Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 32, 7 August 1908 — HEAHA MAI NEI KEIA O KA OIHANA MAKAI? [ARTICLE]

HEAHA MAI NEI KEIA O KA OIHANA MAKAI?

I hoala mai la makou i keia ninau mamuli o na mea i hanaia a i hoike ia ae ma ke akea e pili ana i ka hoopauia ana o kekahi makai, ame ka lawe ana mai o ka Makaikiu Kalakiela i kekahi rula paa no ka hooko ana aku i kana hana. Ma ka Poaha aku nei o ka pule i hala i hoike aku ai o Makai Nui laukea ia Apana no kona pau ana mai ka oihana makai aku, mamuli 0 ka nui o ka poe kamailio aku iaia, eia o Apana ke komo pu nei me kekahi ppe e ae,,ma ka hana ana i na mea e hiki ole aj ke hōpuia aku ka poe piliwaiwai. Aole nae no keia kumu wale no, aka aole he hiliiiai o Kalakiela iaia. Ua olelo ae o Aparīlflß|fepike aku oia ia Kalakiela no kekahi pili■waiwai e hanaia ana halelio mauka o ke alanui Liliha iloko aku nei o kekahi mau la i hala, a oiai aole e hiki iaia ke hopu, ke ole e loaa aku ke apono ia niai ia Kalakiela aku, pela oia i ui mai ai i kona poo ma ka hana, eia nae ua hooleia aku ka hele ana e hopu. Ua hoike hou mai la no oia no kekahi wahi ma ke alanui Hokele no ka hele ana aku e hopu i kekahi poe piliwaiwai malaila, a ua hoole hou ia aku no, me ko Kalakiela kauoha_a_ku i kekahi mau makaikiu e hele e kiu i ka hale piliwaiwai ipa ke alanui Liliha. O na mea a Apana i lioike ae ai ma ka la o kona hoopauia ana aku, e like me 'na mea maluna ae, ua apono a hooiaio ae o Kalakiela no ka pololei o ia mau mea a Apana i kamailio mai ai, aka, ua lawe ae nae oia i kona mana e ilke me kana rula paa i kau ai, aia wale no a loaa aku ke kauoha mai iaia aku no ka hopu ana, alaila kuleana i kona niau makaikiu kc hele aku a komo ma na wahi e lianaia ana ka piliwaiwai, a hopu'aku hoi i ka poe e piliwaiwai ana. Ma na'mea i ikeia no na manawa i hala ae nei, a i ka wa e noho ana o Tavlor ma ke poo o ka oihana makaikiu, ua nui na hihia i laweia ae o keia ano iloko o ka aha i hopuia e na makaikiu malalo aku ona, ma na wahi apau e ikeia ana ka piliwaiwai, mai ia Taylor mai paha ia rula aole paha, aka o ka hopu mau ia ka mea maopop'o loa, a hapa mai no hoi ka ikeia ana o na hana piliwaiwai ma na wahi i maa i ka malamaia o ia mau hana ku-e kanawai. Ke hoomanao nei makou, i ka wa e noho ana o Baraunu ma ke poo o ka oihana makai o ke Kalana o Oahu nei, ua kau oia i keia rula paa, aia wale no a loaa aku ke kauoha mai iaia aku no ka hopu ana i ka poe piliwaiwai, alaila hiki i na makai ke hooko aku ia hana, a o ia rula hookahi no keia a Makaikiu Kalakiela e lawe mai nei noloko o kona keena, a kau aku maluna o kona mau kanaka apau. T ' Ua paa nae kekahi poe Pake ika hopuia e Luahiwa maloko oka hale a Apana o ka hoike ana aku ia Kalakiela, aia maloko olaila ka piliwaiwai kahi i malamaia ai ma ke alanui Hokele, a no keia liopu ana a Luahiwa, i huhuia aku ai oia e Kalakiela, me ke kauoha pu ia aku aole e hana hou pela me ka loaa ole aku 0 ke kauoha mai iaia aku ma mua o ka hopu'ana. Malia paha he mau kumu kupono no ka Kalakiela o ke kau ana i rula 110 kana oihana, aka he mea pono 110 nae e ike kona mau makai apau i na kumu kupono, e hiki ole ai ke hopuia aku lakeu. O ka haawi ana o ke poo o ka oihana makaikiu he rula paa i kona mau makai aole e hopu walē i ka poe piliwaiwai me ka loaa mua ole o ke kauoha mai iaia aku, ua like pu no ia me ka hookuu ana aku i kona mau makai e nana wale aku no. i na hana piliwaiwai, oiai aole he mana ia lakou e hopu aku ai, he mau kii hoikeike wale no lakou na ko lakou poo. Maloko o kekahi o na loina lawelawe 1 hoohanaia e ka oihana makai o ka wa i hala e like me na mea i hoopukaia ma ke Kuokoa iloko o elua makahiki ae nei i hala, malaila i hoikeia ai o na hana i maa 1 ke poo o ka oihana makai i ka hanaia, oia no ka hoike e ana aku i kalii o ka piliwaiwai e hanaia ana, eia mai na makai a hoea aku, ina aia ma kahi pepehi puaa kahi o ka piliwaiwai i kiiia aku ai e hopu, alaila e olēloia aku ana ka haku o iā hana e wikiwiki mai ka hapai ana o ka puaa, a o ka manao 0 keia, eia mai na makai ke kii aku la e hopu i ka piliwaiwai, a naholo e iho la na Pake, a pela 110 i kahi malii laiki, malalo no o keia ano hookahi iho la. He anoano auei o keia ano hana ke kupu mai nei iloko o ka oihana makai ma o kona mau makai la, a ma o na poo la o ka oihana makai kiu ? E hoomanao he mau kauwa wale no oukou apau na kā lehulehu, e ukuia ana no ka pono o ka oukou mau hana mailoko ae o ka waihōnā 0 ka lehulehu, a o ka imi ana i na mea e hoomauia aku ai na liana. h'akihaki kanawai, maloko o kekahi koloka pouli, e lilo au; nei ia mea kipi i kana oihana a i kona inoa maikai. Ua hoike mau aku makou i ko makou mahalo i ka oihana makai malalo o laukea, a ke mau nei no ko makou manaoio i kana mau mea e hoike pei, no ka waiho ana iho i kela oihana me nā lima maemae, me ka nana ole i na mea e laweiā" ana e ka poe kalaiaina o keia mau la aku., O kahi oka epa e lawelaweia mai nei e like me na laulaha akea, lie pono e noiiia mai a loaa pono ke kumakaia.