Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 12, 20 March 1908 — I MAU KOKUA NO KA HOME HOOHANAU KEIKI KAPIOLANI. [ARTICLE]

I MAU KOKUA NO KA HOME HOOHANAU KEIKI KAPIOLANI.

Ma ka helu i liala aku la'o ke Kuokoa i hoikeia aku ai ka inea liou e pili ana i ka ahaaina iuau e hoomakaukauia mai nei e kekahi poe o keia kulanakauhale ma ua liome la i hiki ai te loaa Jiiai kekahi mau kokua no ka hoala ana i kekahi mau hana hoomaemae i manaoia no ka pono o ua home lioolianau keiki la. Mamuli no lioi o ko niakou ike ana, o ka ilina iho la no keia o ka: hapanui o na wahine Hawaii e noho nei ma keia kulanakauhale e hele ai i ka wa e hiki mai ai i ko lakou wa hanau keiki, nolaila he liana maikai na na makuahine Hawaii ke ala like ana ae. a haawi i na kokua no ka hana e manaoia nei. Ua hoikeia ko ka Moiwahine Kapiolani manao aloha i kona lahui j)onoi, mamuli o ke kukulu ana i keia Home i puuhonua no na makuahine am(! na kaikamahine hanau keiki, kalii e loaa ai na malama maikai ana, a hiki i ko lakou ikaika ana e hiki ai ke ma* lama ia lakou iho ame ka lakou mau bebe. He haawina pookela keia i loaa i keia Moiwahine o Hawaii, e like no hoi me na hana ku i ke aloha a kekahi mau Alii e ae o Hawaii nei i liana mai ai no keia lahui, a he poe hoike ike maka kakou no ka lakou mau hana e ku nei i keia manawa; he mau kia hoomanao no lakou mahope nei, e like me ka Home Lunalilo, ka.Halema'i Moiwahine ame ke Kula Kamehameha. • v ' O na hana hou i hoalaia mawaho ae o na meā i hoomaopopoia i ka wa i kukuluia ai keia Home Hoohanau Keiki, ua loaa mai no ia mamuli o ka haawi ana mai a kekahi poe lede o keia kulanakauhale mAi na Hawaii a na haole i ka lakou mau kokua ana, a pela i ku ai kekahi mau hou i ka makahiki aku nei i hala, no ka pono a no ka pomaikai o na makuahine apau e hoi ana maloko o keia home e hanau ai.

No keia manao liookahi no o ka imi ana i na mea e oluolu ai ka noho ana, a e maemae ai no hoi, nolaila i hoala houia, mai ai ka manao o kekahi poe kokua e hapai i keia hana hoahaaina, me ka iiana ole i ko lakou luhi, no ka pono o keia home. A oiai ua aie liekahi poe makuahine Hawaii i na pono i loaa aku ia lakou mai keia Home aku, nolajla he mea pono no ia lakou ke haawi ae i na kokna ana i mea e pono ai keia home. He nui a lehulehu na makuahine Hawaii e noho mai nei m.i na kuaaina a ma na mokupuni like ole i lilo i poe kamaaina no keia home, a maluna o lakou kekahi koikoi o ka haawi ana mai i na mea -hiki ia lakou ke kokua. Oiai he hoahaaina ka mea e hoolalaia mai nei iloko o keia mau la, me ka lioolako ana i na mea ai o kela ame keia ano, e lawa pono ai na mea ai Hawaii, ma keia ano iho la, e hiki auanei i ka liapanui 0 na makuahine ke mai i kekahi mau kokua ana mai ia lakou mai, e like me'na mea e loaa ana ma ko lakou mau wahi, i maa i ka hanaia ma na ahaaina. Aole wale no ma ka haawi ana aku i kekahi mau mea e hoikeia ai na manao kok'ua, aka ma ke koino maoli ana aku no a hana kino me ka pofe na lakou e hoala mai nei i keia hana, a ua lawa ia no ka haawi ana i na kokua. Aole paha hoi he olelo ana no ka poe. i lako e hiki ai ia lakou ke hopu aku ma o a maanei, aka no ka poe i hemahema, o keia iho la kekahi mau mea e hiki ai ke hoikeia ae ko lakou mau kokua. Ua ikeia ko ka lehuleliu komo ana a kokua i keia hana maikai 1 ka makahlki aku nei i hala, ma o ka loaa ana o na dala he hookalii kaukani a oi, i ku kaokoa ae mai na hoolilo apau, mamuli no keia o ka nui o na lima kokua, ame na mea loaa wale mai, i koe nui ai na loaa iloko o ka waihona, a me ke kanalua ole no nae ke olelo ae, e nui ana no na kokua e loaa no keia hana maikai i keia makahiki. +++ O kekalp hana pono loa i ka Papa o na Lunakiai o ke Kalana o (jahu nei e noonoo ai, oia no ka imi ana i walii e hoopakeleia ae ai 'kekalii mau makaainana a mau oliana ma Kakaako ae nei mai ka hoopilikiaia ana aku e na wai halana iloko o na wa ua. Ua kiekie na alanui i hanaia a ua haahaa na walii e nohoia nei e na kanaka, aka nae, ina e loaa ana he mau paipu e hoomoeia malalo © na alanui, a komo iloko o ka auwai e hoopakeleia auanei lakou mai keia pilikia aku. Ma ka hoike mai a kekahi kamaaina e noho, nei ma keia wahi, ua hoikeia aku keia pilikia i na luna alanui a i kekahi o na lunakiai, eia nae he hookahi mea a niakou i ike ai, oia no ka hoopuniia ana o kela mau ohana e ka wai iloko o keia wa ua iho nei, a ua hiki ke hooholoip ka waapa maloko .0 kekahi 0 ia I mau wahi. Aole anei o keia ka wa e imi kokeia aku ai na mea 0| lioopauia ae ai ka pilikia o keia poe? , | ; E lilo ana i ninau ano nui iloko 0 ka Papa 0 na Lunakiai 0 Haka noonoo ana i ka uku 0 ka Hope Makai Nui no ka Apana 0 namakua, Hawaii, oiai lie elua mau Hope Makai Nui o ia apana p noho mai nei i keia manawa. Ma na mea i hoomaopopoia, ua waiho mai 0 Wm. J. Richard i kana palapala w T aiho oihana ma ke ano Hope Makai Nui no ka Apana 0 Hamakua, ke hiki aku i ka Ia 31 o ka mahina o Malaki nei, a ua apono aku ka Papa 0 na Lunakiai i kaua palapala waiho oihana. Ma ka la 5 hoi 0 ka mahina no o Malnki, i wae lokaliiia ai o H. S. Overend i Hope Makai Nui no ia apana, a ma kekalii la ae i loaa aku ai iaia kona komisina ma Ke a#o. Hope Makai Nui. O ka ninau e ku nei i keia manawa, owai ana la ka mea kuleana i ka ujvu mahina no ka maliina o Malaki nei ma ke ano Hope Makai Nui?" »+• Maniuli 0 ka make ana o kekalii mau hoa o ka Ahaolelo kuloko oia o Lunamakaainana Nailima ame Keouli, ua hoohakahakaia ko laua mau noho ma ke ano lunamakaainana, a i kulike ai me ke kanawai 0 malamaia he koho balota kuikawa no ke koho ana i mau pani hakahaka ma ko laua wahi. E malama io ia ana'anei he koho • balota kmkawa? He mau mahina helu wale no koe, 0 ka pau no ia o ke kuleana o na lunamakaainana i kohoia ai ma ke kau koh«J aku nei i hala, a he liana naaupo na kekahi mea ka tia ana e holo moho aku 110 keia mau walii hakahaka, ma o ke kiola ,wa!e ana i kana mau elala he iwakalua-kumamalima i loaa ai kona knleana holo molio. Mamuli 0 ka hiki ana ia Lunakanawai Kaapnni Kepoikai ke kupale nona iho ma na kumu hoopii i waihoia ae imua o ka Papa Loio Hawaii e ka Loio Kalana Case 0 Maui, ua mawehe ae oia i ka pale maka, a i ke ao omaiualu o na manao kanalua no kona kupono ole e noho ma ke ano lunakanawai. a pela i loaa aku ai ua kakoo ana a ka hapanni 0 na Loio no kona hookohu houia mai i Luna-

kanawai Kaapuni no Maui. Ma keia kaa ana aku la oka liapaii'ii o na loio e kakoo i ko Lunakanawai Kepoikai ku)K)iio ma ka noho Lunakanawai Kaa]»uni n<> Msiui, i liiki ai ke hoomat>po]»o loaia aku. aole i komo ka ninau ]iili ili iloko o na kunni ku-e iaia e like nie na mea i ikeia ai e ka lehuleliu.