Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 39, 25 September 1908 — E HOOLILO IA OAHU I MALTA ELUA. [ARTICLE]

E HOOLILO IA OAHU I MALTA ELUA.

WAKINEKONA, Sept. 2.—Ke hooikaika nei ka Oihana Kaua ma na ano apau e hoopau pono i ka hana ana i na papu ma Puuloa a ma Honolulu a e hoolilo ia Oahu i Ma!ta Elua, oia hoi, 0 lea manao o ia e lilo ia i wahi hiki ole ke lawepio ia koe wale no ina ke ano poipu. / Ua leapa mau fa ke Awalau o Puuloa "Ke ki o ka Pakipika." E hoolilo aku ana ke Aupuni Amerika a oi aku mamua. o $3,000,000 no ka hana ana i na papu, a ua maopopo kona ae ana e hooko aku ia hana, a he hana hoi ia a ke Aupuni e hana ai a oi loa aku i ka mea i hanaia no Kapalakiko —he huina dala i oi aku mamua o ka miliona ka ka Ahaolelo Nui i hookaawrale ai ma ke kau i hala, no ka hoolako ana i ka oihana knua malaila, e pakui aku ana i ka $400,000 no ka eli ana i ke awa o Puuloa, mamua o ka hoolilo ana aku ia wahi kahua hoolulu aumokukaua nui no ke ao nei. , O na keena like ole o ka oihana kaua ke hooikaika mai nei ma ke kaha ana i na kii ame na koho no ka hoonee mua ana aku i na hana o ka papu o Puuloa i kumu e hiki ai ke waiho aku i ka lakou mau lioike imua o ke kakauolelo o ka Oihana Kaua Wright ma ka la 15 o keia mahina. E Hoomalu ana. i ke Kapakai Pakipika. I ka wa e paa pono ai na hana o na papu, ua manao ka oihana kaua e malu hia holookoa ana na kapakai o ka Pakipika mai na lele kauaia mai e na mana nui o na aina e, a o na lawelawe kalepa ana ma ka Moana Pakipika e holopono ana me ka hoopilikia oleia mai. 0 kekahi hapa o na mea i hoolalaia oia no ka hookahua ana aku i kekahi wahi kupono no na puali helewawae ame pukaa maluna o kela mokupuni, me kekahi p*ualikoa nui o 15,000 koa e manaoia ua lawa loa ia no ka inalama ana i ka maluhia ame ke pale ana aku 1 na enemi ma na awapae o elua a eleolu paha i hoolako oleia me na papu. He hana maalahi loa ka lioomalu ana aka ina e lawe pioia ana ia e ka enemi, he hana paakiki loa ka hiki ke lawe liou mai i kela kahua, a o ka enemi e nolio mana ana ia ma'iawa, ua hiki loa iaia ke pulumi i ka oihana kalepa mai ka Pakipika aku me ka liooweliweli ]>u mai i na kapakai ma ka aoao Pakipika o Amerika Huipuia. He umi mile ka mamao o ke awa o Puuloa mai Honolulu aku a nolaila o ka hana pono e hoomalu pu ia laua. 1 keia manawa aole laua i lako me lea ikaika e.kupale ai no laua iho mai j na lele kaua ana mai a ka enemi, aka nae, iloko o kekahi manawa aole e loihl loa, e paa ana he elua mau kahua pu kuniahi; hookahi e hanaia ana ma ka pahale o ka Moiwahine Emma ma Kapakao, Puuloa, a hookahi ma Waikiki, kokoke i Honolulu, a e kauia aku ana maluna o ia mau kahua pakahi he umi-kumamaono pu hoolele poka pa-hu 12 iniha, elua pu kuniahi 14 iniha a he eha pu kuniahi 12 iniha a mawalio ae o ia he heluna nui o na pu«6 ame 3 iniha. I keia manawa he ewalu pu kuniahi hoolele poka i hookomoia ma keleahi o na kahua, 2 pu leunialii 12 inilia ame elua pu kuniahi 14 iniha, a no leeia hana i hookaawale ai ka Ahaolelo Nui he $400,000 no na holopapa liao e kau ai na $264,000 no na pu ame na kaa, no na ipu kukui hoonlalamalama nunui. $132,000 no na ma-! ina, a he $181,000 no ka hale hoahu i maina. He maalahi loa ka hoomoe ana i ka maina ma Honolulu ame ke awa o Puuloa, a he pono ke hanaia ia hana me ka hololea loa. Ma Waikiki ua hoolalaia e kukulu kokeia i kahua no na pu kuniahi, elia mahele nona na lilo i kohoia aneane he $500,000. Ua lilo mai ia Amerika aneane umi-kumamakahi eka ma kela wahi a he kanakolu eka hou i pakuiia mai. O kekahi kahua pu kuniahi oia kela wahi ma Puuloa i ikeia ke Queen Ema Point (Kapakao) a e like no me ka heluna o na pu ma Waikiki pela no ma Puuloa. Aia iwaenakon« o Oahu ua lilo mai i ke Aupuni he 14,000 eka, a he wahi kupono loa ia no ka hoolilo ana i kahua hoolulu nona ka mamao he umi-kumamaiwa mile mai Honolulu ae, a he eiwa mile mai Puuloa aku. He wahi kahua kupono loa kela no na pualikoa e hoolulu ai ame kekahi mau mea kupono e ae e makemakeia ana e hana e noiia aku ana imua o ka Ahaolelo Nui ke noho hou mai i iwakalua-kuma-malia mau pualikoa hou. Ma kela kahua hoo\nlu ma Puuloa e kukuluia aku ai i mau halehana nunui, mau hale hoahu lanahu, mau alahukl moku ame na hale kupono e ae no ka hoolako ana i na hemahema o'na mokukaua. A oial o Amenka e hoomalu ana ia mau wahi aole loa e hiki i kekahi mana nui o Europa ke hooweliweli mai i na kapakai o ka Pakipika me ka

lioouna ole niai i ke koena aku o na mana nui e ae o Europa e ulupa i k«-Ia paa. Ua hoakaka ae na alihikaua kii-kio i ko lakou manao he inea pono ioa e Ii<«" maluia na Mokupuni llawaii inailnko mai o na lelekaua ana, a ua paa ka manao o ka Ahaolelo Nui e h<>olak>> aku i na lako kaua a pau 110 ia walii, a e hookoia aku ana pela.