Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 33, 14 August 1908 — NOHO KA HALAWAI A KA PAPA OLA Laweia ae ha Olelo Hooholo ano Nui ma ka Halawai ma ka Poakahi Nei. [ARTICLE]

NOHO KA HALAWAI A KA PAPA OLA

Laweia ae ha Olelo Hooholo ano Nui ma ka Halawai ma ka Poakahi Nei.

Ma ka auwina la o ka l'oalua nei t malama ae ai k& Papa Ola be halawai kuikawa maloko o keena o Kiaaina Frear. a ma la haiaw&i aua i hooholoia ae ai keKaūi olelo biK>holo, e like *ue i:* imalalo iho nei: I Oiai, o ka manao o iu* kaheaia aina 0 keia halawai o ia uo ka hooiuau ati» aku ame ka hoopapau aua ma ka 'ai' ame ky uoii auie ka iapaau aaa i n* kumu ame ua auo i pili i ka tua i hini huoi ame ka ma'i lepem maoii, A oiai, he hana uiau ua k<*>a Papa k.i , hookomo ana aku i ua man.io hoeueu ma ke ano kokua i ke Aupuui Maku» ma ua mea pili i ke ola •> ka lehul«»hu . ame ke ola o na kauaka o keia Terit»>re, nolaila e Hooholoia, e like me na l»ila haawiaa 1 loaa mai i keia Papa, j>ela u« auimn keia Papa e imi hou aku ai i kaua ttiatt hooikaika ana no ka iini aua i ka la paau ana ame ka noii piha ana « ti» | kuinu pili i ka hoohuoi ame ka tua \ lepera; a no keia hopeua e īuu ia net. e haawi aku no auanei ki'ia l*ap;i i ua kokua ana i ke Aupuui o Am«'rika liui puia ma ka hoouiahuahua aua aiiii t ke Kahua Imi a Noii 110 ka Ma i Lepera ma Molokai a hiki i kekahi mau wahi e aku iloko o k-e Teritore «> llawau. i hiki ai i keia Papa. a pela uo hoi ke Aupuai o Amerika Huipuia ke loaa hc mau toa kaukau e liiki ai ke noii pouo aku i ka ma'i lepera, iue ka iini e loaa ke alahele e hoopauia at* ai ka laha aua o keia. uia'i, ma o ka loaa aua hi* laau • ola ai. Mamuli o ka lawe ana ae o ka Papa ■ Ola i keia olelo hooholo, i uutopo|>o ai, 'e lilo aku auv ka poe i hooUuoua no keia ano ma'i, i poe hiki wua um na aupuni a elua e haawi ai i aa lapaae. aua, aole hoi elike uie ka mea tnaa iloki 1 o ua manawa ae nei i hala, ka houuna ' pololei ia no Molok&i. Na Mr. F. C. Smith i waiho mai 1 ka olelo hooholo maluua at> i kokuaia mai e 1). Kalauokalaui, a ua lokahi ka Papa uia ka hooholo ana i keia oleio hoo holo. 1 ka hoike ana ae o Kiaaiua Frear 1 kona manao e pili ana uo ki-ia h<>.> liolo ,ua olelo %e oia, ua hiki aku ma kahi o kauaha-kumauiakolu makahiki k«* ku ana 0 ke Kanawai H«k>lui«»i ».> ka hoouua waleia uo o ua ma'i lepeni «ia Molokai; aka, ke imi nei ua»> uu aupuui a ehta i ua keehiua e hiki ai ke h'»<>pauia ae ka laha nui aua o keia ma'i. Mauuili a> la o keia olelo hoohoh> ka Papa, ua ne aku oia i na kauka <> ke Aupuni Feilerala e hoohaua 1 kt*kahi o na liale e ku uei mauka o k<* kahuu Hoao ma Kalihi. uo ka lapaau aua 1 m llia'i i hooluioiia he leperu, a uu pu hoi he kuleauii i ua kauka » ke T» rttore e hoao ai i ko lakou tk«* la|»aa« u<-> keia ma'i uiauka 110 o Kalihi luauiua > ka hi>ouna aua aku ia l&kou uo .\l »i.» kai, ke ikeia ke ula oie u kHwlii 1 ilakou. - • - ' Ua hoakaka pu ae oia. ua kulik»- hn-* I keia keehiua hou a ka Papa 1 lawe 1» | nei. me ka makemake .1 ka Aha »l*»l<> Kuloku i hala ma <> kekahi knuawai » ua HawaH i lawo mai at iloko <> ta k&u. Ma k«>ua mauaoio, e b«*le loa mai aaa ke Aupuui Keileiala tua ka httuuiahua luiH ana i k<« kahua •> kana ntau lapaan hoa<> ana. a hiki ma li«>aolulu u«>t, * pela ka [>aj«t i a«» aku at «• haaw» ■ k»« kuhi uiau hal>" uia Kalilu ae kauka Amerika. l'a hiki ole 1 k«* *tVrt u>r«» ke lawe ae i keia haua kmkoi t k<cti manawa inaiuuli o ka uuku o ka l>tl» haawiuu, aUa nae, ina «« koino pu mai aua k«> Aupuni FeUerala. alaila e htkk auanei keia haua uuu K* kauia aktt n«'i ua manaolana 110 ka loaa mat h«* haawiua inai ka Ahaolwlo mai i keia kau a«. i hiki ai i n* kauka Terit<»rv }<«« komo pu aku me aa kauka KeUvraia a iiana Hke. O ka mauao nui, a o ka makemake 1 '■» no hoi o keia huli poao ana aku t ka kumu o ka hoea ana mai o k#i» ma'i m» keia manaw» mua l«m o ka ikna maluna o kekahi mea i hoohuoua, i hiki ai ke huli pono ia «ku a hiki i ke kumu 0 ka hoea ana mai. Mamuli o keia tuu hoakaka a Kiaaina, i hoike a# ai oia i ka ttlo aua o keia olelo hooholo i mea waiwa* aui ma keia hope aku.