Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 37, 11 September 1908 — E MAKAALA. [ARTICLE]

E MAKAALA.

Mr. Lunahooponopono 0 ke Kuokoa, Aloha kaua: —E ahonui mai kon opu alii e hookomo ibo ma kahi kowa kaajrale o ka kaua Hiwahiwa i keia manao nona ke poo e kau ae la maluna. I mea i>aha e maikai ai keia poomanao he mea pono ia 'u e hoike ae i ka moolelo i ala mai ai kohi noonoo e kakau iho i keia manao; a malia o ka iaawina a'o i loaa la'u ame ko'u oha3ia, he mea ia e pomaikai like ai na poe apau o keia kulanakauhale, penei ua moolelo la: I ka Poalua o keia pule no, Sepatemaba 5, ia'u ma kahi o ka'u hana, ua kvai iho la ka'u wahine i ka papai, ie kuahonu wale no apau loa, mai kelahi Pake maauauwa mai i hoea ae i kauhale. No ka ua o ia kakahiaka, ua hookuu ko'u hakuhana ia'u e hoi, aole uo nae i hoea koke i kauhale a aneane i ka aina awakea. Hoolale aku nei au i ka'u wahine e paina makou, a 0 ia kona wa i hoike niai £.i ia'n ua kuai oia i ka papai. E like bo hoi me ko kakou ano o na Hawaii, 0 ka ono no o ka puu i ka aimaka, na ioomakankau mai la ka'u wahine i ka ipapai a ku iluna 0 ke pakaukau aina. He momona a maikai ke nana iho, e moHi ai no ka haae. Owau, he kanaka ai papai r i keia ai ana hoi, he hookahi »©■ a'u papai o ka ai ana, a-lilo aku nei ko'u ono i ka pipi, a malaila akn la ko r u hoopapau ana. O ka'u wahhie hoi, ke Wonuu la oia i ka papai. 3a makou e ai ana, hoea mai la ko'u loau r i makuahine, a hookahi ko makou %i ana. Oia ame ka'u wahine ke hoo-nuu-1» lana la ika papai. Oka hopena i loaa mai maluna o ka'u wahine, ua hoomaka mai kona opu e eha; mane'o mai la ka ili mai ke poo a hiki i ua wawae; upehupehu mai la kona hetebe)ena a ula bo hoi me he mea la ua hemo mai oia mailoko mai o ka ena«na o ke ahi. I keia mau haawina e kau nei maUina ona, aia oia ke hoomakaukau la e iho no ke kaona nei no ke kii ana i feau no ka maua kamalei uuku 0 elua mahina oiai he nawaliwali no hoi kona, a ke lapaau nei no hoi ko inakou kauka ohana, Kauka K. P. Li, iaia. I kona- hele ana a hoea i ke keena kauka, a loaa kana mea i makemake ai ua ike koke mai la ke kauka i keia iaawina ano e, a ninau oia, pehea la i loaa mai ai keia haawina, ua loaa anei 1 ke anuf Hoole aku ka'u wahine, me ke noi pu aku e nana mai ke kaukan kona pilikia. Ninau hou ke kanka iha paha ua ai oia i ka i'a maka? t4 Aole r he papai maka ka'u i ai ai," i pane aku ai ka'u wahine. "O keia Tte kumu o ka pilikia," wahi a ke kauka. <x Ua pomaikai oe i kou hele loke ana mai, no ka mea ke holo nei ka laaumake iloko o kou kino, mamuli 0 kela mea au i ai- ai. Ina hala keia & ame keia. po ua puni loa oe i keia laaumake,. a pohihiki no kou kulana. M Ua haawi koke mai ke kauka i ka 3aan ai no ka hoohemo ana i ka pilikia ilok©- o ka opiiy a he laau hamo no j ka holoi ana i ka haawina i puka ae 1 ma kona kino. Ua kauoha ke kauka j iaia e hoi awiwi i ole e loaa mai he haawina hou; aka, mamuli o ka haule ana i ka manawa 6 ke kaauwila, ua ku oia e kali ma ka huina 0 na alanui Papu ame Moi, mawaho iho 0 ka Banako» Lahui; a iaia e kali ana malaila, ua maule iho la oia malaila, a e ole na lima kokuu, na lakou i liapai ae iaia, so«ohainu i ka wai, a hookaU iaia maluna O' te kaapio, a hoea mai oia i kauhale nei i ka wa kupono no ka ana ame ka hoomama ana 1 na haawina popilikia i kau iho maInna onai. No na lima kokua i haawiia i ka'a leahīne,. oia ~hoi r he mau haole a he īnau "Hawaii,. ke haawi nei au i na hoomaii.aii palena ole ia lakou, me ke kaloiailo pn ae i ka Makn* Lani, pela Oia « ioopomaikai mai ai ia lakou i na la 0 ko lafcou ola ana, no ka mea, ua hooio lakon i kana mau kauoha. O keia haawina i loaa i ka'u wahine aia hookahi no ka i kau aku maluna o io'u luaui makuahine; aole no nae hoi 1 imkonukonu loa e like la me ka'u wa&ine. Ke manao nei au, he haawina maikai loa keia no kakou, e na Hawaii. E makaala kakou i keia poe Pake kalepapai ame na i'a e ae, e kaahele nei i na kauhale. Malia paha, 0 kahi a keia poe Pake e lawai'a nei ma kahi 1» i« e luia nei na mea ino, a i ole mai na stta paha. He mau wahi keia i Bui ia e ka Papa Ola, oiai he mea hoopoino i ke olakino ka ai ana i na i'a e loaa ana ma ia mau wahi. Nolaila, ma ko kakou aoao e na Hawaii,. he mea pono ia kakou e puni ale akn i keia poe e kalewa nei. E nana pono i keia Pake poupou e hele aei e kalewa papai, a ina īke iaia, e -pono e \lookaawale koke aku iaia, a lna 5e mea< Uiki e waiho koke aku iaia i ua lima o> ke aupuni, kahi e hooponopono mai ai iaia. Ke manaoio nei au, aole e ala mai kekahi haawina o keia ano ma na home e hoolohe ana i keia lawe nei au ia haawina i mea «n» mai ia'nv mai puni hou i keia poe kaltewa papai ame na i'a. Kou oiaio, sime;on k. nawaa. 1454 Alanui Dement, Sept. 2, 1908.

E palau oe a >ohonu oiai ka palaui* ]pj 0 e hiamoe ana, a e loaa ana no ia oe he kulina a nui ke kuai ame ka hoahu ana.—Franklin.