Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 20, 15 May 1908 — KUHALAHALA NA LIMAHANA O KA PAPU MA PUULOA. [ARTICLE]

KUHALAHALA NA LIMAHANA O KA PAPU MA PUULOA.

O kela hana e pili uiia i ka pa'pu o 1 Puuloa a i lilo ae nei na De Fries © 1 hana me kona mau limahana, ua haaleieia nei e na limahana mamuli o ko lakou kuhaiahala no ko lakou ukuhana. Wahi a iakou ua hookikinaia iakou e hana ma ka la Sabati a mahope aku o ka manawa mau e pau ai o ka lakou hana me ka uku oleia no na manawa i hoohana wale ia, a mahope o na paio hahana ana ua wa-» iho aku lfkou i ka hana. He mau la 1 haia ae nei ua hele mai la kekahi o keia poe imua o na poe hoolaha nupepa a hoike mai la i keia manao kuhaiahala imua o lakou no ka hooiaha ana. Penei ka lakou o' ka hoike ana ae i ka mea hanu meahou: "Ua lilo ia Defries ka hana ana i ka J»apu o Puuloa ma ka aelike, a o lakou he mau kanaka Hawaii, he mau limahana aku makou maialo' aku ona. Ma kana kauoha e hoomaka makou i ka hana ana he umi minute mamua o ka hora 7 a e pau ka hana ana i ka lwakalua minute i hala o ka hora elua 0 na 'la apau, a ua hooko lakou pela, oiai nae, o ko lakou maa mau mamua aku e hoomaka ana lakou ma ka hora ehiku ponoi a e pau ana i ka hora 3:30, a ke huiia me ka hapalua hora ai 0 ka aina, awakea e piha ana ka ewaiu hora hana o ka la.

"Ma kela la i ulu mai ai na paio ana ua kamailio mai ka luna nui E. W. Ellis e hoomau aku makou i ka hana ana a hiki i ka hora 3:30, oia hoi he umi aku no minute i koe, a ua hoole aku makou, koe wale no ina e ukuia mai ana makou no ia manawa hana oi. Ua hoomaka koke ka hoopaapaa ana mawaena o Ellis am« John Defries, a i ka manawa hope ua kamailio mai la o John Defries ia makou e haalele i ka hana a ua hoolohe makou i kana kauoha. Ua liio ko makou hooie ana i mea hoehaeha aku i ka Luna Nui Ellis, a no ia kumu ua hoole oia i ka O. K. i ko makou mau ukuhana. Nb kona hoole ana i ka hooia ana 1 ka makou mau koi uku, noiaiia, ua haalele koke makou i fca hana. O kekahi kumu nui o ko makou huhu a haalele oia no ko makou hoohanu waeieia no ma ke Sabati me ko makou uku oleia, no ka mea, aole makou i hele iiaila e hana ai me ka loaa ole o kekahi uku no la luhi." I ka wa i hoikeia aku ai o kela pilikia imua o Kapena Otweii ka Luna hoohana Nui o na Papu ua hoakaka ae oia penei: "Ina no hoi paha i hoikeia mai keia mea iaia mamua ae o ka hoolahaia ana, manao wau hiki no ia'u ke hooponopono i keia hana a pau pono me ka nui ole o ka hana Aohe no au i apono i ka Lunanui Ellis hoohana ana i na kanaka ma ka la Sabati me ka uku ole i ko lakou luhi, ua manao paha oia he hana kupono ia i kona manao ana. He elua mau mea kupono e hanala i ka la Sabati a kekahi kupa Amerika oiaio e pono ai e hana: Ka mua, no ka hoopakele ana i ke ola, a o ka lua, no ka hoopakele ana i ka waiwai. Nolaiia, o ko Eilis hoohana ana i na kanaka ma ka 1a Sabati me ka uku ole me kona manao he hana ponoia e kokua waie ia me ka uku ole, he hemahema ia i ko'u noonoo ana. "Ma ka hoopau ana ae i ko'u ma\ nao ma keia, penei ka'u e olelo ae; o keia poe kanaka i hoohanaia ai ma ka Ia Sabati i uku oieia, e ukuia aku ana lakou e ke Aupuni Amerika, a ina aole pela, alaiia maiioko ponoi- ae o ko'u nakeke e ukuia aku ai lakou.

"Mai oi loa aku ka maikai no kela poe kanaka kuhalahala ina lakou i hele moa mai imua o'u a waiho mai i ka lakou mau hoohalahala mamua o ko lakou heie ana i na pob hoolaha nupepa, ahuwale wale ae la no hoi ia haiia liilii imua o ka lehulehu." Aohe i lohe iki ia aku kona hoakaka ae e hoi hou aku ana paha kela poe a pau i ka hana, a i ole o kekahi hapa paha o lakou.