Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 10, 6 March 1908 — UA WAWAIA AE E LELE KAUA ANA NA KEPANI MALUNA O KE AUMOKUKAUA AMERIKA. [ARTICLE]

UA WAWAIA AE E LELE KAUA ANA NA KEPANI MALUNA O KE AUMOKUKAUA AMERIKA.

Malalo Iho nei e ikeia al ka manao 0 kekahi malihini kaahele no na mea ana 1 lohe ai ma lapana a penel lho kana o ka olelo ana ac: Oiai hoi au ma lapana ua lohe au 1 na hauwawa ia e manao ana na Kepani e lele kaua aku i ke aumokukaua o Amerika maiaio o ka Adivara!a Evans. a penei ka manao 1 hoolalaia: E noho hamau loa me ka noho oluolu ana a hoaloha oiaio me na Amerika me ka hooko mau aku i na mea apau a lakou e koi mai ai, a ia manawa hookahi no e hoomakauKau mau lakou no ka lele kaua ana aku a e hana ma na mea apau e hoonanea loa ai i ka poe Amerika.

O ko lakou manao i hoolala ai e kakali a hiki i ka wa e holo ai ke aumokukaua no na mokupuni Pilipine i mamamao loa mai kahl e hikl al i na a.umokukaua ke hoohul kelekalapa a. e loaa mai al kekahl mau kokua mai Amerika mai, alaila lelekaua aku ia Manila, hoolele aku i na puali koa nui hewahewa iiaila a e iawe ae 1 kela wahi ma ke ano limaikaika. Aole e maopopo ana na aumokukkua i kela mau hana. a i ko lakou wa e ku ae ai ia wa e lele kaua aku ai ke aumokukaua hui maluna o lakou, oia na moku lawe top!do, na mokukaua, na nioku holo malalo o ke kai. na malna *hoo-pa-hu, a na ia mau mea e hoonawaliwali ioa aku i na mokukaua o Amerika e hoonele aku ai i ka manaolana ia Adimarala Evans aoka lakou hana pono wale no o ka holo i ke awa kokoke loa malalla e hooluiu ai.

He manao hoolala akamai loa maoii kela a na Kepanl e hoolala mai nei a he hana no hoi e nui io ai o ka polno 1 ke aumokukaua ina e hooko io ia ana e lakou, nolaila ma kela hoakaka he mea pono I na Arqerika ke makaala no lakou Iho. Me ka manao olaio ke a'o aku nel wau i na aumokukaua o Amerika e noho Iho no lakou I Hawail nei a ma na kapakai o ka Pakipika a hiki i ka paa pono ana o na papu o Manlla a pela me na wahi e ae apau o na mokupuni Pilipine 1 hikl al ke pale aku i ka lele kaua ana mal & na Kepanl.

O ka hoouna ana aku l ke aumokukaua me ka ike aku no aohe 1 makaukau ko lakou wahi i manao al no ko lakou palekana he hana naaupo loa ia e hana aku ai. Ke noho mai la i«a Kepani me ka makaaia loa i k »ia nawa. Aoie e hakaka -«na na Kepanl ma ke ano naauao, ua Ike mau loa la kela ano mawaena o lakou, o ko lakou iini he pono e loaa ia iakou ka lanakila a i ole aole lakou e kaua mal an.i. Ua ikela kela ano o lakou ma keia kaua i paioia ai e lakou me Klna, a pela pu no me kela kaua mawaena ona ame Rut«ia. Aoie i ike laulaia aka nae, ua oi aku ka nul o na koa Kepanl mamua o ko na Ruklnl ola hol elua la hookahi ma na kaua apau i paiola e iaua.

Ua kauohala ka mokukaua Variag e hoopuka mal iwaho o ke awa o Chemulpo a ua hahaiia aku a kauaia e na mokukaua he umi-kumamalima o na Kepani a mahope lho o ke kaua ana no eono hora ua hoi hou kela mokukaua Ruklni iloko o ke awa a piholo iho la, me ka pau pu o na kanaka oluna o ka moku i ka make ame ka pukapuka pu o ka moku. Ma kela aha kukakuka i maiamaia ma Hague, o, na Kepani kekahi o na mana nui 1 kakauinoa i kela aelike kuikahi me ke kol ana e hoolaha mamua o ke kukalala ana o ke kaua, a oiai e hala ana h~ iwakalua la no kekahl mokukaua e h nlo aku al mal H>noiulu aku nel a hiki i Manila, nolaiia ua hlkl loa ia lakou ke hoolaha e ae i ka mea a lakou 1 makemake ai a ia manawa hookahi no e hooko aku ano, lakou i ka lakou kumuhana i hoolaM| ai no ka hoolllo ana i ke aumokukaua «o Amerlka I mea ole. Ina e lilo ana na mokupuni Pilipine mai a Amerika aku, a pela pu me kona mau mokukaua, ame Hawail, heaha auanel ka mea hiki ke keakea aku 1 ka hoolele ana mai o na lapana 1 kekahl pualikoa nul ma kekahl mau wahi lako ole o ka ainapuni ofe o Amerlka i na papu, a e hoomaka mal lakou e komo me ke kaua ana ma na wahi apau o Amerika holookoa? He pono 1 na Amerika ke ku makaala loa no ka mea, aole na Kepanl e hoomakaukau wale nna no me Vca. manao he mea paanl wale no ia. no Ka mea aole lakou e na mai ana ala wale no a ko ko lakou makemake. I

Aole hookahi mea I ike i ko lakou wa e lele kaua mai ai, noiaiia, he pono loa 1 ke aiimokukaua ke noho iho i Hawaii nei a ma kekahi wahl paha o ka Moana Paklplka nel.a hikl i ka wa e paa pono mai al o na papu o na mokupuni Pilipine ame Ha*vaii nei i hiki ai ia laua ke malama pono no laua iho, a ia wa e ike aku ai kakou i )ta lanakiia o lapana ame ka ole. Kou oialo, MALIHINI KAAHELA MAI KA HIKINA MAI. — —