Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 41, 9 October 1908 — KA MOMI O KA HIKINA A I OLE Ka Hihio Moeuhane Kupaianaha. [ARTICLE]

KA MOMI O KA HIKINA A I OLE Ka Hihio Moeuhane Kupaianaha.

MOKUNA VIII. "He manao maikai maoli kena ou e Lulu, akahi au a hoapono loa ;.ku i kena hoolala ana mai la au, no ka mea eia aku ia wahi pilikia o kaua o ka puka loa ana aku iwaho, a ma o keia hele pu ana o'u me kt ki kauwa no ka wehe ana i ka puka, e loaa ai ia'u ka ike, i hiki ai. ia knua ke pakele i ko kaua wa e mahuka ai," a me keia mau manao ua kaheaia aku la o Lana no ka hele ana mai iloko o ke keena a : iu.i nei e noho ana. I ka hoea ana mai o ua kauwa la, ua kaa e aku la no ia Adena ke kamailio ana i ka pane ana aku: <4 E Lana maikai, e haalele koke iho :,na no au ia olua, no ka mea he hana ano nui kekahi a'u i inakemake a: e hooko i ka la apopo, a e huli hoi mai ana no nae au ma ia ahiahi } ■ -*■ "E kiai makaala loa oe ia Lulu i ka wa ao o ka la apopo, a aia lioi au a hoi mai, alaila lilo aku ia'u ke* kiai ana i ka po," alaila huli ;iku la oia ia Lulu a pane aku la, ma ke ano kuoo, e punihei mai ai • Lana he mau olelo oiaio keia a keia Pake malihini e kamailio aku ia laua, 1 ka i ana aku: "Lulu, e hoopoina i na manao kaumaha apau, no ka mea iloko o ka mahina hookahi wale no mai keia manawa aku, e komo aku no oe ko o ka halealii nani, a ilaila oe e hauoli ai i n<a hauoli au i ike ole mamua. E hoomanao i keia mea a'u e hoike aku nei ia oe, a i kaa .iku auanei oe malalo o kau kane ea, e hoike aku iaia, ua aloha aku oe iaia me kou.puuwai apau," a nfe keia mau olelo hope ua huli ae la oia .i ka Pake kauwa a i aku la: ''E alakai aku ia'u no ka puke owaho," a o ko laua hele aku la no ia no ke pani pohaku. Ke paa la ka Pake kauwa i ka ihoiho kukui ma kona lima, oiai liui o Adena e hahai aku ana mahope ona, a ia laua i hoea aku ai ma ka puka, ua ku iho la o Adena a kamailio aku la i ke kauwa ma ke~ ann pulapu i ka i ana aku: "E kiai makaala loa oe i ke kamaliiwahine, no ka mea ua hopo-h<-»po loa ke Keikialii, aole paha i aloha keia lede opio iaia, a ma ia ano iho la au e kauoha aku nei e makaala loaia oia e pono ai, o hoao auanei oia e mahuka mai keia wahi.aku.*" Ua puni loa ke kauwa wahine i keia mau olelo hoopunipuni a A-(k-na, a haawi aku la i kana mau hooia ana no ka hoolohe i na mea i. kamailioia aku iaia. I kela manawa i lalau aku ai ua kauwa la i kekahi lina hao e lewalewa ae ana maluna o ke pani pohaku, a hooanaka mai la e huki īlalo, a o ka wa no ia i loheia aku ai ke kani ana ae o kekahi mea me he kani ana la na ka laka o ka puka, alaila ua lalau hou aku la oia i kekahi lina hao okoa aku e lewalewa pono iho ana malalo o kela lma niua, a huki mai la iwaho, a o ka wa ia i hamama ae ai ke pani pohaku. Aohe a Adena houlolohi hou ana iho, akk o kona pii mai la no ia no waho o ka honua paa, a iaia i oili ae ai iwaho, akahi no a wehe ae ke alaula o ka malamalama o ke kakahiaka, a o kona hele aku la no ia no ka* muliwai e auau, a mailaila aku i kamoe aku ai kona alaJiele no ka hale o ka Pake ana o ka hele ana e kuai i mau mea ai nana i ka la aku mamua. MOKUNA IX. laia nei i hoea aku ai i ka hale o ua Pake kamaaina nei, e hoomakaukau ana lakou e ai i ko lakou aina kakahiaka, a o ko lakou nei ai / pu iho la no ia, me ko ia nei uku ana aku no hoi no ia ai ana ana. Iloko nae o keia manawa, aia oia ke hakilo loa la i ke keiki nui a ua Pake kamaaina la no kona manao o ka lole o keia keiki ka lole e ku ai ia Lulu, aka aole nae o ia nei kamailio aku ia mea a hiki i kona hoi ana mai me ka Pake kamaaina a noho mawaho o ka lanai o ka hale, alaila tia i aku la oia: "He paa lole hou ae no nae pahā kekahi 9 kau keikikane nui ea?" wahi a Adena i hoomaoe aku ai i kōna kamaaina. "Ae, he paa lole no kekahi o ka'u keiki, eia nae ua uuku ia:ia i keia manawa. Ina paha he like ka lole me ke kanaka ka nui mau ae i na wa apau ina ua maikai maoli na lole e hanaia mai nei, aka no ka lole o ka'u keiki, ua kupono ole iaia i keia wa, a ke pii mau ae nei, kona inii, a he hana nui na'u ke kuai ana i lole nona. He mau kaikamahine wale no ke koena aku o kau mau keiki, a he manawa loihi nae no laua ke kakali ana a hiki i ka nui kupono ana e hi.ki ai ke lilo ki-ia lole i mea waiwai ia laua, aka ua manao no hoi au e wehewehe i k\īa lole a humuhumu aku no kona mau kaikaina nei." ina hoi paha ua kupono ole kela paa lole i kau keiki ea, alaila e lioolilo mai oe i keia lole ia'u, a me ia dala a'll e haawi aku ai ia oe, hele aku ai oe e kuai i lole hou no kau keiki, he oi ae paha ia mair.ua hoi o ka waiho wale mai no o keia lole, pehea ia i kou maaao?" Xo keia houpuupu ana aku a Adena no ka manao kuai i kela lole kahiko a ke keiki a kona kamaaina, ua haiioli loa ua Pake fiei, a poina l-'.a iaia ka ninau ana mai i ko ia nei kumu o ka makemake ana i keia l'-le. a he hookahi 110 mea iloko 0 ka noonoo o ua Pake la o ka lil'o aku o keia lole. I ka laweia ana mai o ua lole nei e hoikeike ja Adena, ua hoolinuoli loaia.mai oia mamuli o ka mau no o ka maikai o na mea apau, ;i< 'le hoi e like me kana i manao mua ai, ua ano kahiko ā he lole emi V-:iha 0 ke kumukuai, aka he lole kupono loa maoli kona ko-k-.oiua e kali maj la iloko o kela luahuna. Mahope iho o ka noikeia ana mai iaia nei o ke kumukuai o ua lole la. ua uku aku la keia me ka hoao ole e hoemi mai i ke kumukuai, alaila ua hoomau aku la no keia i ka hoonanea ana i kona kamaaina ma ke kamailio ana ma na kumuhana like ole. Aohe no a ia nei wahi i manao ai e hele aku ma ia la, koe warfe no kona kakali malie ana a hiki i ke ahiahi, nolaila ua noho no oia a inki i ka aina ahiahi, ua huli hoi mai la oia no ke kahua o na kakela. Ke hii la no oia i ka puolo lole, a ua lilo hoi i hana nui nana ka nu ana i wahi e loaa ole ai ka hoohuoi i kela Pake kauwa, no keia • <r.olo ina e ikeia mai ana, nolaila iaia ma ke kahua o na kakela, ua I-.una iho Ia oia i ua lole nei maloko o kona poli, alaila e like no me 1 ina i hana ai ma ka po aku mamua, ua hele aku la oia a hiki ma kahi ke pani pohaku, ua hoomaka iho la oia e kikeke'me .ke kuau o kana pahi. a hoOmaka pu aku la e puhi i kana ulili, a o ka wa koke no hoi •3 o ka puka i hamama ae ai iaia nei. Iloko o na minuke lielu wale no mahope iho o ko ia nei iho ana ' ku a hoea iloko o ua lua nei, aia oia ke kuoe la no ke ake no e hiki K 'ke aku ma ka aoao o Lūlu, a he oiaio aia no ua kaikamahine Ia ke mai Ia na maka o ko ia nei hoea aku. I ka haalele ana mai o ka Pake kauwa ialoko o ke keena o Lulu, ko Aelena lele koke aku la no ia i'mua a honi aku la ma na papalina Lulu a i aku la: "Ua maka'u anei oe i hēle ai kou helehelena a kunahihi, a i ole 1.1 kakali ae nei paha oe o kuu hoi koke mai e hui hou me oe?" "Ua auhee aku ka maka'u mai a'u aku, aka he hookahi mea nana ; :oano e mai i ko'u helehelena au e ike mai la, oia no ko'u ake e ike 1 'ke aku i kou huli hoi a no ia kumu no hoi, aole au i hiamoe : i a hiki wale 1 ko hoea ana mai la. | "O ka noke loa mai hoi kekahi o kela kauwa i ke kamailio ia'u ke aloha aku i ke Keikialii, ame na mea o ia ano like, a i ko'u wa j | n e haule iho ai no ka hooluolu ana, or ka wa ia e loaa aku ai ia'u na ' - oeuhane pahaohao, a e ike maoli aku ana no au i ua Keikialii la, a

ua puiwa hikilele ae la au, me kuu manao maoli no oia ana ke hoea mai aole hoi o oe, a o kekahi ia o ke kuinu e hiki ole ai ia'u ke hiamoe a hoea wale mai la no oe." "Aole a kaua maka'u ana i koe, no ka mea aole o ua Keikialii la ka i hoea mai la, aka owau no keia o ka mea i aa e lawe aku ia oe i kahi o ka maha ame ka halioli. "E haawi maf i kau mau minoaka ana maluna o'u e Lulu, a e ike aku au i kou hauoli, ame kou hoike ana mai, aole loa ka maka'u iloko ou i keia manawa. "Aia a hoi aku o Lana e hiamoe alaila hoomaka kaua e haalele i keia wahi no ka mea ua loaa mai nei ko lole a'u o ka hele ana aku nei e imi," a ia hooki ana iho o ka Adena kamailio ana mai, ua nana io aku la o Lulu iaia me ka minoaka pu ana aku, alaila ua moe mai la kona poo iloko o ka umauma o Adena. Ua komohia koke no ke aloha iloko o Lulu no keia kanaka opio, a hiki hou ole iho iaia ke hooko i kana mea i hoike mua mai ai ia Adena e kakali a hiki i kekahi manawa okoa aku alaila hoike mai oia i ka pane o ka ninau a ua Adena nei e pili ana i ko ia nei aloha, a ke noke la laua i ke kuwiliwili ia mau minuke, a hoauhee loa ia ae la ka hopohopo ame ka inaka'u iloko o Lulu, a i ole hoi ia ka hoomanao ana ae paha no ka manawa i makemakeia ai oia e lilo aku i wahine na ke Keikialii. No ko laua nei manao ua hiamoe kela Pake kauwa, ua hele aku la o Lulu iloko o kona keena e hakilo pono ai iaia, ina ua hiamoe io paha ua .kauwa la. a huli hoi mai la oia a hoike mai la ia Adena, aia ke nonolo la kona mau pukaihu. Aole he manawa hou aku no lauā nei e hoolalau wale ai, nolaila o ka wehe koke ae la no ia o Lulu i kona lole e komo ana ia manawa, me ka nana ole i kā nani ame ka maemae o ia lole, he hookahi wale no mea nui iloko o ka manawa o ke kupilikii, oia ka pakele ana mai keia wahi aku nolaila ua konio iho la oia i ka paa lole o ke keikikane, a ua hele no hoi u? lole la a pili pono loa iaia e hoohewahewa oleia mai ai aole no ia nei keia lole. Owiliwili ae la oia i konaUauoho a kau pono iluna o kona pono, alaila komo mai la i kekahi papalekapu a Adena nō i lawe pu mai ai, a mahope iho o kona kii ana aku i kekahi mau mea makamae i haawiia mai nana, o ko laua nei hoomaka mai la no ia e hele no ke pa,ni pohaku, me ka paa ana o Adena i ka ihoiho kukui, a ke hahai Ia hoi o Lulu mahope aku ona. Aole a kakou houlolohi hou ana aku ma keia wahi ma ka helu papa ana aku i ke ano o ko laua puka ana'iwaho o ke ao nialamalama, no ka mea ua ike mua o Adena i ke ano o ka wehe ana i ka puka, a ua kaa aku la iaia ka imi ana i wahi no laua e pakele ai, a iloko o na \ninuke helu wale no, aiia laua ke hanu la i na, ea huihui o ka po, e ko mai la mai na puu ame na awawa mai. Lalau aku la o Adena i ka lima o Lulu a hoomaka aku la e a!akai noluna o ka uwapo ohe e a'e aku ai ma kekahi aoao o kē alanui, a ke hele la laua iloko o ia. pouli im ke alanui mua no a Adena o ka hele ana mai oiai aole no ana alanui e ae i ike no laua e hele aku ai, o keia wale no. He mau hora a laua e hele ai, alaila e kauoha okoa mai ana o Adena ia Lulu e hoomaha laua, eia nae aole no e loihi iho ka hoomaha ana e hoeu koke aku ana no o' Lulu ia Adena e hoomau aku i ka laua hele ana, aia ka pono o ka hoea aku i kahi e loaa ole mai ai i na hoopilikia ana. Ua hele a hiki i ka hora umi o ia po, ua oili mai la ka mahina, a maalahi loa kr, laua nei hele ana, a o kahi d ko laua nei laki, aole he poe i halawa; aku me laua'nei ma ia po. Ma ke kakahiaka o kekahi la ae hoea aku la laua ma ke kuUnakauhale hope a Adena o ke kipa ana', a mahope iho o ko laua ai ana i ko laua aina kakahiaka, ame ka haawi ana aku o Adena i mau hora no kona ho'a e hooluolu iki ai. ua hele aku la oia e huli i mau lio no laua. Aole ia he hana nui na Adena o ka hele ana e huli no ka mea ua nui maoli no kanā mau da!a e kanalua ole ai ke kuai ana i kana mau lio i makemake ai, a mahope o ka aina awakea, i haalele iho ai laua i keia wahi, no ka hoomau ana aku i ko laua hele ana no mua. Ua hele no hoi a ahiahi loa, hoek aku la lauanei i kekahi wahi kauhale uuku o. ka poe kanu ti, a ilaila laua i hoaumoe ai.ma ia po a hiki i ke kakahiaka o kekahi la ae. Mamuli no o ko Adena makaala no ko laua pono, ua ala ko>ke ae no oia i ke kakahiaka nui a kauoha aku la i na kamaaina e hoomakaukau koke i ko laua.aina kakahiaha, a mamuā o ka oili ana mai o ka la ua hoomakaukau iho la laua rio ke koena aku o ko laua alahele no ko laua palekana. ,Ma keia waiii aku nae a laua i hele ai, ua hoopauia ae na manao hopohopo o Adena no ko laua loaa mai i ka poe e hahai mai ana mahope laua, ake hele malie la laua me ke kamailio mau ana aku o Adena i na olelo hoolana i kona kokoolua. 4< He mamao loa no nae paha kou home mai keia wahi aku a kaua e hele nei?" i ninau aku ai o Lulu ia Adena mahope iho.o ka hoike ana mai o ua kanaka opio la i kona wahi i hele mai ai. x "Ae,»he mau'mile lehulehu i koe a kaua e alo aku ai, alaila h.iki aku ilaiila, he mau la a kaua e hele ai mamua o ko kaua hiki ana aku i ka pahu hope o ko kaua mau manaolana." / "O kou wahi no nae paha ia i hanau ai ea ?" wahi hou 'a Lulu o ka ninau ana mai ia Adena. "Aole ia o ko'u wahi maoli i hanauia ai, aka o Enelani ko'u one hanau, kahi a'u e makemake nei e law r e aku ia oe ilaila no ka wa mau loa. ' "Alaila o ka aina ia a'u i lohe mua ai, a e hopohopo ole nei no ko'u palekana, oiai ua hoikeia mai ia'u aole loa he aina e aa aku e hakaka me ia." "Ina pela aole au hoole hou ana mai i kou aloha ana maj. ia'u oiai ua maopopo aku la ia oe, o kuu aina ia, ka aina nana, e pulama mai i ka pono ame ke ola o kona mau makaainana," wahi a Adena me ka pii ana ae o ka ula ma kona mau papalina. "Aole io e nele ko'u aloha ia- oe, a malia e hooi loaia aku ana ia mamuli o ka hookuuia o na wahine ma ke ano he mau haku lakou maluna o na kane, aole e like me na wahine ma Kina nei, aole a lakou mau mea eaee noonoo ai, koe wale iho no ko lakou noho ana ma ke ano he poe kauwa a hiki i ko lakou make aria. "Ina no i loaa ia'u ka lanakila e hana e like me ko'u jnau m.akemake iho, alaila aole au e nana ana i ka waiwai ame ka hanohano, a ina o ka mea ia e loaa mai ana ia'u iloko o keia home ou, au e hoikeike mai nei imua o kekahi kaikamahine i ike ole ia mea he noho lanakila ana, alaila aole a'u mea e aku e nonoi aku ai ia oe, aka o ka noho wale no iloko o ka hauoli." "O ia mau mea apau au eli'a mai la, e loaa ana ia mau mea ia oe, a e hoolako puia aku ana oe me na mea apau # e hiki ai ke hookoia aku ia mau makemake no kou haiioli," wahi a Adena me ka leo malie. No ke koena aku o ia wahi a laua o ka hele ana a hiki i ke ahiahi, e koi okoa aku ana o Lulu ia Adena e kamailio mai ma ka olelo haole, a pela hoi o Lulu e hoopili mai ai mahope o na mea a ia nei e hoike aku ana, a pela wale iho la no ko laua hele kamailio ana, me ka hoike maoli ana aku o Lulu i kona aloha ia Adena. E ninaninau aku ana no hoi oia ia Adenfa ina paha he aloha io oia iaia nei, a ina e lilo ana i mea no ua kanaka opio la e hauoli maii aku ai ko ia nei lilo ana aku i wahine mare nana, a ma ia ahiahi, ua kipa aku la laua ma ka home o kekahi Pake kuaaina a malaila laua kahi i hoaumoe ai ma ia po, a i. ke kakahiaka ae no.o kekahi la ae, ua hoomau aku la no laua nei i ka hele ana aia ka pono o ka liiki aku i kahi o ka maha ame ka palekapa. No ka loihi loia o keia mau la a laua i kau ai maluna o na, lio, ua hele maoli o Lulu a luhi, aka ma ka 'holo rmalie nae, ua hiki no oia *ke holo me ka eha ole o ke kino, a no keia kumu ua hele malieia e laua ka hapanui o ka manawa o ia la, a e kula niau aku ana nō hoi o Adena ia Lulu i ka olelo haole, a o ka mea ia nana i hoopoina ae i na manao kui-he no keia ala loā, me ka haupu mua ole nae eia ka poino ame ka popilikia ke hookokoke loa aku nei mahope o laua. Aolt 2 pau.