Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 9, 28 February 1908 — LOAA NA AHUULA A KAPENA KUKE No Ekolu Kenekulia Ka Waiho ana ma Rusia Akahi no a Weheia na Pahu. [ARTICLE]

LOAA NA AHUULA A KAPENA KUKE

No Ekolu Kenekulia Ka Waiho ana ma Rusia Akahi no a Weheia na Pahu.

Mamuli o ka hoea ana mai nei o Polopeka Vaidimir Siratio\vsky o ke Kula Kiekie o St. Petersburg, a ike i na mea hoikeike maloko o ka haie hoikeike o na mea kahiko mauka o ke kula o Kamehameha i hoikeia ae ai kekahi mooleio. e pili ana i na makana a na kanaka Hawaii i haawi aku ai ia Kapena Kuke i kela manawa ana o ke kipa ana mai ma keia mau mokupuni. ' ' I kulike »i me kekahi mau mea i Ike ia maloko o ka mooleio e pili ana i kela huakai hope loa a Kapena Kuke i kipa mai ai ma Hawaii nei, ua oleioia ae ua haa>vl makana aku o Kalaniopuu ma ka ia 3 o ka mahina o Feberuari, 1779 he la mamua iho o ka holo ana o ka moku, he heluna nui o na meaai, ka no hoi, ke kapa ame na ahuula. Ua oleloia ae ua walhoia kela mau kapa i makanaia aku ame na ahuula iloko o ka pahu, a hahaoia maloko o ka lua ukana o ka moku Resolution mahope iho o kela uiu ana o ka haunaele mawaena o na haole ame na kanaka, a oia mau paa no (loko o ka pahu a hiki wale 1 ka weheia ana iloko o kekahi manawa pokole i halā, ae nei ma St. Petersburg. O keia Polopeka i hoea mai nei no Hawaii nei, ke kanaka nana i wawahi i na pahu 1 hookomoia ai kela mau kapa ame na ahuula. ,a wahl ana-he 0 ia mau no ko lakou makamaka hou me he mea la o ko lakou haawiia ana aku no ia ia Kapena Kuke. Ina nae e hoomaopopoia aku ana ka nui o na makahiki o ka waiho ana o kela mau kapa iloko o na pahu, ua hiki aku 1 ka hookahi haneri me iwakalua-ku-mamalima makahiki.

Penei iho ke ano o ke ka'i hele ana o keia mau pahu. I kela la i pepehiia ai o Kapena Kuke e na kanaka Hawaii, ua haaleie aku la ka moku i ke kaikuono o Kealakekua, a hoomaka aku la e holo no ka Artic, me ke kipa hope ana aku ma ka Mpkupuni o Niihau.

I ke kipa ana aku o ka moku ma Kamachatka, ua kiolaia aku la keia mau pahu iuka, a poina loa .ko lakou noonooia ana, me ka ikeia no nae he nui ka waiwal o na ukana malok(\ o ua mau pahu 'la.

No kekahi mau* makahiki loihi ka waiho wale ana o kela mau pahu ma ke awa o Husia, a o ka hope loa o na mea i manao ia no lakou, oia no ka hoouna loaia ana aku no St. Petera burgr, me kekfthi moolelo e pili ana i ke ano o keia mau pahu i loaa aku ai.

I ka hoea ana hoi ma ke Kapltala, aole no he mea i makemake e hoohui wale iaia iho ma ka nana ana i na ukana maloko o kela mau pahu, hahao waleia aku la no lloko o kekahl o na hale ukana o ke aupuni & hiki wale no i ka poina loa ana ia lakou. I ka hala ana o na makahiki, a piha

hoi na kenekulia ekolu mai ka manawa mai i haawi makanaia aku ai o keia mau \,vaiwai iloko o ka lima o ; ka haole, aole no he mau mea i hana ia aku no keia mau waiwai, ,a mamull wale no o na manao hoohuoi i wawahiia ai ua mau pahu nei, akahi no a ikeia ae na.mea nani e waiho lolii ana lioko, a o ka h'ookomoia no ia maloko o ka hale o na mea kahiko o ke Kula Kiekie. O kekahi no keia o ke kumu nui o ka hiki ana mai nei o keia Polopeka no Hawail Aei no ka ninau pono ana i na mooleio i pili i ke ano o kela mau kapa ame na ahuuia, a ina paha aole oia i ike i kekahi o keia mau mēa maloko o Ita hale holkeike o na mea kahiko mauka o ke Kula o Kamehameha ina aole oia e mahaoio na na kanaka Hawaii keia maii mea i hana. Ua haia aku keia Poiopeka no ka Mokupuni o Hawaii no ka makaikai ana no i kekahi mau wahi i hooukaia ai ke kaua e na Alii o ke au kahiko, e like me ke kuhikuhi a ka moolelo.