kate aku a ninau hou mai la: "Ua ike anei oe i kou kulana i keia manawa. "Aole au i maopopo i kekahi mea e pili ana 1 kau i ninau mai la. "Ala'la he mea pono no ia oe e ike, pwau ka haku e noho mana ana maluna o keia aina. a eia hoi ke ola o na mea apau iloko 0 ka poho o kuu mau lima, a hiki wāle no ia oe e Kate. Ilaeno au e jnake, ua make ia kanaka a wahine paha, nolaila e īke mai oe 1 ke kupihku o kou kulana i keia manawa a ae mai e hooko i ko u makemake. "Mai kuhihewa oe ia oe ke hooko mai i kau mau mea apau e hoonuinui mai nei, a e hoomakauka'u mai nei imua o'u no ka mea eia kekahi kanaka iioko nei o keia wahi i oi ae kona mana . kou a ua hiki loa hoi iaia ke lawe i kou ola ke manao mai oia e Mana pela, . pane mai ai o I\ate. 111, Hoopii houia mai la ka hoonaukiuki o ua kanaka la no ka lohe hou ana i keia mau olelo a Kate, a iaia 1 kamailio hou aku ai 1 ke kau kamahilie, ua kamailio aku la oia me ka leo malie, no kona maka u o I lohe mai ke kanaka nona kela leo hoomaka'uka'u a laua like 1 lohe pu ai a oia nae k.ana o ka pane ana aku: # i "Eia ke paa nei kou ola iloko oka poho o kuu lima, a o keia karaka au e kau aku nei o na manaolana ana no ka hiki iaia ke hoopakele mai ia oe, ua loaa pono mai nei oia i ko'u mau kanaka a ua pepēhiia a tnake loa." "O' oe kekahi o na kanaka hoopunipuni ino loa, aole loa au e manaoio aku ana i kau mau olelo hoomaka'uka'u ia'u, a me he mea la ua kau loa ka weli ia oe ke kumu nui o kou miki koke ana mai nei e koi ia'u no ka mare ana aku ia oe." "Ua kanalua io oe no ka pololei o keia mau mea a u e hoike aku nei ia oe, aka e hiki mai ana no nae ka ma-nawa e pau ai o kou kuhihewa, a he hookahi a'u.mea i makemake ai e ninau hou aku īa oe. a oia keia: "E hooko ana anei oe i kau hoohiki i hoopaa mai ai I "Aole loa a'u hoohiki i hana aku ai me oe e kena kanaka hehena." ! "Ina ua poina ia oe, alaila e hoike hou aku ana au, i kou ae ana mai e lilo i wahine na'u, a e hoomanao oe i ke ko'iko'i o kela huaolelo wahine mare." "Aole loa au e hooko aku ana e like me kah e olelo mai nei." "Alaila, ua hiki, eia he kahunapule maloko nei o keia hale i keia po a ua makaukau oia e hooko mai i kana oihana ka mea nana e hoolilo ia kaua i hookahi malalo p ka berita laahia o ka mare, ua maopopo mai la anei ia oe kou kulana i keia wa?"

MOKUNA XXXV. / . KA HOAO ANA E AI I KA LAAU MAKE. Aole o I\ate i pane aku i keia ninau a Francisco, aka he hōokahi nae mea nui ana e ike ana oia no kona komo ana iloko o kahi e hiki ole'ai iaia ke pakele ae, ina ua make 10 kela kanaka e hoag nei e hoopakele ia laua, e like hoi me ka hoike a Francisco. - , He hookahi wale no ana hana pono e noonoo ana oia no kona koho ana i ka make a i ole i ke ola paha, a oiai e noho hamau ana ua o Kate me ke kamailio ole aku ia Francisco, ua pane hou mai la ua kanaka nei i ka i ana mai: ' "Ea aole no hoi e hiki ia oe ke ae mai la i ko'u makemake, a o ka loaa no ia o ka hauoli ia oe au i upu mua ole ai, a pela pu no hoi e loaa aku ai ia Ineka ka hele lanakila ana e like me na la i hala ae?" Ua akakuu mai ka manao o ua kanaka la ma ke ano o kana mau olelo i hoopuka aku ai imua o Kate, a ke nauki wale la no o Kate, aia la ka hoi īhea konā hoopakele kalii i noho ai, aole hoi he hele mai no ke kokua ana iaia. Ua ala mai la nae na hoomanao ana no na olelo a Francisco i olelo aku ai iaia e pili ana no l>ona noho mana ana maluna o ka aina hanai hooiaio loa iho la ua kaikamahine la he mau olelo oiaio no ia i hoopukaia mai imua ona, a pehea la e hfki ai ke pakele kekahi kanaka hookahi ke ku mai imua o ka nui o na kanaka e noho ana ma keia wahi. Aole no nae i pau loa ka manaolana iloko ona no ka hiki ke pakele mai keia kanaka aku, a iaia i haupu ae ai no ka makaikiu, ka mea nana i hoopakele iaia maluna o ke kaaahi mai keia kanaka Mekiko mat, ua lamalama ae la na papalina a ua kaikamahine la, oiai no nae ke paa la no kona manao e ai aku i ka laau make i ka manawa e pau ai o na manaolana apau no ka hiki ke hoopakeleia ae oia mai ke kaa ana aku malalo o ka mana o keia kanaka lokoino. Ua loihi nae ia kakali ana mai a Francisco no ka Kate pane no kana ninau. a no ka pane ole aku hoi o Kate, ua hoomau hou mai la no ua kanaka la i ka ninau ana mai iaia nei i ka i ana mai: "Ea e Kate no ho't aole no hoi e hiki ia oe ke ,ae mai la i ka'u noi, a o ka pau ae la no ia o keia pilikia nui, ka mea nana e houlolohi nei no ke kuu lanakilaia aku o ko hoaloha?' "Alaila, aole anei oe e haawi mai ana i manawa no'u e noonoe» ai ?" i ninau aku ai o Kate me ka pihoihoi. Aole i pau.