Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 5, 31 January 1908 — LEDE ANOLA Ka U'i Hookalakupua Nana i Hoehaeha aku i na Puuwai Elua A I OLE Ka U'i i Molia Iaia Iho Iloko o ka Haawina Laahia o ka Mare ma ke Ka'e o ka Moe Make AOLE MA KE KUAHU. [ARTICLE]

LEDE ANOLA Ka U'i Hookalakupua Nana i Hoehaeha aku i na Puuwai Elua A I OLE Ka U'i i Molia Iaia Iho Iloko o ka Haawina Laahia o ka Mare ma ke Ka'e o ka Moe Make AOLE MA KE KUAHU.

' , MOKUKA XXVI. a KO BERTIE MOOLEI.O. I Aolae hoohewahewa ana ia Roe i keia manawa, ua pao koim umiumi nwl i ke kaliiia, a eia nae he nui momona kona kino i kela manawa i like ole aku me kona manawa i haalele iho ai i ka aina, a ronatana i ike mua ai. Ma ka aoao o ka lanai o Made ma kahi i nolio ai, a pela .lakou i ike ole aku al i kona liele ana mai, iaia i hele mai ai ma ke alanui ;i koino mai ia ma ka puka pa ma ke alo o ka hale; aole no hoi oia i ike mai ia lakou a hiki i kona kaalo ana ae ma ke kilii o ka hale, a »ia hik'i emoole loa mai la oia ma kela walii a lakou e noho ana i ka wa a Bertie e kamailio ana i ka loaa ana o kela pepa hoolauua a Kauka Oill iloko o ke kuka ana hkiola ai iloko o ka muliwai, a i kela wa hoi a kona enemi i ku ae ai iluna i konaake ana aia oia malaila i kela manawa. I ka halawai ana ae o na maka o laua no kekahi nianawa pokole, paweo ae la laua a kulou iho la ko Fonatana mau niaka ilalo like no hoi me ke ano o ka poe hana hewa-ke ike mai 1 ka mea ana i liana hewa e pa-weo ana a e hoike inaoli aku ana hoi i kona liewa maoli. "E Mr. Konalan.n, ua akamai maoli no kau hana ana me ka ma;il«»a nui, aka nno, ua ko ole ia makeinake an{i 011; ua aliuwale loa i keia la kau mau hana karaima eleele loa i hoolala ai no'u, me kou hnao ana e hana i kekahi kai aima eleele loa. I kinohi ua ulu mai ko'u ukiuki nui nou nie kuu manao e hoopaa ia oe iloko o kalii paa, kahi hoi au e hana "hew.a hou ole aku ai i kekahi mea aku; aka i keia nianawa ua loaa hou ae ia'u ka manao na kou lunaikeliala ponoi īlio »0 e aliewa iho ia oe a ua lawa ia uku hoopa'i nou e liiki ole ui la oe ke lioomanawanui. "llookalii wale no a'u mea e kauleo e aku nei ia oe—mai aa hon if)e e maalo lion mai i'mua 0 ko'u mau maka ma keia liope aku, a maj lioopoino hou mai oe ia'u a i ka'u wahine paha. Ina he makemake kou i kou noho kiiokoa a lanakihi lie pono ia oe e lioomamao loa mai 'ia makou aku. '"I keia manawa» lie pono ia'u e hooko aku i ka'll liana i kenaia mai nei e kii mai ia olua,'' wahi ana i luili ae ai a kamailio ae Ia ia Made amie Bertie. Ua kauohaia mai nei au e hele pu aku me olua ī ka hale, oiai ua makaukau ka papaaina i keia nianawa a e kall •wale ana no o ko olua hiki aku. A oiai ua kauoha mua ia mai o Ma<lelena e Mrs. Anola e liele aku ilaila e kokua ai iaia 110 ka hoomaīnakaukau ana i ka papaaina, nolaila, aole huli hou ana flku iaia." Hnawl akn la oia i kona lima ia Made a kuikui lima'-pii akn la laua a hiki i ka li&le, me ka ielui hou ole iho i ke kanaka lapiiwale & ku atia iluna o ka lanai. '"'Ma na wahi apau a'u e huli ae ai e komo mau ana wau iloko-o na pilikia!" walii a Fonatana i namunamu iho kulou iho la kona |ioo ilalo a kalele iho la iluna 0 kona mau lima, a e noonoo ana i liann mau hana ekaeka i hana ai i ka makahiki ame ka liapa i hala. Ua nui kana mau liana liewa i hoolala ai me kona hana hewa iiui maoīi ana, a i ka hopena nae o ia mau hana apau, ua olii no oia ī na liua me kona hoohoka loa a hoohilahila loa ia. Ua pakele niai o Roe mai kona mau lima mai ma ke ano kupaīanalia loa. A ma kana mau wahi apau e liuli ae ai ua lioohoka ia <iia e ka Lede Anola, a i keia manawa aia ka Lede Anola iloko o ka poli o kana kane e liiki ole ai ia Fonatana ke hana lapuwale hou aku iaia; o kela kaikamahine akamai u'i ana i hoao ai e hoopoino, na lilo oia i keia la he wahine hiehie a kulanalu'i, a ke noho nei oia īloko o ka lianohano e liiki ole ai iaia ke lalau liou aku. He laumania ke alanui i keia mana\ya e liiki ole ai iaia ke pii aku. O kona inanao ana lie kuleana kona i ka Lede Anola mamuli o kela mare lianawai ole o laua, e lilo ana ia manao lalau ana oha pela i mea iianaliu mai iaia, a 'laki loa oia ke hoopii ole ia mai 110 ka mare lehulehn. \ Aole oia wale, o kela keikikane ana kekalii e huli mai nei a ku-e mai iaia, no lui mea, ma kana hoike i ahuwale loa ai kana mau hana pepehikanaka, oia kona hoao ana e lawe i ke ola makamae o Roe ina ka haawi ana iaia me ka laanmake, a i ka wa i ike ai kela keiki <> kona makuakane ia ua hoole loa oia aole ona makemake e kai) inai kona inoa maluna ona mamuli o kona ikemaka i kana mau hana Huuwai eleele. IlolvO ona i kela manawa, aohe walii noonoo maikai iki a lie kakaikahi loa na mea ola iioko o keia ao i like aku me Gilibate Fonatana i kela nianawa, a 0 keia na nianao i ulu mai iloko ona oiai oia noho ana iluna o ka lanai a e nalu ana i keia mau mea apau, a e papa iho ana na kukuna olinolino o ka la lailai o ke kau, me he mea la »' i okoa iho ana no iaia ua hiliia no oe i ka upena punawelewele i"iu n<> i hana ponoi ai. _/ T kekahi manawa na kau ae la oia i kona mau lima iluna o kona h><\ me he mea la ua piha oia i ka weliwipli i kela manawa; nie he mea la e lapu mai ana lvdna mau manao kuko ino iaia a ku ae la oia īluna a holoholo aku la me ka wili 0 "ke poo. "Ua kau'anei ke kuni o Kaina ma ko'u lae i keia manawa?",o keia ka noonoo nana i hoohikilele ae iaia, me he mea la ua Rfcui mai ahewa nui maluna ona a lie hoailona hoi e hiki ole ai ke holoi ia e like me ka hoailona I kau'ia aku nlalima o Kaina. TTa hala paha he hora hiahope iho, ua hele aku la ka wahine a ka liaku liale e huli iaia ina palia he makemake kona i kekalii man mea ai kupono 110 ka hooikaika ana ae iaia, a i kona komo ana aku īloko o ka r'imi moe aohe oia malaila—liele aku la oia a mawaho o ka lanai lie neo wale 110, ua nalowale lionua ua Fonatana nei, aohe oia f i ike liou ia ma ia hope ma'i. Fa hoikeia aku kela nalowale honua ana ona ia Roe ma, a ua hoopiliaia lal;ou me ka hauoli no kona nalowale ana i ole ai oia e l>okaa hou mai malaila e hoopoino hou mai ai ia lakou. MOKUNA XXVII. KA HOPENA O NA HIHJPEA. Ho pule hookahi maliope mai na ikeia iloko o Jcekalii mau nupepa oloko ONII loka kekahi mau lioolaha hoolele hauli penei: "T'a inake, ma ka la 20 0 lune, ma ke 42, o Oilibate Fonatana, nona na makahiki he kanakolu-kumamaiwa, eono nialiina ame elima la. ' "O keia mea ī make aku la, ua poino oīa mamuli o kona kahuliia ana e ka waapa oiai oia e holo lealea ana ma ka Long Island a mamuli o ia kahuli ana ona uaSoaa iaia kekahi eha kukonukonu loa maloko o kona kino. a oia kona kumu i inake ai.' Oia wale »e la no ka mea i hoi'keia—he mau wahi laina pokole

• I wale no, aka nae. ua lawa ia e hoike aku ai ia Made ua make ka ] mea nana oia i hoohihia, a i kela la he wahine kuokoa loa oia. a e j like me na manu o ka ululaau pela kona lanakila 110 ka mea ua hala aku la ka mea nana oia i hoohauhili a lilo i pio no ha makahiki he umi-kumaniaha i kaahope aku. He mau la pokole mahope mai ua hiki mai la kekahi loio imua o Made a hoike mai la, o kekahi o kana mau laweliala, o Gilibate Fonatana kona inoa, mamuli 0 kona ike maopopo loa ana aole oia e ola loihi nolaila ua kauoliA oia iaia e liana mai i kana palapala kauoha, e hooili ana i kona mau waiwai apau. no ka mea lie nui loa ia. i kana keiki kane hookahi wale no, oiai 0 Bertie, a e hoolilo ana ia Made, kana wahinemare i kahu malama waiwai a i hooko kauoha hof 110 palapala kauoha. ' X; a lilo lon keia i mea hookahaha loa iko Made noonoo, a o kona manao mua T * llln ae e boole ku aole '#* - lU<? 1 hoomaopopo \ kela waiwai. ' . y , Aka, oiai oia e ?ioohōo hūi ana ifl mea me ka ponō ole 0 kona noonoo, ua ulu pu ae la ilotd 6nrt ka ihanao mahalo no ko Fonatana hanā ana mal i kekahi halitf inaikiii loa no ko Bertie pono, e like me kaiia,mau olelo e hoakaka hialoko <f kana palapala kauoha liope loa. a e hoolilo ana hoi iaia i'kahu waiwai no ke keiki 00 ole. " Aohe wahi olelo iki maloko oka palapafa kaiioh.l* haawi mai ana iaia i kekahi walii pono. Oka mea wale nd i froakai!?flhi maloko o ka palapala e hookohu miii ana iaia i kahn malanfa ,Waiw'JTs a 1 hooko kauoha no I3ertie, a i keia manawa: aohe waiwai' 0 ko ke nei ike ia mea. koe wnle no kona hoike okoa ae ia mea, oia no kana mare a o ka maknakane hoi,o Bertie. Malaila 110 o Bertie i ka wa i heluheluia ai 0 ka kauolia, a mahope iho o hoi ana aku oka loio hele aku la oia n imua o kona makuahine a c?fefo aku la, me ke katf ana ilio o kona mau lima iluna 0 ka uha o a nana pono ae iluna i na maka 0 kona maknahine, >

"E mama," wahi ana, me ka leo nahenahe, a he leo hoi i piha i' ka ukiuki," no keaha kou mea f kamailio ole akn nei iaia aole o'u mnkeinake e lawe mai i.hookahi keTieta 0 ke dala a kela kanaka puuwai eleele?" "No'u iho aole o'u makemake e īawe mai kaua i kela dala el(?ele i kikohukohu 1 na karaima pono ole—he palaki kamaa ka'n liana. a he keiki elele no lioi iloko o ko'u mau la i aui ae nei, a ua manao wau he oi aku ko'u pono e lilo wau i palaki kamaa, nianma o ko kaha lawe ana i hookahi peni mailoko mai 0 kela dala pono ole a kuai aku i # ai na kaua wahi ana," me ka piha linhu. "Alaila i aha ka kaua hana pono me kela dala? ua make kela kanaka, a aole e liiki ke haawiia kela daīa i kekalii mea okoa aku," walii a Made i p)ine iho ai, ine kona hamohamo ana iiio i na oho uliuli o leaua wahi keiki mai kona lae ae. ' , "Aohe o'u nana i ka mea e hanaia aku ana no kela dala. Aole loa wau e lawelawe iki ana i kela dala, rr wahi ana 1 ku-e mai ai. "Eia ka kaua hana pono e hana akn ai me keīa dala," wahi ana, a ku ae Ia oia iluna me na maka hoihoi, "e kuai kaua ī liaīe maikai 110 na keiki 4jhune palaki kamaa, na keiki knai nupepa, ame na keiki home ole, e lawa ana 110 anei ke dala e knkuīu ai kaua i liale o keia ano?" wahi a Bertie i ninan ae ai i kona makuahine. "O. na nui a lawa loa," wahi a Made i pane ilio ai, a kulou iho la oia a hmii ilio 1a i kana wahi keiki noonoo naauao; "he 11001100 naauao maoli kena nou, a ua hauoli loa wau ī kou lioike ana mai i kela manao maikai. E hoohana kokeia aku no īa mea me ke kali ole. Owau 110 kekahi i ku-e i ka lawelawe ana akn i keīa dala, aka hoi, no kou lioolala ana mmi la i ka liana maikaī e liooliloia aku ai 0 kela dala, nolaila, he pono'loa ia kaua ke hooko koke aku i kela I manao maikai 110 ka pono o na keiki maknaole, a he nui ka pomaikai e loaa ana mamnli o keia manao maikai au i hoakaka mai nei.° A pela ilio la i liooliloia ai ka waiwai loaa hewa o Fonatana, a ua loaa he lioine maikai no na keiki home a makamaka ole. a he nui na*keiki auwana. makua a home ole i malamaia maloko o kela liale a Bertie i hana ai me ko lakou hanoli nui mamuli o keia waiwai liooilina o Rertie i haawi ai no lakon; oiai lioī kela kanaka alunu pakalia a liaowale e moe lolii ana iloko 0 ka lepo me ka hoopoina loa ia. I ka wa i lohe ai 0 Auntie Dean i keia mea. iia noi mai la o'a aku kekahi j>oe keiki iloko o kon* hale e malama ia a'. . -O ka makemake nni o I?ertie Tain ame kona makuahine e hana 110 i hale kaoleoa nona a malaila oia e noho ai i loaa ai iaia ka noho olnoln ana oia hookahi wale no iloko 0 kona walii hale nani; aka ua olelo mai la oia i kona noho mehameha loa—aole oia e ike i kana hana pono e liana ai, ke hookaawaleia oia mai na keiki makuaole mai. He mea hoopiopio mai ka i kona noonoo ka noho pu ana me na leeiki, a*T> kona ike aku ia lakou, he mea hoohauoli nui mai ka ia i kona manao ka ike aku ia lakon e ku punī mai ana ina kona mau aoao. Walii hou no ana aole oia i maa i ka noho.iloko ona hale nani, a i ka ike aku paha i na mea nani, a ua makemake no oia e hana mau 110 i kana hana i maa mau iaia, a e ike akn lioi i na maka 0 na kēiki e inaalo mau imna 0 kona mau maka. Nolaila, e like me kana i makemake ai, ua hoomauia aku la ka inoa 0 Auntie I)ean e like me na inoa i ikeia ka maikai ame ka oluolu, ])iha aloha a a ua makaukau mau o Hertie ame kona makuahine e hoolohe aku i kana mau mea apau i lioolala mai ai a ua haawi aku hoi iaia i na kokua ana apau no ka hooko ana aku i na hana maikai apau. • • • • * * O ka Roe liana mna loa i hoolala ai, ilio o kona hui aloha liou ana ine kana waUine, oia no kona hele ana e ike i kona makuahine aloha.' A inamuli 0 ia manao ikaika ona, i kekahi la laelae o ke kau, aneane i ka la mua o ka malama o lulai, ua liolo like akn la lakou ai>au eha no ke komohana loa no ka halawai ana me Mrs. Davenport o Roe. Maiuua 0 ko lakou holo ana aku, ua hoouna mua ia aku he leka e hoike aku ana iaia i ko lakon hiki aku, no ka hoomakaukau ana iaia iho no ka halawai ana mai me lakou, me ka hauoli; a i ko lakou liiki ana aku, ua aneane loa oia e maule mamuli o ka nui loa o kona liauoli, a ua liookipa aku oia i kana keiki me he mea la, he mea 1 make a ala liou mai mai ka make mai, e like no hoi me ka hauoli ana o Maria ame Mareta i ke ola liou ana mai o ko laua kaikunane, o Lazaro. Aole i liuliu loa ma ia hope mai, ua ike ia aku la£ona loli loa ana ae mai ka nawaliwali a i ka ikaika maikai loa o kona ola kino. a ua ike maopopo loa ia aku no 0 kona mau manao kaumaha ka mea nana oia i hoonawaliwafi i na wa i hala; a mahope 0 ko lakou hele makaikai ana a hiki loa aku i Colorado a i ka Wailele o ke Awawn o ka \ osemite, ua hoi loa aku la lakou no ko lakou home ma Hoeliester. a iloko lioi o ko Mr. Anola ma hale nani. Maliope ilio-o ko lakou liookahua pono ana iho na hoakaka akn la o Roe unua o kona mau makua i kona makemake nui e kukulu i hale nani hou, i punana nani hoi no kana manu hoolu-e hua e opu Iho ai; a i ka lohe ana mai o Mr. Anola i kela hoakaka a kana keiki. ua pane koke mai la oia, "e kuu keiki, ua lawa loa ka rumi no kakou. a aole o'u makemake e kaawale aku olua onai ko ? u alo aku no keia mapawa. Aia paha a hala' aku maua, alailh olua manao aku e hoala ltou i hale, oia lioi, mahope iho o ka apulu loa ana iho o keia wahi pupupu hale 0 kakou." He oiaio, ua nui ke pahaohao ia no ko Roe hoi ana mai me ka ike mua oleia ma kela kulanakauhale apuni, no ka mea ua hauwawa loa ia kona make ma na pea apau 0 ka aina ame ka hoikeia ana o na mea apau e pili ana i ka Gilibate Fonatana mau hana i hoohihia ai i ka Lede Anola.

Aole no i loihi loa ka manawa oia kamailio ia ana, a ua hoopoina kokeia no, a nobo iho la lakou nie ka maluhia anie ka pilia hauoli i oi loa aku i ko na la maniua. Aole makemake iki o Mr. Anola e lohe i kekahi mau olelo e pili ana i ke kukulu ana o kana mau keiki i hale kaawale 110 laua. "Ke hele aku nei ko'u mau ln i ke kanikoo." wahi a Mr. Anola. i pane aku ai ia Roe. Aolie o'u noonoo nui i koe no keia wahi, a o ko'u hauoli wale no o ka liooili ana aku i kein mau waiwai apHii maluna iho o kou mau poohiwi, a e lilo loa ana keia hale i niea m* 4 - hameha loa ke ole o olua- e noho iloko nei, a ina ūo hoi olua e hele akn ana i kahi e. aole no e hiki ia maua ke noho iloko o keia hnle mehameha, Nolaila mamuli o keia hooponopono aiui ua kuaiia kela hale kahiko o Roe nia, a ua hoi ae lakou a i>au iloko o ka hale o Mr. Anola ma e like nie ka kakou i Ike ae nei mamua. • • • • • | •>/ i f 'Ē mama Madeieit»*> aol.e e hiki ia'u. ke |\€k|io lioomanawanui hou aku me ka noho hookahi anā ē like me keia—mai kaohi jrifti oe ia*n e noho hookahi e like iho la me keia a kaua e noho nei, lfe make nul lon ko'u e lona ia'n i kokoolua. t U S6 Keoki Talamann, aole kumu ehauoli ole ai oia i kela irtrfnaw r a, a nolaila makemake nui kou i mea aloha nau, ua hiki loa ia oe ke kauolia aku iaia a e hana aku oe e like me kou make make," wahi a Madelena. O ke kolu keia o ka malama mai ka \nake ana o Oilibate tana. A iloko o kela manawā. ua nui po ka Madelena iiia waliī o ke' kaahele ana.« I'a hele lakou a hiki i uft kuahiwi o Enelani Hon; ua liolo lakou ina ka muliwai £t. I>awtenee ame na Moanawai nui, a.ma nn' no hoi apau, a I?ertie e makemake loa ai e ike, a o ka makomafre no ia o kona makuahine e hoomakaikai akn iaia ma na wahi apau e loaa ai iaia ka hauoli, a e haawi hoi iaia i mawiwn hoomnh.'i nona nmniua o kona noho ana iho e huli ikaika i kana nnHI Imawina oiai oi« e nolio paa loa aku ana iloko oke kula, lioopiha hol Ika manawa i hoo-hala waleia.

Maloko o jna nnpepA \ lipluhelu al o Kookl Tnlamnna i ko Made pnrlekana ana mai'loko nini o na nmii a Fonaftf«», ame ka naan pana kapalili anif tia lioike koke mai oia ia Made e pflf itna in mea liou, «* eia 110 nao.na Irflu mua ia ia Made lic mau la wal<* no maliope iho o ka ana o ua la, e like nie ka kakou i ike mrr«'i ae nei. , * Ua kakan mai, o Talamana f fe« Feknf ia Made me kona manao hopohopo aole la i lohe iki oia i kekalii mea e pili ana i ko»a maki 3 ! —a noi mai la iaia e lilo Jfku nana nifl{ ke poo a ka hin, i nku hoi no kana hooluhiluhi ana iara' la, a i mak.ina h'oi' 110 k«*T hon o k«> ia la hoomanawanui ana. i kana fraiia o ka hoommnna.N Ua pane aku la o Made i kaira leka e like nie ka niaikai ann f manao ai, a e like no lioi me ka lafla i kuka nni.T a:i me koiia markualiine, me kona lioakaka aku i na mea a]>au iloko o na maiiawa apau o ko laua kaawale ana. anie kana* man mea i lioolala «i no ko Bertie pono mahope aku, a i kona nianaora e hoi aku a\ e hoike »krt ai oi«a i na mea apau e pi'li ana i kana noi. A nolaila, tna ke kakaliiaka mua loa no i hiki aku ni laua i N« loka ua liiki kino mai la o Keoki Talamaim e lolie pono t na mea apau inai kona waha ])onoi akn a e hoomaoj>opo hoi no ko lana liooliuiia aku mahope, a e lilo ai hoi kekahi na krel«ihi. Ma keia kukakuka ana a laua, ua hooholoia e lumhui koke »r no lauīwma ka mare, a e hoi koke aku laua ma kekahi aoao aku o kela moknaina kalii hoi a Keoki Talaniana i kuai ai i kekalll apnn:i aina nui, a maluna olaila i kukulūia-fii kekahi haīe nani. Ua hooholo j>u ia no lioi e lilo o Rertie i keiki hookama nana, a mai ia la aku e o mau ia kona inoa maluna ona, a e hoopau loa i , ka inoa hoohe]>a o Bertie Tain, mamuli no nae ia o ke noi ]>onoi a Bertie ia Mr. Keoki Talamana. V "E lioomanao mau ana no lioi wau ia Fonatana*i na manaw» apau a'u e lolie aku ai i ke kalieaia mai o kela inoa *Hertie Tain.** walii ana e kamailio pinej>ine mai ai, me kona liaalulu ]>u. "A i aha kau inoa makemake e kahea ia aku ai oe?" wn.hi u Made i ninau iho ai, me kona pilia aloha i«yla 110 kona ik<> iho i kona eek(? ina wa apau e kaheaia ai oia ma kela inoa. % "E like no lioi me kou inoa pela x no hoi ko'u," walii ann i pane >koke ae ai, a ma ia liope mai ua kapa mau ia aku kona inoa o Hertie Talamana. I ka hiki ana mai o ka la e hoohniia ni laua ma ka mnre, ua kaliiko ia oloko o ka hale nani o Misa Madelena me na luhiehu o ka wao ame na kukui e hoomalamalama ana ma na walii npau. Ua makeniake no o Made e maieia lāua me ka malu, nka ttft j>ane mai la kona makuahine. "Aole; ua makemake mun 110 wa i i e mareia oe iloko aku nei o kela mau makahiki loihi he aneane iwakalua i hala, aka o kela lelo hokahi a'u i lenlea ole ai, pela iho la i nele ai'ia niakemake ana o'u, a nolaila i keia manawn, ke makeniako nei wau e hooko aku i ka inea a ko'u naau i mnkemake ai. nolaila e hapai aku ana wan i ka mare o knu kaikainnhine i mare hanohano; lie ]>ono ia'u ke hWawi i ahaaina mare nui." Ma kela la o laua i hoohuiia ai ma ka l>erita īnaemae o ka mare, ua kahikoia o Made me ke kilika kumukuai nui, me ka lihilihi e Jcnn welu «ma i kinohinohiia me na pupu daimana, a e kowelo ana hoi ka uhimaka nahenahe lie kahiko lioi na kekahi poe lede o Xu loka iho i hualiua loa ai; aka iloko o ka nani o kona mau kahiko aole no i like aku ka nani me ka ha]>alua o ka hohea o koiin heh'helena, no ka mea, iloko o umi-kumamaha mau makahiki loilii o konn noho kane ole ana ua pii mahūahun mau ae kona ui. a lie helehelena hoi a kekahi kanaka e like me Keoki Talainana f e haalun> ni; ai kn pnn ana o ko laua maieia aha, ua liapai ae la kana kane i kona uhimaka a muki aku la ma kona mau lehelehe me ka pane ana ilio hookahi liuaolelo —''ka'u" — He helehelena hauoli ko Bertie i kona manawa i liele aku ai e ike i kona makuahine mahope iho o ka pau ana o ko lnua mareia ana. He pono ia kaua e hoolauna aku kekahi i kekahi, no ka mea i keia la iho la i kau mai ai maluna o kaua a i elua he inoa hou. Ke " manaolana nei wau aole paha e lioemi ilio ana ka'u keiki i kona alolia no'u no keia hanohano liou i loaa iho la ia kaua i keia manawa." Lamalama ae la kona helehelena i kela manawa, no ka mea, ua ike oia o kona manao e hoomaoj>opo iho oia ua loli ae la ke kulan.i o kona makualiine ma ka iiloa. a'o kona manao lili no ke kaili loa ia aku o ke aloha o kona makunhine a lilo loa no Talamana ua hAopau ae la oia ia manao ana pela. • Ua nui kona makemake ia Keoki Talamana, a ua lilo koke no hoi laua i mau hoaloha pilipaa kekahi i kekahi, a iloko o na maka hiki a lakou i nolio pu ai mahope mai ua hoohalaia me ka hauoli, a ua ike no lioi o Bertie i na hana maikai a Keoki Talamana iaia, a he makuakane knpono maoli no nona i kona noonoo iho. "E oluolu oe mai ui iki mai ia'u i kekahl mau ninau e pill ana ' i ka-hale hou ana i knkulii ai i punana nona e laweia aku ai. Hookahi ana manawa i kamailio ae ai'e pili ana i home hou, a oia ka Keoki Talamana i kamailio aku ai me ka akaaka ana iho: "E oluolu ae mai ui iki mai ia'u i kekahi mau ninau e pili ana ia mea; e pono oe e hilinai mai ia'u a na'u e pailaka akn ma ka'n wahi e makemake ai, no kela manawa hookahi wale no," "Ua hiki loa ia'u ke hilinai aku ia oe a hiki i ka hoj>ena o ko'n mau la, me ka hilinai a ui ole aku ia oe,'- wahi a Made me ka eikana ae o kona mau maka iluna a nana aku la iaia. \ I kela manawa lawe malu aku la o Keoki Talamana ia Bertie iloko o kekahi mmi mehameha. a malaila oia i aoao aku ai'iaia e huna loa me ka hoike ia Made ua paa mua ka hale,.aje hana laua i kekahi mea hoopaha'oha'o ia M&de, Aole i pau.