Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 36, 4 September 1908 — NA MEAHOU O KA AINA O KA EHAEHA. [ARTICLE]

NA MEAHOU O KA AINA O KA EHAEHA.

I ke Telegarapa aha'i lono n na Kaiaulu o Hawaii. ka Nupepa Kuokoa. Welina no:—E oluolu ia mai anei e loaa i wahi rumi hoonanea no na wahi hunaliuna iueahou o ka Aiua o ka ehaeha? Na Hui Kinlpopo. He ke ohohiaia o ke kinipopo ma ke kahua ma'i nei. He eha ka nui o na Hui kinipopo ma ke Kahua Ma 'i nei; 1, Hoku Kakahiaka; 2, Kilohana; 3, Baldwin Home; 4, Kokua. Ma ka la 15 o Augate ua paani ka Hui mua ine ka Hui liope puehu ka hulu i ka Hui hope no 'hookahi aipuni, a na kapaia ka inoa o ka Hui Kokua he poe ma 'i ole na lala o ia liui. Ma ka la 22 o Augate, paani hou ka hui Kokua me Kilohana puehu na liulu i ka pekekeu ia Kilohana no 6 aipuni, ua oki oe e Jolie ana. Ma ka ike a ka meakakau ne ot aku ka nui o na kane, wahine, keiki ma ka halepule o ka poe kinipopo a ma ka hale 0 ke Akua he uuku loa. E o'u mau hoa ma'i e hele nui ae i ka halepule e pelu iho na kuli a haliu aku i na mauna a mailaila mai e loaa ai ko kakou hoola. \ Pa-huia e ke Kiana Pauda. Ma ka la 23 o Augate ua hele aku na limahaua o ka hale ipukukui e hanaia nei ma Kalaupapa ma Nihoa he wahi ma ke komohana hema mai Kalaupapa aku, he hookahi mile a oi aku a emi mai paha ka mamao mai Kalaupapa aku no ke ki ana i na kao ahiu, he 7 ka nui o keia poe hana kolohe i ka la o ka Haku. Ua ki no keia poe a loaa he mau kao, lole no a pau hele hou kekahi e ki hou 1 kao, aole nae i ki i ke kao ike aku nei i ka i'a aia no iloko o kona poli he leiana pauda wehe ae la a hoomaka' a penei kahi moolelo pokole a Kauka Goodhue i ha 'i mai ai i ka meakakau: • Ua hoomaka o Kaaluea e kuni i ke ahi i lea uwiki a puhi mai la ka uwahi i kona mau maka o ka pouli ae la no ia 0 leona noonoo a ke paa nei no i ka kiana i ka liina ua a aku la nae ke ahi a lie wa pokole ua pa-hu ae la ke kiana pauda iloko o ka lima. Ua holo aku kekahi poe a ike i >ka pilikia o keia hoa. Ua lele ka peahi lima o na aa wale no ka mea i koe. Ua hoi mai leeia poe me ka mea i poino, haalele na kao me lea manao o na hoa e hele mai a kahi e maule ai ka mea poino liapai lakou. Ua ikaika no ka hoi ana a hiki i Kalaupapa kaa malalo o ka malama ana a na Kauka o ke kahua ma'i a ke pii ae nei kona maikai. No Kauai keia opio, a ke hoi aku nei oia me ka peahi ole o kona liina ua hoike ia mai i ka meakakau he hana maa mau no ia nana ma kahi a lakou e hana "Yiei, he kuli ka make he lohe ke ola. | Ke Nune Nei na Ma'i. Ma ka ike ana o kekahi liapa o na ma'i ma . na nupepa no ka hoomahuahua hou ae o ka haawina ai i na haole me ka loaa he Home hou no lakou, ala mai ka manao o na ma 'i o Jca pono e loaa i na haole o ka pono ia no na leanaka Hawaii a lahui e ae paha, a no ke kumu. 1. Ua ike na ma'i aole he lawa o 20 paona pa'i ai i ka pule. Ua noi na ma'i i kela kau aku nei e hoopii hou ae i na paopa pa'i ai i ka 25, aole nao he ae ia mvā, a pela no na paona i'a, ua like a like ka" neo, a penei ko ka meakakau ike. Ina elua kane a wahine, makua a keiki, hoalolia he hookahi i pa'i, a hookahi i ka lielu halekuai a pela iho la e loaa ai he inu kope a ki i na ma'i, A ina o ka mea hookahi i kekahi pule, 1 pa'i ai,'a i kekahi pule ika lialekuai a he 70 keneka ka waiwai io o ka helu pa'i a halekuai ka pule. Ke ike mai oukou e ka mea heluhelu he 20 paona pa 'i ai no 2 pule, aka ua hana ia no paha i mea e lawa ai ka haawina a ka Ahaolelo, a pehea hoi e hooi hou ia anei ka na liaole? No ka Aoao Demokarata. Ke nee mua nei ka aoao Demokarata ma ke kahua ma'i nei, ke pau mai nei na Repubalika, na Home Rula i Imj kakauinoa i ke Kalapu Demokarata— 0 ia imua e o'u lioa o ka Aina o ka Ehaeha e hoao kakou i keia kau ia aoao. E na makua; na keiki, na moopuna, 1 kupono i ke koho haloka e noho ana mai ka la hiki a ka la komo, a ina aia iloko o ko oukou mau puuwai ke aioha no makou e auwe aku nei i ka po ame ke noi nei ka meakakau e koho i na moho o ka aoao Deraokarata e nana, e kiloW, a maopopo, aole i kuka Demokarata i palule Repu"balika. Na Hale o ka Federala. Ke nee mua nei na hana o keia mau hale he 3 liale, he hale iluna a i lalo, he 4 hale he hookahi no hale a elua nae hale ua hoohui ia e ka lanai njawaena a he ku i ka hanohano ke nana aku, a ua hoike ia mai i ka meakakau, 3 hale i koe, ua hoolala ia ke kahua a no ka mahina o Malaki, 1909 e noho ia ai. Ua hiki mai na pono mea , hana o ke keena kauka. * Me ka Lunahooponopono ko'u welina. S. K. MAIALOHA. Kalawao, Molokai, Augate 28, 1908.