Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 13, 27 March 1908 — KA NAITA SIVERIA Ke Ahikanana a o ke Kaeaea o Leona AME Ka U'i Hoomahie Zenehira. [ARTICLE]

KA NAITA SIVERIA

Ke Ahikanana a o ke Kaeaea o Leona AME Ka U'i Hoomahie Zenehira.

MOKUNA VI. ' ' ■ " "E hoopau i kou mau manao maka'u, a e i >a u hoi kou haalulu nna, oiai aole au e hooko aku ana i ke kaiaima a'u i manao al aku maluna ou i keia la. U I kuu »hele ana mai nei e haha aku i na paia laaliia o kou puuwai, e hookomo aku hoi ia oe iloko o ke kapuahi hoohehee a ke kanaka hana gula no ka imi ana aku i kou kulana oiaio, a i ike au. ua aloha aku oe i ka Moi Mahomeda, ina aole loa oe e ola, a e apo aku i ka Moi me kou mau lima. ''Owau nei ka mea ana i hoolilo aku ai i wahine mare nana, ua hele au a piha i ke aloha nona, kela aloha -hoi a kekahi wahine i haawi aku ai me kona puuwai apau maluna o kana kane, a na ia thaawina a ke aloha i kono mai ia'u e hoopaa i ka'u hoohiki, aole loa \e hiki i kekahi wahine ke noho ae ma ko'u wahi, o ko'u mau la o ke ola ana.'' la hooki ana iho o ke kamailio ana a ka Moiwahine, ua huli ae la kona mau maka i kahi e, a noke iho la i ka uwe, a oiai hoi akahi v no ka U'i Zenehira a niaopopo i ka misiona a ka Moiwaliine i hoea aku ai imua ona, ua hoopau loaia ae la kona maka'u a pihoihoi, a kaa mai la iaia ka koomalielie ana i na manao kaumaha o ka Moiwahine, a oia ka ua kaikamahine la i kamailio mai ai i na olelo hoolana i ka i ana mai: "E kuu Moiwahine e hoolana i ka manao a e kau mau aku i na manaolana maluna o ke Akua o Alahe, no ka mea o oe mau aku no ka wahine a ka Moi, a pela no auanei e mau ai na manao hauoli iloko ou no ke koena o kou mau la e ola nei, a no'u nei la ua hahai ia ko'u jnau la me na haawina o ka hoehaehaia ame ka hookaumahaia mamuli o keia makemakeia m(ii o'u e lilo aku na ka Moi. <4 E hauoli mau aku ana oe e ka Moiwahine no ka mea aole loa e hookoia ka mai.ao o ka Moi e haehaeku ae i kuu puuwai, a o ka hauoli e loaa ana ia oe, oia haawina hookahi no ke loaa ia kaua,*" wahi a ka U'i Zenehira. "E hooinaikaiia o Alahe no keia halawai pū ana o kaua i keia la, a e loaa aku ia oe ka maha me ka hauoli, mai Ueia wa a kaua e hui nei a hiki wale i ko kaua halawai hou ana," a o ka huli mai la no ia o ka Moiwahine Emina me ka nana hou ole aku i ka U'i Zenehira. Me na leapuai wawae mania, a me na manao maikai ua Moiwahine la e lioi la, a iaia i hemo aku ai ma ka puka e huli pono ana i ke kihapai pua, ua halawai aku la oia me kana kauwa, a oia hoi ka ua Moiwahine la i hoopuka ae ai i na olelo hoomaikai i ke Akua me ka lolie ole mai o kana kauwa i ka i ana ae: **Xani niaoli ka lokomaikai o ke Akua o ka ae ole ana mai e hoopauinaele ia ko'u mau lima i ke koko hala ole o kela kaikamahine. a ua kiheahea ole hoi keia pahi a'u e paa nei iloko o kuu poli i na kulu koko o ka mea hewa ole." MOKUNA VII. Ive poina loa aku nei ka yaita Siveria i keia manawa, aka nae aia no ua kaeaea la o Leona ke noho hoolai la ma ko laua hokele, eia nae ua liooiaio loa aku oia i na olelo a kona ukali e hoike mai ana iaia no kona liakiloia e ke Kuhina nui o ka Moi, a he hookahi walo no pne ana mea e hoohuoi la, heaha la hoi ke kumu nui o kona lilo ana i enemi no ua kaiiaka la. He hookahi wale iii) ana kumu e noonoo ana no kona lilo i mea e enemiia mai ai, oia no ke ano o kana huakai i hiki mai ai no ke kulanakauhale o Gaiiada; no ia kumu nae oia hookahi wale iho no ka i ike anie kona ukali, a o na olelo hoonuinui a Alada e lioike ana iaia lie mau olelo wale no ia i hiki ai iaia nei ke hoike maoli aku i ke ano o kona hoea ana mai i ke kulanakauhale o Ganada. No ka haulehia ailfT o Ben Ham'eda iaia ma ke kahua lealea, lie walii kumu ano ole loa ia i ka noonoo o ua Siveria la; a oiai ua aneane e uhi mai ke ano ahiahi i keia wa a kakou e luana pu nei me ka Xaita Siveria, a no ka makemake ana no hoi kekahi o ua kaeaea la e ninau i. kona ukali no na mea e pili ana i ka laua huakai o ka hiki ana mai, ua hele aku la oia a ninau aku la ia Pekelo i ka i ana aku: "Ea i hele mai la au e ninau aku ia oe ina paha ua lohe mahui iki oe no kahi e hookoia ai ka hana a kaua i hele mai nei." "Aole walii mea a loaa iki he moali no ka hiki aku i ka pahu liopu o ka kaua liana nui, o ka'u no hoi ia .e hoolono nei, e hakilo nei no hpi eia nae me he mea la, ua like no ko'u pohihihi i keia manawa e like me ko kaua wa ma Leona." "Ke manao nei no hoi au aole no au wahi mea i lohe a i loaa palia e pili ana i ka kaua liana,'' i pane aku ai o Pekelo. "0 ka inaalalii no ma ko kaua aoao ea, oia no ko kana huli hoi ana aku, a he hoi nele ana aku ka ia aole he mau popilikia i loaa ia kaua." "Mai manao oe e Pekelo e hoopau ana au i ko'u mau manaolana no ka holopono o ka hana a kaua i au mai ai o ke kula loa. He oiaio aole no lie mea i loaa ia'n i keia manawa, aka e hiki mai ana nae ka wa e hookoia ai ka iini a loko, ina uo aole e loaa oia ma ke kulanakauhale o Ganada nei e loaa aku ana no oia ma kekahi walii okoa aku. '•0 ka'u wale no i makemake ai ia oe, oia no kou hele pu ana me a'u i keia po; a e hoomakaukau i kau mau mea kaua, malia o liiki mai ka manawa no ka hoohana ana aku ia lakou," a no ke pihoihoi a pohihihi no hoi o Pekelo i ke ano o ka papahana a kona haku e lioolala nei, ua ninau okoa mai la no oia: '•E akahele mai oe ia kaua, o komo auanei iloko o ka poino, a o kekahi no hoi e hoike maopopo loa mai oe i ke ano o keia huakai a kaua e hele aku ai i keia po. Aole au e ae aku ana a hoole aku palia no ka nkali ana aku mahope ou. aka he makemake no lioi ko'u e maopopo, lie huakai anei keia i pili i ka hana a kaua i hele mai ai?" "Alaila ina he hana okoa ae no keia a kaua e hele aku ai, heaha ilio la kou manao no ia mea?" i ninau mai ai o Siveria i ka manao maoli o kona ukali. "Mai hoaano aku kaua e hele i keia po, hooluhi makehewa ke Kino i ka mea aole i kauoliaia mai ia kaua e hana aku, a ina hoi no ka mea pili i ka hana a kaua o ka hele ana mai, e aho hoi paha ia loaa aku kan wahi makili hoomaopopo no ka loaa ame ka nele o ka mea i makemakeia." "Ea ke hu wale aku nei no hoi kan olelo e Pekelo mawaho o ka mea kupono, he hewa auanei hoi ka hele wale aku no i ka holoholo?"' , \ , -Xo kou lioike ole mai i ke ano o keia huakai a kaua e hele aku ai ea, ua maopopo mua no ia'u, no ka hale o Ben Hameda kau wahi o ka makeniake ana e hele." Ua loaa pono aku la ka mea huna o keia huakai a ka M.ita fivorin i hoolnla ai. a noke wale ne 1a no oia i ka akaaka ma ke ann pahenehene i Ike mai ai o Pekelo ua kuhihewa loa oia 1 ke koho

ana mai i kahi o keia holoholo a laua. Eia nae ua ninau hoohuaimalau wale aku la no oia i ka i ana aku: '•Pehea i loaa aku ai ia oe ka ike, o ka kaua wahi ia e hele akn ai?" ''No ka mea i ka po nei iho la no ko'u lohe ana aku i kou kamailio ana i kfkahi mau olelo e pili ana i ke kaikamaliine a Ben Hameda i ko wa e pauliia loaia ana e ka hiamoe, e noke aku ana oe i kd koi i ua U*i la o Ganada e lioi pu me oe ijo Leona.*' Ua mae koke ae la ka helelielena o ka Naita opio. oiai ua loaa pono oia ia Pekelo, a ua hooiaio iho la no hoi oia, ua kamailio aku o Pekelo i ka mea oiaio, a oia nae kana o ka i hou ana mai iaia. "O kahi io o Ben Hameda kahi a'u e makemake nei e hele i keia po, a o oe kekahi e hele pu me a'u, e hoole mai ana anei oe e Pekelo i ke koi a kou haku?" "Aole no o'u makemake maoli e hele ilaila, aka hoi no kou paakiki loa; aole e hiki ia'u ke pale ae i kau mau kauoha, ina no ia lie mea no kaua e komo pu ai iloko o ka pilikia, ua hiki no, o ka'u wale no nae e hooaiai mua aku ia oe e kuu haku, oia no ko kaua mauna ana aku i ko "kaua mau ola ma o keia manao ou e hele aku ilaila. "Ua lohe wale no au i ke Kamailio a na kanaka e lilo aku ana ka ka U'i Zenehira i waliine na ka Moi Maliomeda, a pela au e hopohopo nei no ko kaua hele ana aku ilaila i keia po, nialia paha ua paa i na kiai." "A peliea kou manaoio maoli, e hiki ana anei i kela kaikamahine ke ae mai e lilo i wahine na Mahomeda," i ninau mai ai o Siveria ma ke ano hoohualiualau no i ka manao o kona ukali. "Ina aole he makemake o ka U'i Zeneliira e mare me ka Moi, alaila aia wale no kahi manaolana ma ia kumu no ka hiki ia kaua ke hoopilipili aina aku, a ina ua liala e ka puulena aia i Hilo, alaila e ku ana kaua i kalii o ka hoka." "I mea e pau ai kou pohihilii e Pekelo, na'u e hoike aku i na mea apau e.pili ana no keia mare au e olelo mai nei mawaena o ka Moi Malioineda ame Zenehira,' a o ka hu'e pau aku la no ia o ua Naita Siveria la i ka moolelo o ko laua halawai pu ana ine ua U'i la o Ganada ma ke ka'e o ka muliwai, kahi hoi i hoopunanaia ai na haawina hooia o ko laua mau aloha. I ka lohe ana o Pekelo i ka moolelo a Siveria i hoike aku ai, o ke ku koke ae la no ia o ua wahi kaaka la iluna a pane mai la i keia mau olelo: "Ea laki maoli no oe e kuu liaku, he keu no hoi kou hu-na ia'u no kau wahi o ka liele ana i keia po, eia ka hoi i ka huki ulua oe la, hoolalau wale mai no nae kau olelo i ka holoholo po mahina oe. Akahi no au a hoike maoli aku i ko'u makemake e hele pu me oe i keia po." "Aole au i ka huki ulua; aka o ka palu ka'u i lu aku i ke ko'a i'a a malia ua lilo ka palu a ? u ilu aku ai i mea e komo ae ai ka nenue i ke ko'a, o ka loaa no ia o ka i'a ono, a ku ae no ke keiki o Leona lioi ana no kona walii. Ua paa io anei kou manao e Pekelo e hele pu me a'u i keia po?" "O ka hana a'u i makemake ai nau e liooko i keia po, oia no kou hele aua no ka hale o Ben Hameda ma ke ano kauka. no ka mea ua hoomakaukau e au i ka lole kupono nou e komo ai, no ia kulana, a e hakilo pono loa hoi oe a hiki i ka loaa ana o ka rumi moe o ka U'i Zenehira. E hiki ana anei ia oe ke aa e hana i keia kulana hana ano nui?" "E liewa palia auanei au ke liaawi e aku i ka ae no ka hiki ia'u ke liooko i keia liana au me ka liolopono, aka nae e hoao no au e like me ka hiki," w T ahi a Pekelo. 0 ko I'ekelo lioomaka iho la 110 ia e komo i ka lole o ka poe kauka, a liele pololei aku la no kahi o Ben Hameda, me ke kakali malie no o Siveria a huli hoi mai kona ukali no ka lohe ana i ka hoike no ka holopono a no ka holopono ole paha. Ua luila okoa .he elua mau hora o ko Siveria kakali ana, komo liou ana no o Pekelo, a ua ht*le hoi ua Siveria la a uilia, me kona manao no ua komo ua ukali la ona iloko o kekahi poino. i 1 hakalia no a ku ana o Pekelo inma o kona alo, o ka ninau koke mai la no ia o Siveria i ka pane ana mai. "Heaha kau mea! hou i hoihoi mai la na kou haku?" j "Heaha mai auanei lioi kau, he pakele maoli mai nei paha ko'u | mai loaa pono ina kiai o kahi o Ben Hameda. E heleia mai ana ko'u kuka e hukihuki e kela poe, e loleloleia ana hoi ko'u umiumi a ina palia i liemo keia umiumi ku'i o'u, ina aole o'u wahi manaolana no ka hoea hou mai imua ou e kuu haku ; eia nae e hoolana i kou manao no ka mea ua ike aku nei au i ka rumi o ua iwa nei a kaua i noho ai." "Peliea aole anei ou hoohuoi ua ikeia mai nei oe e leela poe kiai? i ninau hou aku ai o Siveria. "Aole lakou i ike mai nei i ko'u ano maoli, eia no ko'u wehe ana i ko'u mau aaliu hu-na a i ka hookoia ana o ka miaiona au i hoouna aku nei ia'u e inauna aku iwaena o kela poe kanaka." Akalii no a holopono ka kaua huakai o keia po, nolaila e hele e komo i lole hou nou, a haele ae kaua i ka holoholo po pouli." "Auhea oe e kuu haku Siveria, he mea maalahi wale no ke kaili ana i keia kaikamaliine u'i mai ka Moi Mahomeda aku, aka healia kau i niakemake ai e haina aku no keia kaikamahine?" i hoo maoe aku ai o Pekelo i ka ninau ana i kona haku. Ua luliluli wale iho la no ke poo o ka Naita Siveria no keia ninau a kona ukali, oiai aole oia i makemake e hoike okoa mai i kana mea i manao ai, a i ole hoi ia e hoike mai paha i na koii koi a loko, a no ko ia nei pane ole aku, ua i hou mai la o Pekelo. "Manao au aole oe e lawe pu ana i keia kaikamahine me kaua ke huli hoi aku no Leona." "Heaha hoi ka pilikia ke hoihoi pu kaua iaia no Leona, he loaa hoi paha ia no ko kakou kolu ma keia huakai a kaua e hoi aku ai no ka home." "Aole anei oe i lioomaopopo i ka lilo i mea e kamailio nuiia mai ai e na kanaka no kona hoi pu ana me oe, a ina e aloha ana kela kaikamahine ia oe, mamuli o kou kanaka u'i, a i lioole oe i kona makemake ea, e ili mai ana na ahewa ana maluna ou e kuu haku." "Ua hene iho la nae ka aka a ua Naita Siveria la, no kela mou olelo a kona ukali, a no ka makeinake ole o ua kaeaea la e hoomao popo mai kona ukali i ko ia nei ano maoli, ua hoololi ae la oia i ka laua mau kamailio ma kekahi kumuhana okoa ae. Ua liele a kani ka hora umi o ia po, o ko laua nei hele aku *a no ia no kahi o Ben Hameda. L T a aahuia laua ika lOle ona kanaka Mua, a ua hawele hoi i na lako kaua no ka hoomakaukau no e ku aku a pale no laua iho ke halawai aku me ka enemi. Ia puka ana aku nae o laua mai ka hokele aku, ua alaalawa ae la na maka o ka Naita Siveria ma o a maanei, iha paha he poe kekalii e liakilo mai nei ia laua, a i ka kona ike ana ua meha ke kula aolie pueo lele, ua awiwi aku la ko laua mau kaina wawae aia ka pono O ka liookokoke aku i ka liale o Ben Haraeda. Aole no hoi i pilia ka hapalua hora o ia hele ana aku a laua, ua lioea aku la laua i ka pa owaho e hoopuni ana i ke kakela o ua Kuhina Nui la, a oiai ua ik/> mua o Pekelo i ka puka e komo loa aku ai noloko o ka pa, nolaila ua lilo aku la iaia ke alakai ana a hiki wale no i ko laua hoea maalahi ana aku noloko o ka malapua. ma kahi kokoke loa i ka hale. "Aia ka rumi o ua U'i Zeneliira la i kela kukui e uwiuwiki mai la," i kamailio aku ai o Pekelo me ke kuhikuhi pu ana aku i kopa manamanalima i kahi o ke kukui e a mai ana. "Aole anei oe i kuhihewa e Pekelo?" i ninau aku ai o Siveria, oiai hoi e pana pinapinai ana kona puuwai, i ka hoohaehae a ka ua | Naulu. (Aole I pauj