Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 12, 20 March 1908 — OWAI LA KA I HOLOLUA? [ARTICLE]

OWAI LA KA I HOLOLUA?

(Hoomauia mal kela pule mai) I kuu haawl ana i ha'iolelo kakoo i kuu oielo hooholo, imua o kekahi halawai kuikawa i kahea ia, oiai, aole i I>iha ke kolamu e hiki ai ke laweia mai i kumuhana e like me ka rula, a oiai, aia imua o'u i kela wa ka Elele ke alakai nui, ka peresldena a oia paha ka'u ha'iolelo wikani imua o ko lakou hanohano, me ka Wiwoole, a i kahi la ae o ka panai i loaa mai ia'u mai ka Elele ua hoolaha ia au lie kahuna, no kuu olelo ana e hookeai pili lahui nui kakou, alaila, malla o na ko ke Akua 1111, no ko leakou hololua, a mai kela la mai, waiho loa au i ka hana kalaiaina, a no ka mea) ua ikē moakaka loa iho la au, aole ia he maha e loaa mai, i na no he poe Hawaii maoli ko na hale a elua. KAUKA WALLACH. , Hiki mal nel o Mr. J. Lor Wallaeh, ofia he laau hoola no ka ma'i lepera laia, ua ike maka kakou 1 ka mana fcooia o kana laau, ma o Chas. Hookano la no 42 wale no la, Ua imi Ja j ke alahele e hiki ai keia laau e hoo-j hana ia iiuna o na poe ma'i he 12 ko lakou nui, a nui ka hooikaika o na Komite Umi 1 wae ia mai na aoao kalaialna ekolu mai o kakou iho nei, j » ua nui kuu hauoli i ka holopono o! na mea apau, a kakauinoa mua ai o Wallaeh, aka nae, o kuu lahul iloko o j ka imo ana a ka maka ua lilo iho laj īa luhl 1 mea ole loa mamuli o ka loli ana ae e kakau hou aku o Wallaeh i ka Aellke, a maloko o ia he hookahi ki wale no, aole hoi elua e llke me ka aelike muft, aia ma keia T«al;»i ke kumu lilo o ka luhi i mea ole, a kuhi aku a kuhi mai ka hewa, a owau no ka hiklmua loa i ke ahewa ana i ke Komite Umli ame ka Papa Ola, aka nae, i ko'u hoihoi iho a iluna o ka olelo a ke Akua ike Iho la au ia kuhihewa, a ulu mai la keia mau haiialia ana o na Hv R. Nolalla, e ka lahui, 'e oluolu mai la'u e hoike iki aku au i mau Berita a ko kakou mau kupuna mlia loa o ka Iseraela i hana ai, a uhaki a»i,' a hoopcv'iia aji, e Hke loa me kakou i keia te. Berita Mua. Nau no makou e olelo mai, a e hoolohe no makou, aka, mai olelo mai ke Akua, o make auanei makou. Puk. 20:19. Ke ike mai la no kakou i ka piha maka'u o keia lahui nui, o elua miliona a oi o ka Iseraela, 1 ka lohe pono ana i ka leo nakulu o lehova 1 puana mai ai i na kanawai he uml, ike i ka hekili, ka uwila, ka pu, ka uahi, a o keia mau mea a lakou e ikemaka nei a e lohe nei, he hooia hou ana aku ia i ka oiaio o na olelo a Mose ma o Aarona la kana unuhi olelo. H*e Akua mana a e ola ana nona iho, aole e like me na ano Akua a lakou.i haalele aku ai mahope, .ka mahina, na hoku, ka wal o ka muliwai Nlle, ke boroka, ka plpi ame na Akua e ae he nui ioa a lakou hoi i ike maka ole ati i ka wellweli e like me keia a lakou e v aa nei, e hana benika ma o ko lakou manao wale iho no me ka hookikina ole ia mal. • - HOOLOHE NO KE AKUA. A lohe no o lehova i' ka leo o 3ca oukou olelo a oukou i olelo mai ai ia'ii a i mai la o lehova ia'u, ua lohe au i kā leo o ka olelo a keia poe kanaka i olelo mai ai ia oe, a ua pono na mea- apau- a lakou i olelo mal ai. Kanaw. 5:2?. KĀ UHAKI BERITA MUA. A ku iluna- l&kou me kekahi poe mamo a Iseraela imua o Mose, he 250 Houluulu ae ia lakou e ku-e ia Moae a la Aarona. Nah. IG:2, 3. KA UKU NO KA UHAKI BERITA. A hamama ae la ka honua i kona waha, a ale iho la ia lakou, me ko lakou mau hale ame na kanaka apau i pili aku la Koea ame ko lakou waiwai apau, a al mal ke ahl I ka poe i mohai i ka mea ala he 250 a no ka make ana o keia poe k£fnaka i kahl la ae ohumu ae la ke anaina kanak» apau o na mamo a Iseraela ia a !a Aarona i mal la, ua make ia olua io lehova poe kanaka, a o ka poe i make i ke ahulau 14,700. Nah. 16:32, 35, 41, 49. , E oluotir e nana i keip, me ke akahele a e noonoo iho kel'a ame keia kanaka Hawail oiaio; KA UHAKI KANAWAI MUA. Akoakoa iho la na kanaka i o Aarona la, olielo- ae la iaia, e ku oe. e hana i Akua no kakou; I mea hele mamua o kakou; a hanp. ao la i bibi Helki i hooheeheeia; a olelo iho la laiou, eia kou Akua e ka Iseraela, nana oe i lawe mai nef, mai ka adna o Aitubita mal. KA OLELO HOINO A lEHOVA. I mat Ia o lehova ia Mose, ua ike no au i keia poe kanaka, aia hoi, he poe kanaka a-i oolea, ano hoi, e ae maf oe ia'u, i wela loa ko'u huhu ia lakou, 1 hoopau wau ia lakou, a na'u no e hana aku ia oe i lahuikanaka nui. Puk. 32:9, 10. KE NOI HAAHAA A MOSE. Nonoi aku la o Mose ma ke alo o Jchova o kona Akua i aku la. E lehova, no keaha la i wela ai kou huhu i kou poe kanaka Au i lawe mai ai mai ka aina mai o Aigrubita mai me ka mana nul. ame ka lima ikaika. No keaha la e olelo mai ai ko Aigupita me ka >i ana mai? No ka hewa i lawe mai ai oia ia lakou e pepehi ia lakou mai ka maka aku o ka honua, BT amUu mai oe mai ka.wela mai o *ou- huhu, a e aloha mai oe no ka 3newa e hlki mal ana i kou poe kanaka. E hoomanao oe ia Aberahama, la Isaaka ia Iseraela i kau mau kau»a 1 kou hoohiki ana ia lakou, ma ou ftio: 1 kau olelo ana mai ia lakou, E Hoonui ana au i ka oukou ohana, e llke me na Hoku o ka lani; a o keia aina apau a'u i olelo ai na'u no e haa■wi aku no ka oukou poe mamo, a e noho mau loa lakou ma ia aina. Puk. J2:tt. 12, 13. HALIU MAI LA NO lEHOVA. E ka lahui Hawaii e, ke ike pu mai la ho kakou i ko ke Akua maliu ana mai mai kona huhu wela mai, a palele lho la keia lahui nui o elua mlli«na mai ka luku pau loa ia o na mamo a Aberahama. a e hooulu a e hoonui 1» Akua i lahui hou nona ma o Mose la, » o ke kumu mai o kela, ua ike maka lakou i ka nanl o ke Akua, a holokee koke iho la no, a o ko kakou mau kupuna hoi he lohe wale no i ke a'o la mai, a manaoio iho la, a na leeia manao i hoeueu iloko o ko lakou staau, a ina lakou a i ole o ka lakou Snau keiki mai, a o ko kakou mau makua hoi, ina ua ike a hana lakou 1 ka mihi e ola no kakou ano. BERITA HOU. Hoohiki aku la ka Iseraela ia leho-

va, 1 aku la, Ina paha e haawl -nai oe i keia poe kanaka Iloko o ko'u l!ma a\ai\a, e luku loa aku no au i na kulanakauhale o lakou. Nah. 21:2. HOOLOHE NO O lEHOVA. Hoolohe mai la o lehova i ka L<eo o~ ka Iseraela, a hoolilo mai Ia i ka poe Kanaana, a luku loa aku la lakou ia lakou )a, a me na kulanakauhale o lakou, a kapa aku la ia i ka inoa o ia wahi o Hor<»ma. Nah. 21:3. OLELO INO KOKE KA ISERAELA. Olelo Ino aku la na kanaka i ke Akua, a ia Mose, no keaha la olua l ka'i mai nei ia makou mailoko mai o Algupita e make ma ka waonahele? no ka mea, aohe berena, aoie hoi he wai, a ke hoopailua nef ko makou naau i keia ai mama. Nah. 21:5. O ktia na berita a ka Iseraela i hana aku ai ma ko lakou aoao aku me ke koi ole mai o ke Akua, aka, ua hoolohe mai no nae oia a ua hoopa'i mai īio oia mahope iho o ko keia poe kanaka uhaki ana i ka lakou berita ponoi no 1 onou aku ai 1 ke Akua e komo pu maT me lakou, ma kahi aoao mai, aka o kanaka no ka i pauaho i ka malama ana i ka berika ma ko lakou hapa. A o keia mau berita a'u e hoomaikeike ae nei imua o kakou, he ano like loa la me ka ko kakou mau kupuna i hana ai, oiai na la o ka hoihoi, a i ke puanuanu ana mai o ke aloha o ke Akua a lakou i hana ka'ulua ai 0 ka mea i ike maka ia a hiki mai i I keia la ua kamaaina kakou e like me ia mamua ae nei. A e hoomaopopo pono mai no hoi kakou i ka hana berika ana a keia lahui, ua hoolohe mai no ke Akua a uhaki no keia lahui i ka berita ma ko lakou aoao, a hoopa'i mai no ke Akua ma kona aoao mai, a nui ka waha o keia lahui i ka Uwe a Mihi iahui no lakou, a maiiu koke mai no o lehova. HOOPAI MAI KE AKUA.' Hoouna mai la o lehpva i na Nahesa wela iwaiena o na kanaka, a nahu mai la lakou i na kanaka, a he nul na kanaka o ka makē. MIHI KA ISERAELA. 1 No ia mea, hele mai la na kanaka io Mose la, i mal la Ua Hana Hewa ■Makou, no ka mea, ua olelo ino aku makou ia lehova a ia oe, e pule aku oe ia lehova e lawe aku ia i na nahesa mai ,o makou aku nei, a pule aku ia a Mose no na kanaka. HOOLOHE MAI NO KE AKUA. Olelo mai la o lehova ia Mose, E hana oe nau i nahesa wela, a e kau aku ia maluna o ka laau, a o kela ame keia mea i nahuia i ka wa e nana aku ai oia ia mea, e Ola no ia. A hana iho la o Mose i nahesa keleawe a kau aku la ia maluna o ka laau; a o ke kanaka i nahuia e ka nahesa wela i ka wa i nana aku ai oia i ka nahesa keleawe, Ua Oia 'Ja. Nah. 21:8, 9. A ina penei iho la ka emoole o ka kfe Akua hoolohe ana maf i ka l\po mihi, a pule o keia poe uhaki berika i kela wa a haawi koke mai no i ke kala ana, ame ke ola, aoie anei hoi Oia e lohe mai no hoi i ka kakou leo mihi, pule a hookeai i kela la? Oiai no na<e he like loa ke ano o ka berika i hanaia a uhakiia? Ke manaoio nei au ua like no a like aka o ka like ole wale no o ko lakou la ike koke iho no i ka pilikia a hoohaahaa koke iho no i ka naau, a.mlhl koke aku, aka o kakou he noeau piha kakou ma na ha'iolelo akea ana a wehewehe ana i ka palapala, aka, lilolohi loa kakou-i ka imi a hooko ana aku i ka hana e pau ai ka noho pili aiku ana o ka lahui Holookoa o keia la. A i hooiaio no ka'u olelo ke lawe mai nei au i J<a hora i kaili ia aku al o ka Ea o Hawaii, nei (a'u nae hoi i ike maka ole ai). Ua lawe ia i Feba aponoia' e 3 aupuni mana nui i lulai 31 a huki hou ia ka hae Hawaii iluna o ka pahu hae i Novemaba 28 o ia makahiki no 1843. !Ua lohe mai au pa nui ka ikaika o na haipule o ia mau la mai na 'lii a na makaainana ame na kumu i ka pule ame ka hookeai ana, a he oiaio ua lohe io mai no ke Akua i ka leo kaniuhu o kona poe kanaka a hooko mai la no e like me ka lakou noi me ka iini oiaio. Malia paha o 1 iho kahi o oukou, ina pela, ua pau aku la no keia hewa au e painuu mai nei i keia la i ka mihi ia 'e lakou la ia wa, alaila, ua lilo keia mau a'o ana. au I mea ole, oiai ke ha'i nei no hoi oe i kau mea i lohe ai. He wahi manao maikai io no kela i na io hoi i hana ia ia hana, no ia hewa | mua i hana ia, aka, aohe he hiohiona 0 ia ano 1 ike ia, oiai he elele alii kal 1 hoouna ia me ka malu loa no Enelanl a aohe au i lohe a o kakou no hoi a-i pau, he Elele o na kanaka 1 kohoia e ] na makaainana ma ke ano lahui, a e; kala hele ma kela ame ke'ia mokupunl 1 e like me ia a Kaahumanu ma laua o Kapiolani ma i kalaku ai, a pela no I hoi e kuahaua hou ai, pela ae la ko'u manaoio, aka o ka leo 0 ka lahui, oia ka leo o ke Akua. | A malia o paluku hou ia mai no au 'no keia hoeueu ana, oiai. he kaula koj ka lahui Isferaela, o Mose, a loaa ka waha olelo e uwao ai mawaena o kfe' Akua ame ke kanaka, he manao pololei no kela a oia aku no ke pookela o kal nani, aka hoi e hoomanao ia e kakou o ka laeraeia o ke kanawai pili kinOj wale no ka i haawila mai no lakou ma 0 Mose la i loaa ai ka mea e a'o hoomaamaa mau ai no lakou, oiai, aole| 1 loaa mai ke kanawai Euanelio ia la-i kou oial ua pau i ka wawahiia e Mose, I a i ka loaa hou ana mai o ke'kanawai he 10 ma ka papa ame na kanawai e ae he nul wale no ke kino wale no, a o ko kakou ku ana i keia la, eia ke kanawai Euanelio me kakou a ua iiiki ia kakou ke hana i keia hana kuahaua ana, me ke koho ana o ka lahul 1 poe komite maiau, maka'u Akua e like mie ka lakou i ike ai he pono a e haku ia na olelo mihi a e malania ia na hana haipule, ma na wahl apau o ka Paeaina iloko o la mau la Sabati eha me lwi malama pu ana i ka hana hookeai ia wa like loa mal Hawaii a hiki i Kauai a e hana like ia keia hana e na haipule me ka manaoio, aole me ka manao hukiku a aohe pili hoomana a e hoomanao no ka pono piH kino laula keia upu ana aole no ka "auna uuku, a e hoouna i hookahi kope o ka olelo mihi ia Josepa Kamika ke Kaula a keia mau la Hope nei. Oiai he mana ko keia la aole he moh&l kuni e like me ia i na la o Mcst, oiai, he aohe hiki i kahi mea ke lawelawe ia mea. aka he kaula no nae ko keia la e īike mp ia la. A he mana piha ko la nei e Hookuu ai ma ke.a ao a peia ka hoi kakou e hookuula n a >.a Lanl. Mat. 16 (Aole 1 pau.)