Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 21, 22 May 1908 — KA HALAWAI A KA AOAO LIMAHANA Hoole o C. Achi i Kona Holo Moho ana no ke Kulana Meia ma Keia Kau. [ARTICLE]

KA HALAWAI A KA AOAO LIMAHANA

Hoole o C. Achi i Kona Holo Moho ana no ke Kulana Meia ma Keia Kau.

Ma ka po o ka Poaono i malama ae ai ka„ aoao Limahana o Charley Aehi ma he halawai makaainana ma Aala Paka, eia pae he kakaikahi no na limahana i hoea ae ma ia halawai, mamuli paha hol kekahl o ka hoike okoa ana ae o ka ahahui o na Poola ka lakou halawai o ka pule aku f hala aole ko lakou ahahui i hoopaaia no na hana kalaiaina. He mau wahi kauna' no nae o na Poola ame na kanaka hana alanui i hiki ae ma ia halawai ame kekahl poe kalaiaina e ae. O ka haioielo mua o ia ahiahi oia no o Charley Aehi, a penei kana ha'iolelo: "O ka aoao o na Limahana, ua ikeia ia apuni ke ao nel. Ma Enelani ala he mau lunamakaainana o ka aoao Limahana maloko o ka Hale Kaukanawai, a aia pu maloko o ka Ahaolelo Lahui he mau kanaka o ka aoao o na Limahana. "I ka wa I hookumuia ae ai o keia aoao, aole o lakou noonoo nui i keia hana he kalaiaina, aka i keia nee āna mai nei o ke au o ka manawa, ua ikela aku kela aoao ma ke ano, oia kekahi o na aoao i ikeia a e noho mana ana ma ka aina o ka lanakila ame ka home o na kanaka koa. "Mamuii o ka mana o na limahana I haulehia ai ka biia hoopae limahana, aole mamuli o ka hooikaika ana a na Repubalika a i ole a na Demokarata paha. "Eia ke kauia nei ka weli o keia alakai nui o ka aoao o na Limahana nona ka inoa o Samuel Gompers e na kanaka o ka Ahaolelo o Amerika Huipuia, a ke nanala aku nei oia me ka mahalo nuiia e kona mau hoa paalaio o ka aoao e na Limahana. "Aole au 'e holo ana he moho no ke kulana Meia, aka nae ina e waeia ana o Kalauokalanl makua, a I ole o Chas. Broad a o kekahi poe« ae paha no ia kulana, alaila e haawi aku ana au i ka'u mau kakoo ana.

"No na makahiki he 23 ae nei I hala ko'u noho hana ole ana malalo o ke aupunl, a oiai ua maa no au i ka hana maoll ana no'u Iho, aole au e ake wale aku ana e lilo I Meia a o kekahi mau oihana e ae paha, koe wale no paha I ka wa e pilikla ai kekahi wahi. "He kanaka Hmahana au mai ko'u mau la kamalii mai, e hana ana maīoko o ka io'i kaio o Kev. Bond, ke kupunakane o ka- Lunahooia Kalana Blcknell e noho nel i kela manawa, a o. ka mea g lōaa ana la'u he hookahl wale no keneka o ka hora. "He kanaka hana no au i ko'u wa e hele ana I ke kula ma Hilo a ma Lahainaluna, a me he mea la ua ol ae ka ehaeha o ko'u mau īa e noho hana llma ana mamua o keia manawa. "O na loaa o ke Teritore mai na uku laikini aku no la ame na dala o na alia hookolokolo, a he mea pono e maheleheleia keia mau loaa no ke K"alana a no ke Teritore. He pono e loaa he hookahl hapakolu wale no 'o la mau loaa i ke Terltore a he elua hapakolu hol i ke Kalana, aole hol e like me ia e hanaia nei I keia manawa. "O ka hana pono wale no a kela ame keia Hmahana, ola no ka hul pu ana mai me ka aoaa limahana, kahi e hlkl ai ke nanala aku kona pono. I ka pau ana auanei o ka paiekal o Kahului' o Hilo a o Eleele i ka hana ia r . e, klpa pololel ae ana no na mōku nunul ilalla no ka hoopiha ukana ana, a kiola ukana ana hoi, a pau ke kipa ana mal ma Honolulu nei, a ma ia ano iho la e emi mai ai ka hana a o ka pllikia no ia. I ka manawa e pau-pono ai na hana 0 ke Awalau o Puuloa, e hooi ia aku ailanel ka nui o na kanaka e hele wale ana ma na huina alanui, a ma na uwapo hoi o kakou." I ka pau ana o ka ha'iolelo a Charley Aehl, ua ku mai o Kalauokalani makua a haawi mai J kēia mau olelo pokole mlalo Iho nei penei: i"He Home Rula ko'u aoao kaiaiaina, a ma ia af»o no au a hiki i ko'u make ana. Ua hele mai nei au ia nei 1 keia po, ma ke ano he llmahana, a ke hauoli n%i au, ala he poe llmahana iloko o na aoao kalaiaina apau, a e loaa mal ana no na kakoo ana mai ia lakou mal no ka aoao o na Llmahana. "Uoko' o ka makahiki 1858, he limahana au e hana ana ma na ano apau e hlki ai ke loaa ka pono no keia noho ana, a mawaho ae o ke kulana limahana maoli, he kamana la hana ike a'u, he amara, he wlliki, he puhiko ame kekahi mau hana e ae. • "Mamua ae nae o ko'u hookl ana i ka'u mau olelo, ke hauoll nei au i ka hoike ana aku, ua makemake loa au e' lilo o Charley Aohi, a o Charley Notley I Meia a i Elele ma keia mau kulana pakahi." O ka mea hanohano Charley Broad kekahi 1 haiolelo ae, a wahi ana, imua rf kcla halawal, he mea pono e lilo lakou I poe e hooko ana ma na hana aole hoi ma ka olelo wale iho no. * O ke kumu o kona haalele ana aku i l«i aoao Repubalika mamuli o ka hooKo ole o ia aoao-i ka lakou mau mea e kamalllo al. He nul na mea a lakou e «lelo al, a e hoohiki ai mamua ae o kā wa koho, aka i k<? kohola ana nae, aku la lakou i mea a ka poei 'koho baloka i makemake ole al. Ua makemake loa ola e kamailio ma ria mea no e hikl ai ke hookoia, i ka wa e kohoia ai, aole hoi ma ka haanul waie ana no, a he okoa ka mea e hana aku ai. ;FRESNo, Kaleponl, Mel 19.—Ma ka hoho ana a ka Ahahui Demokarata i keia la ua a'o aku lakou i na elele e koho no Bryan. Ua apono puia ko ThomaB M. Bell lilo ana i lunahoomalu no ka manawa no ka Ahahui Lahui e noho mai ana ma Denver.