Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 44, 30 October 1908 — HE LEKA MAI KA AINA MAMAO MAI. [ARTICLE]

HE LEKA MAI KA AINA MAMAO MAI.

(Hoomauia.) Oiai he aloha ke Akua a ia oe i huhu ai, a i hoino ai a malama ae ia mau mea ua hooinana oe i ke Akua e— aole i ke Akua oiaio. Hui aku la au me kanaka o keia mau kua, oia hoi ka poe Pama a lohe aku la he Hawaii au; haalele ka hana a kahi poe hele mai e nana ia'u pela mai la ko'u alakai. Hele mai la a lululima me a'u a ninau mai la no hoi i na ninau o na ano apau. Pehea ka poe aku la e noho la ua kiwalaika no ae; ua ike lakou ia mea he Kiwalaika a ua ike i ka ino 0 ia mea, nana aku nana mai, heaha hoi ke ino o ia meaf he lilo ke kanaka 1 kauwa kuapaa na ia ike. Heaha ka ike i ke dala? aole oia ke Kiwalaika, ka oia ka makou i ike i ko makou wa i kahiko aole i ike i ka waiwai o ia mea lako makou a kuonoono, a o ke dala he mea hoopakikakika ia na makou iluna o ka Jli o Ka wai, e noho ana ka lahui me ka oluolu ame ka lanakila i keia wa kiwalaika aohe wa hoomaha aole e hiki ke hele i ka hana wale no a ku ka paila a make pela no ua pono oe, pehea he nui no ko oukou poe akamai i ka olelo haole e like me oe, aka aku nei au. Ia nei ke noho nei au me oukou a ke hoolohe mai nei oukou i ka'u namu, i o makou la he kipaku ia au ma kahi e aole ka'u he manu, pela; ae he poe ike ka ko oukou i ka namu, he oi ae kekahi mamua o kakou he lahui naauao, he nui na haole Amerika, Pelekane ame na lahui e ae. Maikai maoli kau namu ana ia oukou, nana aku oe i ka pehu o koiu poo i ka pai ia mai o ka 'u namu. He hookahi o'u pule i ka mauna ij ke anu ame ka eka i ka lealea i ka hahai kia ame bea a eia ka apiki aole i kani kahi pu ,aole no he launa aku j i ke kia ame ka bea, aole a hoi nele i hookahi wahi kia ko 'u kokoolua a o ka mea i loaa ia'u o ka haule ino o na keneka o Kaihualualu, a o kaka, pelehu ia kamaaina o ka lealea hoi, e nolio ia no ka i ka aina'e alualu kia ai e aho la paha ia, auhea no hoi' e launa aku i na kaka makepono o ke kia i ke kiki ia e kamalii pau ia noho ana hoi mai nei au a Pokalana, a mai paa au i ka hopu ia e ka m&>cai. Ua pau aku la ka'u mau walii leka i ke kakau a liele aku nei i kahi e hoomaemae ia ana o'u mau wahi welu lepo, e ku ana no au mawaho, leu ana neia mau maleai me na maka liuhu a kokoe, nana aku nei au, a pane mai nei kekahi me ka leo aaka: E aha ana oe, e ku ana i keaha la me ka aka au e pane nei, mai pane pakike mai oe a pehea au e pane aku ai e ha'i aku anei au ia oe e moe ana au? aole keia he mea aka, auhea kela mea hoonani uwaki au i hele aku nei e hoomoe i ka Pona Hale, huli ae la au mahope o'u me ka lele ana ma ka aoao aohe pane a olelo mai la o makai ia oe au e ninau nei, aole au e hiki ke pane aku ia oe, no kealia, no ka niea aole a'u mea i hana ai oia ano, a ua kuhihewa paha oe, kuhihewa e ha'i mai oe, aohe au •,mea o ia ano i hana. Eia kau wahi ame na mea hoonani apau ,aolie mea dala oonei nana e bona, a he dala nae kau, manao au ua lawa no ke kuai ia olua ke wehe ae olua i kena pihi mai na kuka ae o oluna. Malama ia na wahi papaa palena a olua mai hana kuhihewa olua, eia oe i hea kahi i noho ai? heaha ko olua kuleana i ko'u wahi nolio, hele mai la ka mea holoi lole e ha'i ua. pau kana hana a wehē ae la au i na wahi lau, imua no o na wahi makai, he mea hikiwawe ia i ka nalowale. Ina paha i ka wa pouli e ulu ana na manao ahiu ina ua hoolei paha na ai .awahia, a o ka hopena no o ka Hale Pohaku kahi noho, mailaila au a i Kakoma a hoaumoe ilaila, a hoea loa mai la ia nei i ka Poakolu nei, a kau no i ka moleu ia po"hora 11 holo loa no Wa> nakona a hoi mai no i kekahi la ae, a J ma kekahi mau awa, kau mai la he : elua mau wahi haole, i ke ki holoholona laua a hoi mai, a kamailio no hoi no ka laua huakai, a ha'i aku nei au j no ka'u huakai, a aohe a'u i ki, aohe bea, aohe kia, noke mai nei keia haole i ka aka, a pehea ina paha oe i ike i ka bea, pehea hiki no ia oe ke j ki a ku ka bea, o ka hoao no paha ku j paha aole paha. Aole oe e loaa i ka fiva aole o'u manao pela, ua maa no oe i ke ki pu? ua maa iki no, heaha kena iwi poepoe ma ko apo? he niho puaa holonahele; he holoholona hihiu no ka ko ko oukou wahi? ae, a nau no kena i ki- ae. Pane mai la kekahi haole elemakule. Hoopono maoli oe, i keaha laf i kou ha'i pololei, ua hele oe i ke ki hololiolona a hoi nele mai, aole pela ka rula o ka poe ki holoholona, he ha'i mai lakou he 10 kia i make iaia l\e 20 i ku ma ka huelo 5 i haki | ka wawae a pela aku, ae, o makou, ua a'o ia makou e hoike pololei ma na mea apau, a e huna no hoi ma kekalii ano ma na ninau apau. Heaha na mea hoike pololei, a heaha na l mea huna? a eia mai hoilee oe i na mea e hewa ai o ka hoalauna, a l pehea na mea hoole apaui? a eia, ninau, nau no i hana kela? aole na mea i olelo mai ia'u e hana, a hu ae la ka makou aka. I ka holokaa uwila aku nei au, a ike aku la i kahi e hoomakaukau ia nei, a e kukulu ia nei o na hale ma ke kahua 0 ka Fea e hoohana aku ai no keia makahiki ae, he nani a he akea, manao au e holopono ana no ia hana. E kau aku ana au ma ka moku o ka la 28 ae nei, Poakahi a hoi i Kapalakiko a liuliu no ka hoi aku. E a'o aku no oe i na makaainana e noonoo pono, a e koho pono, mai haalele i ke Alii Kalanianaole, ina e holo ole o Kakina, a i ole o W. A. Kini, a 1 ole o A, Carter, a i ole ia o John T. Baker paha, a mawaho ae o keia mau inoa la mai koho. O ke alii ua loaa na hoaloha, a o kalii koko alii a ke kauwa ka Hawaii oia iho la no ka mea e loaa ai o na makemake, aole no ka naauao a noeau aka no ke aloha, a ina kakou e makemake i mau mea māi Wakinekona, e kuka kakou me ka poe naauao a na lakou e hana a e alakai a loaa mai ka pono. Aole o kiijnaka nuiiui wale no ke nana ia, aole o kii maikai wale no ke lawe ia a o kii pupulea haalele. Olelo ha wahi kii pupuka a Lualii i kalai ai. Kalai wale o Lualii i kana kii a ike i ka inoino o kanalea haalele wale no. pela mau, aole e nana ia ka poe hanhaa, aia a he koho a holo baloka he keu ka lulu limaaloha, a pau ae la no. J. BAKER. , (Aole i pau.)