Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 6, 7 February 1908 — KA NAITA SIVERIA Ke Ahikanana a o ke Kaeaea o Leona AME Ka U'i Hoomahie Zenehira. [ARTICLE]

KA NAITA SIVERIA

Ke Ahikanana a o ke Kaeaea o Leona AME Ka U'i Hoomahie Zenehira.

MOKUNA I. "Ao]<* anei no lioi oe i hoonianao lie ao ano e no keia, a pela 11,. j»alia olua i ike niai lā i ko'u ano e." "K<> nianao nei au ua pololei kau mau olelo," wahi a Pekelo :u«' lw« pa'ipa'i pu ana iho i ka a-i o kona lio. I a lio« a aku la lakou nei iluna o ka pnu, a waiho kahela mai !a k«* kulanakauhale o Cranada iinua o lakon, e kono okoa niai ana ( ,u ln>i k«uia mau knkelnl i na inalihini e wiki aku ka liele ana i ka īnaluinalu o na laau pama, no lakou na lau e ani peahi .ina i ka niakani. 0 ko lakou nei auau aku la no ia, a pau no hoi ka lakou kamali<» aiia a liiki wale no i ke ku ana mamua o ka pukapa o ke kulan;ikaulial«*, a lie mau ninau kakaikahi wale no ka i ninau ia mai ia iakou nei, o ko lakou aeia aku la no ia e koino noloko o ke kulanaa ike aku Ja no hoi lakou i ka hi-o o na kanaka, ,'i lana , x nk<* mai la no ke koko o ke kanaka opio no ka ike ana aku i na » n;iita inaluna o ko lakou mau lio e noke ana i ke kakelekele. \ (> ia hele aku la no ko lakou nei, me ka malie, a i ka hiki ana a kekahi alanui ololi ma ka aoao hikina o ke kulanakauhale, ua : aiai la o Alada: "Ia nei olua e hookuu mai ai ia'u, a na'u no lioi i,i e hoi aku no ko'u walii." "E hoihoi loa aku no hoi maua ia oe a hiki i ka hoea ana i kou wahi," i pane aku ai ka Naita ftiveria, me ke koino ana o ka manae alolia. iloko ona no keia .kanaka opio. "l'a nui keia lokomaikai o olua o ke kokua ana mai la» ia'u a hiki i ke komo ana mai nei iloko o ke kulanakauhale, a o ka'u wale im» <* nonoi aku nei ia oe e ka Naita lokomaikai, e liookuu mai olua ia'u, a e lawe pu aku hoi i ka'u mau liooniaikai ana." Ua liookuu mal;e aku la o Pekelo a hiki i ke kū ana'o Alada iluua <► ka honua, a me ka hana nui ua kanaka la i liooikaika ae ai ;i hiki i ke ku pono ana iluna, me kona olelo mai no nae i ka Naita opio. ua hiki l\>a no iaia ke hoi a liiki i ka liale. "Auhea oe e Kauna Siveria, a e ka Naita hoi o Leona, ua i mai • •<• ia'u i hele wale mai nei no oe e makaikai. i ka aina, aka ina he liana kekahi au i makemake ai e hooko, e akiihele loa oe, oiai ei aku na keiki la o na kualiiwi o Siera Nevada ua hele a liae ke ike mai i iia Naita Kristiano," a o ka huli aku la no ia o ka malihiui hoi mal(»ko o kahi aīanui ololi. "Ea, lieaha hoi ke ano o keia kanaka malihini?" i i aku ai o l'ekelo i kona haku, eia nae aole he puai leo mai mai ua Naita la. a i> ko laua nei hoomau aku la no ia i ka hele ana aku e huli i walii īio laua e noho ai. l'a kipa aku la lana nei maloko o kekahi hale hokele, a mahope iho o ke kauoha ana aku i na kauwa e hanai a e malama i ko laua inau lio, ua komo aku la laua noloko o ka hale no ke kauolia ana i mau mea ai na laua, oiai ua hele na kamahele a pololi. MOKUNA 11. . L; ! O ka laua hana nui ma ia la, oia no ka makaikai ana i ke kulanakauhale, e hahai mau ana no hoi o Pekelo mahope o kona liaku, 110 ka piha no i ka menemene o halawai aku me kekahi mau ulia ]»oino mni ka poe Mua mai. Aole i lilo ko laua nei ikeia ana iloko o ke kulanakauhale i niea na ka poe Mua e nana pono ai, oiai ua kamaaina loa no lakou i ka ike ana i ka poe Ivristiano, nolaila aole o laua nei hoomaopopoia inai ma ke ano lie mau Naita, a no ko laua nei wehe ana no lioi kekalii i na l<>le o laua o ke komo mua ana mai. Ke ike nei laua i ka lioomakaukau mai o na kamaaina i ka lakou mau mea kaua, ke lolie pu la no lioi laua nei i ke koele mai o ka hamare a ke kanaka hana kapakila, aole iio nae ia he mea na laua nei e oj>oopo ai o ka oili, aka ke liele malie wale la no laua me ka nana ole aku i keia mau hoomakaukau ana. 1 ka hiki ana mai i na hora ahiahi, ua hele aku la laua nei e makaikai i ke kaliua niokonuiko, maloko o kekahi kuea nui akea, ma kahi he hapalua mile mai ko laua nei hokele aku. () ka Moi o (ianada, oia lioi o Mahomeda VI, aole oia lie Aīoi puni lealea. a aele 110 na kona makemake keia lealea e lioomakau kauia mai nei aka na kona mau Naita kaulana, a mamuli o ka lakou nonoi ana mai i ka Moi, me ka liaawi ana akn no hoi o ke 'lii i kona ae. ]>ela i hoikeia ae ai i ke akea keia la hookuku o na naita e nialamaia aku ana ma kekahi la ae. l'a kono puia aku no lmi ka Moi e hele ae oia a e lilo i lunakanawai nana e hoomalu i na hana o ka la, a ua lilo hoi i hana liauo»uana ka h<Htko mau ana aku i ka. makemake o kona mau makaainana i ole ai lakou e ala kipi ku-e mai i kona nolioalii. Mahope ilio o ka liuli hoi ana aku o ka. Naita Siveria ame kona ukali 110 ko laua liokele, akahi no oia a hooholo ī kona nianao no ke komo pu ana aku ma ka papa lealea pu ana ine na naita kamaai- ( na. ma kekalii la ae, oiai, ua hele mai la kona mau lima a makemake lalau i kana mau mea kaua, i hakalia wale no i ka hooliana oleia akn. Ua i aku la nae o.Pekelo iaia: "Ua manao anei oe he hana maikai k.- komo ana aku e hookuku ma na hana lealea o ka la apO]tO?" "H» alia auanei hoi ke kumu e hiki oTe ai ke komo aku e liookuku pu uie na naita o keia wahi?" i pane aku ai ka Naita Siveria, me ke kaliaha no ke kanalua o kona ukali. "E hoomanao ilio hoi paha oe, o oe ka lielu ekahi ma ka o ihe ma I.eona apuni, «a aia no hoi a komo aku oe ma na lealea o ka la ap<»po la, ike aku no kaua i ko aha'i mai i ka lanakila ma ia ma'.i le;ilea, a e ike pu no kaua i ka lili loa o koo nei poe naitfi no ko la kou haulehia ana malalo ou." "Ke manao nei au ua kuhihewa loa oe e Pekelo. Ina he poe naita io ko Ganada nei, aole loa lakou e lawe ae ana i ke keeliina o ke kanaka hohewale, ma o ka-lili ana mai i kekahi naita i hoike ae i ka oi aku o kona makaukau i ka oniu ana i na mea kaua mamua o lakou. Mai maka'u oe e kuu hoa no ia mea, malia aolē e ulu mai k<-kahi mau manao pono ole mai ia lakou mai." "Heaha la hoi, he nani ia ke paakiki loa nei no oe e hele aku «• paj»a lealea pu me na naita kamaaina, nolaila aia no ia i kou manao. a e hele aku au e hoomakaukau i ko mau lako o ka oihana naitn. a i hoike hou aku no au ia oe e kuu haku, nau ana e alm'i ka lanakila ma na lealea apau o ka la apopo." Ua hoaumoe iho la ua man naita kaahele la ma ia po me na manao oluolu. o ? ai nae o Pekelo e noonoo nui ana no ke komo aku «> kona liaku iloko o ke kulana kupilikii, ma o ka lilo ana i eneini no ua naita o Ganada, aka no kona hakn nae, he hookalii no waiho i ana. aia ka puolio ana i ka oili ana mai o ka la i ke kakahiaka ana f fle, He kakahiaka kalae malie ia, aohe wahi kau ao ma na paia o

ka lewa, a iloko no o ia kakahiaka, ke momoku la na kanaka no ke kahua mokomoko oiai no hoi laua nei i hoomakaukau pu ilio ai i ko laua mau lio. mahope o ka pau ana o ko laua aina kakahiaka. Eia laua nei ke hele pu la me ka nui o na kanaka. aole nae lie hooinaopopoia mai o laua nei kekahi e hele aku nei ma na hana hookuku o ia la, a he liookahi.no ko lak®u nei komo like ana me ke aluka noloko o kahi i hoomakaukauiā no ka j)oe makaikai. I ka hiki-ana ae i ka hora umi. ua ikeia aku la ka Moi Mahomeda i ke komo ana mai no kona walii i hoomakaukauia, he wahi hoi i hookaokoa loaia mai ka nui mai o na kanaka. Iloko no hoi o ia manawa liookahi i loheia aku ai ke kani kapalili ana mai o ka o-le hoailona e lioike mai ana e liuliu na naita no ke koino ana ma na lealea.o ia kakahiaka. He mau minute elima mahope iho. ua kani kapalili liou mai la ka o-le no ka lua o ka manawa, he hoailona hoi no ka ulele ana o ka poe apau e komo ana ma na oo ilie. No na hora elua ia noke ana o na naita kamaaina i ka hoike i ko lakou makaukau nia ka lakou mea kaua, ua ku hookahi iho la o Ben Hameda i ke kahua mokomoko e holoholo ana hoi i o a ia nei no ka mea ua haulehia aku na naita e ae apau malalo ona. Ke wiliwili la oia i kana ihe i ka lewa, me ke kukala ana aku e hele mai ka ]>oe apan e makemake ana e hookuku mai nie ia. a ia manawa no hoi i oili inai ai kekahi naita. mailoko mai o ke anaina kanaka, a aole no i emo ia oo ilie ana mai a laua. ua kaa liou ae la no ka lanakila ma ka aoao o Ben Hameda. Ua oili liou mai la no hoi he naita liou, a he liookalii no ko laua lmulehia ana me kona kokoolua, a ua hooi loaia aku hoi ka liooio 0 ua Hen Hameda la no keia lanakila niau ana ona. No ka pilia hooit> loa o ua naita la o <lanada iaia e holoholo la iinua o na kaukani o ka poe e makaikai aku ana i na lealea o ia la, ua hou ae la ka Naita Siveria i ke ke]»a ina ka opi o kona lio, a oili aku la me lie pua kakaka la niailoko aku o ka poe inakaikai, a mamua nae o ke kaawale ana aku o ka naita malihini mai ke aluka kanaka aku, ua lolie aku la oia i kekahi leo i ka pane ana mai: U E akaliele loa oe eka maliliini, no ka mea e hoolilo auanei oo 1 ko Ganada nei i mau enemi nou." lioohuli ae la ka Naita Siveria i kona poo a ike aku la oia ia Alada, kela kanaka malihini aua i hoihoi ,mai ai no ke kulanakauhale, eia nae. ua ano e loa kona ano mai kela manawa mua loa ana i ike ai iaia. Aole kela niau lauolio liina aine kela mau uiniuini keokeo, aka he mau lauoho eleele a he mau umiumi eleele hoi ko ua Alada nei, i ano opiopio kona ano mai kela manawa mai o ko lakou ike mua ana kekalii i kekalii. Aole he h00ina0])0])0 aku o ka Naita Siveria i na olelo a ke kanaka kupaianaha i kamailio niai ai iaia, oiai aia wale 110 kana kau nui aku nialuna o kela kanaka e holoholo mai la maluna o ke kahua mokomoko, me kona mau īnanao haakei, e kulii ana oia, wale no ka mea i ike i ka lawelawe ana i na mea kaua. Ua holo pololei aku la o Siveria no kahi a ka Moi e nolio mai ana, a kunou haaliaa aku, la iniua o ke 'lii me ka hoike ana aku, ua inakemake oia e papa lealea pu me ka naita nana i aha'i ae i ka lanakila ma na lealea o ia la. 0 ka wa no ia a ka Moi Maliomeda i kukala mai ai, eia kekahi naita Ivristiano i makemake e hookuku me ka molio o. ka la, a oia ka ua Moi la i liuli mai ai imua o Ben Hameda a i mai la: "Eia mai kou hoa lealea o ka Naita Kristiano, i nui ke alio, umia ku lianu i mau ka lei ana i ka lei o ka lanakila," a o ka wa no ia i liooliuli mai ai ka Naita Siveria no kalii a Ben Hameda e ku aku ana me ke kilakila. 1 ka lioea ana mai o ka Naita Kristiano imua o Ben Hameda, ua i aku la ka molio oka la: "Ive aa mai nei anei oe eku niai me a'u, ka niea nana i ulupa aku nei i ka nui o na naita a lilo i mea ol<*. inma o ke kaeaea o Ganada?" "Aole palia o ke kaena ka mua, aole ka lioi oe i ike i ka ai hoopau a ke keiki o Leona*. I hele mai la au e noi aku ia oe, ina palia e aeia mai ana.ka malihini e paj>a lealea pu aku me kamaaina." "Ina oe lie Naita oiaio, alaila ua haniama niau ka puka nou, a o ka wa no keia e lioikeia ae ai na keikikane o kaua." "Mai manao oe," e' ku-e ana au i ka'u liooliiki i lioopaa ai maluna 0 ke kuau o ka'u paliikaua uo ka lioike ana i ko'u kulana naita oiaio ina e hauleliia ana au ia oe i keia la. I lolie oe ano a i lohe pu lioi keia anai'na kanaka e niakaikai mai nei, owau ka mea i kapaia ka eueu a olali o Leona, a na keia la auanei e liooiaio inai i ka mea au 1 lohe aku la. "I haulehia nae au i keia la nialalo o kekalii mea i oi ae kona laeula mamua o'u, e hoike mai oe i kou kulana Naita oiaio, ma o ka hana ole mai i na hana a ka mea pakaha a hohe wale." 3[a ka liapa mua o na olelo a ka >*aita Kristiano i kamailio mai ai. ua pupuku iho la na niaka o ka Naita Ben Hameda, aka ma ka liapa liope hoi ana i hoopau pono mai ai i kona nianao, ua pii mai la ka manao uilani iloko ona, me ka paa ana ae i kana laau ilie iluna oka lewa a i mai la: "E lawe koke aku i kou kulana, a e hooma : kaukau nou iho." "Me ka ilie anei kaua e ulele ai. a i ole me ka pahikaua palia?" 1 ninau mai ai ka Naita Siveria. "I'a ike mai n<-i no lioi <»e nie ka ihe wale no i ulu])aia aku nei na Naita apau e a'u. o kou ninau mai la no ka ia nie ka mea kaua heā e lealea pu ai me a'u." Ua hol® aku la ka Naita Siveria a hiki i kahi a kona ukali e ku ana a nonoi aku la e haawi mai i kana pale kila, a mailaila ae, i holo aku ai oia i kekahi o na llamuku, no ka haawi ana mai i ilie nana. Kani kapalili mai la ka leo o ka o-le e .hoike mai ana e hooniakaukau lana nei. a aia liou ua Siveria la ke kakali mai la o ke kani hou aku oka o-le no ka lua oka manawa. He oia mau no kona kulana kilakihi e like me ka kakou i ike inua ai iaia e liele ana ma ke alanui no ke komo ana iloko o ke kulanakauhale o Gana<la. a aia hoi kona lio ke oni wale la no, me lie mea la ua maopopo iaia ka hana a kona liaku e kauoha aku ana iaia. Aole i liuliu ia nolio kakali ana a ka Naita Siveria me ka inakaukau, ua polia hou mai la ka leo kapalili o ka o-le, a o kona hoo-ma-lo mai la no ia i na kaula kaohi o kona lio. me ka pahu pu ana ae i kona mau kepa, ma ka aoao o kona lio, no ka holo ana aku e halawai me Ben Hameela. Ke oni wale la no kona kino i o a ia nei, nie he keiki hooliei kipukaili la no ka Ua Kipuupuu o Waimea, oiai hoi kona lioa mokomoko e noho lioola'i mai ana iluna o kona lio. me ka holo ana mai no hoi e halawai me ia nei me ka puahi nui. Ke paa la ka laua mau ihe iloko o na lima me ka makaukau e hoike i ko laua makaukau ma ia hana. a ke ike pono loa aku 1a lioi ka Xaita Siveria, aia ka iini iloko o kona kokoolua no ka aha'i ana ae i ka lanakila ina kona aoao. Ia lialawai ana ae o ua mau Naita la i kahi hookahi, ua hou mai la ka Naita Ben Hameda i kana ihe. aka me ka pilia eleu i alo ae ai ka Naita Siveria, a liala aku la ka Naita o Ganada ma kekahi aoao me ka nele. Ke noke mai la ke anaina ika hooho ina leo huro no keia hoohokaia ana o ka ])aliuna ihe a ka Naita nana i liololiolo hookano ke kahua mokomoko i na liora mamua ilio. \ T a hoohuli hou mai la nae lana i ko laua mau lio no ka holo ana mai e halawai no ka lua o ka inanawa, aia hoi ka laua mau ihe ke niniu poahi la iluna o ka lewa, a i ko laua halawai ana ae i kalii liookahi, ua ikeia aku la ka liolo wale ana aku o ka lio o Ben Hameda me ke kanaka ole oluna. oiai ua loaa pono aku la oia i ka ike a ka Naita Siveria a walawala koheolieo ana iluna o ka honua. Aole i pau.