Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 43, 23 October 1908 — KU O FRED BECKLEY MAHOPE O KE KANAKA KUPONO KIMO KUINI KA MOHO LUNAKIAI. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KU O FRED BECKLEY MAHOPE O KE KANAKA KUPONO

KIMO KUINI KA MOHO LUNAKIAI.

/ ■ Ma ka auwina la o ka Poakolu i hala i pii ae ai o Fred Beckley, a i ikeia hoi ma kekahi inoa imua o na, kanaka Hawaii o Kahapula opio, a haawi aku la i kekahi haiolelo i hialaai loaia e na kanaka i maa i ka hoolohe ana i na haiolelo kalaiaina p na awakea ma ke kihl o na alanui Bekela ame Moi. Ua hoopukaia ae kana haiolelo maloko o kekahi o na nupepa o ia auwina la e olelo ana i kona a'o ana/kku ka i na Hawaii e koho wale no i na Hawaii kupono, aole e koho i na haole, me ke a'o pu ana aku ka i na kanaka aole e koho ia Lane, mamuli o kona holo ma ka aoao o na haole. Ata ka nupepa Advertiser ae hoi o ia kakahiaka, i oili hou mai ai ma kona kolamu meahou kekahi mau olelo i hoikeia aku i ka poe kakau nupepa e kekahi poe i hoolohe i kana haiolelo, e olelo ana i-kona a'o ana aku i na Hawaii,*aole e koho i kelfahi moho haole, aka e wae wale no i na Hawaii kupono mailoko mal o na aoao like ole. Ua manaoio ka poe i heluhelu ia meahou ma ia kakahiaka ua pololei i 'o na mea a na nupepa i hoike ae ai, ka mea

hoi a lakou i kuhihewa ai e holo moho . kuokoa mai ana o Mr. Beckley no ko ikulana Meia, a pela oia i hoopuka ae ai i kela mau a'o ana i na kanaka o kona .lahui ponoi, aka aole nae pela ka mea joiaio. | Ua ninauia aku kekahi poe : loh© i kana haiolelo ana ma ia auwina Ia, la ua hoike mai lakou, aole o Mr. Beckley i'a'o aku i na Hawaii e kiloi i na haole e holo nei maluna o na .paa ba* loka, aka ua a'o aku no oia e koho i na kanaka kuponō, a akahi no a hoomaopopoia, ua hoike hewaia mai i ka poe kakau nupepa na mea ana i kamailio aku ai imua o ka lehulehu. Ma ka auwina la ae o ka Poaha, ua hele hou ae o Mr. Beckley ma kahi mua no ana i haiolelo ai ma ka la mamua aku, a haiolelo mai la ma ka olelo haole, me ka olelo ana, o kana i a'o aku ai i na kanaka, aole e lawe mai i ka ninau pili ili iloko o ke koho ana i keia kau, a no ka mea o'ka hoao'ana ak« o na kanaka Hawaii e hana pela, e hiki mai auanei i ka wa e kaa aku ai ka hooponopono aupuni ana iloko o ka

lima o ke komisina. Ua kupale mai oia iaia iho no na mea a na nupepa i hoike ae ai no kona a o ana aku i na Hawaii aole e koho i na haole, a wahi ana, ua lawe ae oia iaia iho a hoopaa no ke koho ana i kekahi poe haole, a e hooko aku ana oia e like me kana i hoopaa al, a pehea iho la i kohu ai na mea e kamailioia nei no kona a 'o aku i na Hawaii aole e koho i na haole. O na olelo i hoopukaia ae e pili ana no kona kakoo ole v ia Lane ua hoole loa ae oia i ka oiaio o ia mau olelo, a hoike mai oia iinua o ka poe i hele aleu e hoolohe i kana haiolelo, e haawi aku ana oia i kana mau kakoo ana nona ma keia kau hakoko no ke kulana Meia no ko Kalana ame Kulanakauhale o Honolulu. He hookahi mea i hoomaopopoia aku inn ke ano o kana haiolelo ana ma ka Poaha o ia nō ke a'o ana aku i ka W'hulehu, aole e kolio i kekahi kanaka Hawaii a haole paha i ikeia ko'iakou mau ano kupono ole, ua like no hoi ia me kekahi olelo ana ae, ma ke kanaka Ilawaii ame haole kupono e koho ai i keia kau. Penei iho kekahi hapa o kana haiolelo: "Ina e noi mai ana kekahi kanakn Hawaii e liaawi aku i ko ouleou ina u baloka mamuli o kona kanaka Hawnii ana, alaila ke olelo nei au ia oukou, e kiola ia kanaka, no ka mea he pili ia i ka hookae ili, a na haole ma ka aina makua e nana »nni ai 1 Ka oukou mau hana maanei nei. "I ka nana aina ae hoi ma kekahi aoao, ina e noi mai ana kekahi liaole ia oukou e haawi aku i na kakoo ana iaia mamuli o kona aloha ia oukou ma ke ano lahui, e kiola pu aku i kela haole ilalo, no ka mea he aloha walo no kona a hiki i ka la koho baloka pau. Ua kau aku ke koikoi maluna o oukou e na kanaka Hawaii, me lea nana ole i ko oukou mau. kuee kalaiaina, ke kukulu ana mai i ka poe kupono, me ka nana ole i ka ili, a no ka mea aole loa ho waiwai o ia hana. "Ua loaa ia oukou he mau kanaka luipono maluna o na baloka, o ka hana wale no, o ia ka wae ana ma ; ia Inkou a haawi aku i ka oukou mau kakoo ana. Mai ae aku ia oukou e pulapuia mai e ka poe hooikaika baloka a e na molio mamuli o na olelo, pilikino, nka e hoike mai i ko lakou manao ame ka lakou mau mea e liana aku ai ma na ihea pili i ke ola o ka lehulehu, ka hoopau .ana i n>i 'kanawai auhau, na kanawai hooknonoono ame na hana e ae 0 poinaikaki ai ka lehulehu, a ma ia ano e hiki ai ke hawaiia aku ka baloka ia lakou. No'u iho e koho aku ana au i ka molio mamuli o kona aho, kona makaukau ame kona kupono no ke kulana 1 manaoia nana e lioopiha aieu. "No na mea e kamailioia nei no kuu ku*e ia Lane, o ka moho ia a'u i kakau aku ai i kuu inoa maluna o kona palapala holo inoho, a na ke ano no auanei o ke kanaka e hoike mai nona iho."

Oiai ua wne ponoia mai au iloko o ka Aha Elele Wae Moho Kepuhalika 110 ke kulnna Lunakiai o ke Kalana o Oahu, nolaila ke honoi aku nei au i na kakoo ana a ka poe koho baloka ia'u 110 keia kulana. T7a uolio au a kupa a leamaaina ia 1-lawaii nei 110 na makahiki he iwa-kalua-kuinamakolu, a ua kamaaina hoi iwaena o na kanaka Hawaii, a ina e papahi mai pna oukou ia'u me ka lei o ka hanohanoma o ke kolio lokalii ana .mai ia ? u i kauwa na oukou, alaila o liana no auanei au i ka pono kaulike no na mea apau, He haole au i ka oukou ike mai ma ka ili, aka he Haw r aii nae au ma ka hann. nolaila i ke kaha ana i na baloka ma kti la 3 o Novemnba, mai poina i ke kaha ana i ka inoa o Kuini, ka moho no ke kulana Lwnakiai o ke Kalana o Oahu. C. QUTNN (Kimo Kuini.) 3345.