Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 21, 22 May 1908 — HE NANE. [ARTICLE]

HE NANE.

Mr. Lunahooponopono, "Welina kaua: —E ahonui hou mai oe ia'u e hoolauna aku ma na kolamu o ka kaua Hiwahiwa, i ike hou mai ai na pukonakona, na laeula, na olohe huli mea pohihihi © noho mai la mai ka hlkina hema a ke kowelowelo ana a ka la ma ko komohana akau o na kaiaulu aloha ou e Hawaii nei. He lei ko'u, he plakaumaha, he iini pau oie na ka makemake, he milimlii na kuu mau iima, a he anoi hemo ole no na kau a kau, a noea hoi neia hooheno ana: He nohea oe Lkuu maka, A he mea milimili na kuu llma, He anoi hemo oie o© na'u, He aloha no na kau a kau. O ua lei nei .o'u, a o ua milimill yei hoi a. kuu mau lima, ke hoomalu nei oia, a ke rula nei i ko keia honua holookoa me ka mahiehie iauna ole, a ke loaa ole kuu lei, ua hoonele ia ko ka honua nei holookoa ame kona mau mea i piha ai ame ko ka iani mau mea i ai i najoomaikai. TJa uo mua ia no na pua o kuu lei mamua o ka hoopunana ana a ka Uhane o ke Akua Kiekle ioa maluna o ka ili lawmania, o ka. wai, a mamua no hoi o Kona V. ana ae i lani, a lani ae la, a I honua, hoi ua honua ae la. Aole loa. e lia oe kuu lei iloko o na ,hele iiluulu, aole hol i ke okalakala q na leo nei nakolokoio o ka heklli e haehae ,ana i na paia lani, aole hoi i na ajela menemene oie o ka uwila e holopapa ana iwaena o ua ao kaalelewa, aka, eia iho no oia i ke kamumumu i k<e .aheahe malie wale no. No kuu a£e nui loa e ike maka i ua lei nei o'u, -ua^ ; lsuekaa. ia e a'u na puu, ua halo ia e a'u na awawa me ko lakou mau wai owe malie, ua au ia e a'u na ale kawahawaha o Alenuihaha a hiki i na ale kupikipikio o Kaiwi, a mailuna mai hoi o ka piko o na kuahiwi ekolu i hookuakea ia 1 ka hau o ka moku a Keawe a hiki loa aku i ka piko o Waialeale i pehia e ke ala o ka mokihana ko'u hele huli ana i ua lei nei o'u. A iwaena iho la o na ailana he 12 o na moku o Hawaii nei i loaa ai ua lei nei o'u, a o ka'u no ia e lei mau nei i na kau a kau. O kela malalo iho ka moolelo ame ke alanui o kuu imi hoomanawanui ana i ua lei nei o'u, ina oukou e nana pono ana a hoomaopopo pono i ua alanui nei a'u i* huli ai, alaila, o ke alanui no ia e lei pu ai kakou i ua lei nei o'u, a oia iho keia: Oiai ka po mahina piha o Mahealani e hoike ana i kona nanl piha maluna o ko ka honua nel, haalele aku īa au i o Hopoe e nenao ana no i ke pili'ame ke one o Hanakahi noluna o ka oneki o ka S. ?. Mauna Kea no ka huli ana i ua lei nei o'u i hunakele ia ai, a ma ia kakahiaka ana ae hala hope ae ?a ka moku o Keawe, a ike mai la i ke oni ae & Haleakala ia kuahiwi kaulaua, kilohi a ha-lo pono mai la au me kuu manao aia paha ilaila e loaa ai ka hoa pili kohu o ka lehua o Hopoe, a o ka'u mea i ike mai he makole ke kau ana iluna o Lihau, e hoole mai ana hoi aole e loaa ka hoa pili o ko lel ia nei. Hoohuli ae la ka ike a mau maka ma o a maanei o ria Honoapiilani aia hoi ike'aku la au ia Kahoolawe e lei mai ana i ka hinahina me he mea !a e i mal ana eia ka hoapiU o ka lehua, a. hoomanao ae la au 1 nēla mau wahi lalani mele: Eia mai au o Kahoolawe, Hooheno ana au me ka Hinahina. Hala o Maui nui a Kama mahope, kau mai Ia na maka o ka lei Kukui paha o Lanikaula ka hoa pili n ka lehua me ka Hinahina, a no ka luliluli ana ae o ke poo o ka luahine o Hina hoomanao ae la au aole no ilaila. Kaalo ka Mauna Kea i ka lae o laau, waie ae la no i ka ) olelo a la kaikamahine kaeaea: A ka*Lae o Kalaau, Pau ka pono a Kakina. Kau mai la ka manao no ke one 'o Kakuhihewa me ka iini mau no o ka lei' Ilima ana paha ka hoa pili o ka lehua me ka Hinahina, i hiki mal ka hana i kahi o na kaikamahine kau lei e noho ana i kahua o ka nana kee* mai no a na maka, aohe olelo mai e ela ka hoa pili o ko lei e imi nei, i kaulana la hoi ke one o Kakuhihewa iiaila, i ka maha ewaewa. Ahiahi Poaiua kau ma ka Malulani no ka moku o Manokalanipo, a puiwa ana ko'u hiamoe i ka nakeke a ke kauiahao i ke awa o Nawiliwiil, i ko'u oili ana ae a ha-lo mawaho o ko'u i-umi ike ae la au ia Haupu e haawe iho ana maluna ua hele no hol a ohuohu i ka >iokihawa h me ka lauae o Makana,' ! wāle mai la no keia mau'Wahi kanaenae. Lei ana Kaual i ka Mokihana, Lauae 'o Makaha ka/u Aioha. He nele loa aku hoi o Niihau, aohe kohu o ka lei pnpu ke wili pu ae me ka Lehua, Hinahina ame ka Mokihana. ' * , Ahiahi Poaono ha4*elē ia Nawiliwili o ae nei nō Hottolulu. A ia'u e hoonanea ana'i ka holo a ke kaauwlla ike iho la āu '&W i Wwa kuu lei. Awakea Poalua hehi hou i ka onekl 0 ka Mauna Kea, hora elua me ka| hapa aia ka Mauna Kea ke okiokl la j 1 na ale o Auau. i alawa ae kuu hana | ike aku la au ia Kaululaau ua helel no hoi a wehi i ke Kaunao.a me hej mea la e i mai ana Ua ohu o Lanai i ke Kaunaoa, Kohu kapa ahuula kau poohiwi. Hala hope ae la na Honoapiilani, oiai au e ku ana ma ka palekai ike aku la au i ka ulawena mai a na lehua o Awini i na kipoohiwi o Mauna Loa, ku iho la au mahope o ka nanr, "I ka haale a ka wai hui a ka mahu." Auwe no ka hoi e! Alawa iho oe o Mauna Loa, Ua kohu Moauakea i ka malie. O ka'u hana mua i hana ai hopu iho la au i ka lei Lehua, lei Hinahlna. lei Mokihana, lei Kaunaoa ame ka lei Lehua o Awini, a i kuu wili ana ia lakou o ko'u ike iho la no ia, o kuu lei keia a'u e imi hoomanawanui nei. , „ ... - Nolaila, e na laeula, e na kilokllo, e na pukonakona e na olohe ame na pueu h&nu mea pohihihi, ua kuhikuhi

aku la no au la oukou 1 ke alahele ma na ale hanupanupa o ka moana nul kal akea, i ke alanui ma na puu ame na kuahiwl nani o Hawall nei, a ina no oukou e nana pono iho ana me ka hoomaopopo ame ke akahele 0 ka loaa no ka hol ia o ko kakou lel e lei ai ke hikl mal ka la 30 o keia mahina. Alaila, o ko kakou hoohuiia no hoi ia rhe na manaolana hauoli, hui ko luna, haa ko lalo. sure kela. Ke ike pu mai la no hoi oukou apau e ua mau hoa nel o na mea pohihihi 1 ka nui launa ole mai o ko'u lilo l ka uku moku, na hokele, e laa na kaapio ame kaauwlla i ka ua mea o ka hoomanawanui e ake ana o ka loaa 0 kuu lel, a o kakou pu no apau. Owal ka inoa o kuu lel, a o kakou pu apau? 0 ka'u moolelo ame ka'u alanul i kuhlkuhi aku nel ia oukou, ua ike aku la oukou 1 ka'u alahele i iml hoomanawanui ai, a na oukou no ia e oni hookahl ae i kahi pela o kakou. Pehea hoi ka oukou e wehewehe mai al a e hoike ae ai I ke akeā i ike ia mai ai ke ,]ei nei oe o 1 ala, a o kakou pu apau i ua lei ewe nei no mai o mai. 01 ana kou mana e. Me ka mahalo, NA HONO A PIILANI. J # Mr. Lunahooponopono, Aloha oe:—E oluolu oe e hookomo Iho i kela wahl nane ma kahi kaawale o ka kaua Hiwahiwa i ike mai ai na poe puni huii nane e nee aku nel o mua a ola kela: He i'a ka'u aia i ke kai uli, kai eleele, kal popolohua a Kane nei la e e ala! e ala! e Kane me Kanaloa na Akua I hele mār mal Kahikl, i Kahiki moe, i Kahiki hoala ia nei la e e ala e ala ae oe e Kauilanuimakehaokalani, nana ia ae. ke kupua, ka eu, ke kolohe o na moku, ke ha'i mai nei ke Akua i ke ola ua ola ia. He i'a ka'u ua maheie la kona kino, 1 na apana ekolu, ka mua o kono kino aia iloko o ke kai uliuli, ka lua, o ke kino. Aia I ke kai papau, a penel ke ano o keia kino: Ua lawe ia ka hapaha o ke klno mua a kapaia I ke kino elua, a ma keia kino elua, ua hoonohoia elua kiai naue ole ma ka akau a ma ka hema, a o ke kolu o kona kino aia iluna o ka alna maloo kahi I rula al i kekahi hui kaulana o Honolulu nei. A eia ka ninau. Heaha ka inoa o kuu wahi l'a? A owai ka lnoa o na kiai naue ole i ia ke klno elua? He ma-u wahi i'a la ai pu al me ka niu he nakeke hoi kau o ka niho. He elima pule lawe wale 1 ke Kuokoa "ka makana i ka mea e loaa ai o ka halna pololel. Owau no me ka haahaa, D. R. K. AEKAI O KA HEMA, Kewalo L.umt)er Yarcl.