Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 48, 27 November 1908 — HAINA NANE. [ARTICLE]

HAINA NANE.

Nupepa Kuokoa, Aloha oe: —E oluolu mai oe ame kou Lunahooponopono no ? u ke kau wahi kaawale o ke kino lahilahi o ka Hiwahiwa a ka lahui e hookomo ihō i ka'u wahi puolo a'u i hii mai nei mai ka aina mamao māi o Kaledea, oia kela mau hua e kau ae la maluna oia hoi ka haina o ka nane a kuu kāikunane o Ka Ua Haao e kilele ae la mauka o Auaulele —e. Hele nb ka ua hele pu no ka ano'i a Mr. Kahanu o Paineki i puka mai ma kou kino o ka la 2 o Okatoba o kela mahina i aui aku la. He malihini au i kou mau keena a ma keia hana hoi o ka imi a huli hoi i na mea pohihihi o keia au holomua o ka naauao, a nana au i hooni ae e hele makaikai aleu ma kou mau kolainu e ike i ka Nii'a lei o maua a nona hoi au e hooheno nei. Ka halā o Mapuana, Onāona i ka ihu, Ke ala pua rose, Hone ae ka manao. I kou hiki ana mai. ; A penei ka milo kaakolu ia ana o ka Nu'a lei o maua: He Nu'a lei ko'u ua lei ia aia i na kuahiwi leaulana ou e Hawaii i hele a molale i ka Naulu. He Kuj)a, he Ewe, Kamaaina mai ka la oili puka i Makanoni a ke koele ana a ka la i ka ili kai o Lehua. He mea oiaio, ua lei ia ka Nu'a lei 0 maua oia ka lau o ka Pala, ua loaa ka Palā ma na kuahiwi kaulana ou e Hawaii o kona home aloha loa ia o ka pili kualiiwi oia kahi oi o kona ulu, kalii huihui a ma-u mau i ke keliau, pela i lilo ai ka Pala i Kupa i Ewe a Kamaaina no keia mau kuahiwi kaulana ou e Hawaii. Mai ka la puka i Makanoni a ke koele ana a ka la i ka ili kai o Lehua. ' 0 ke kino o ka Pala oia hoi ka io ua Uke kona nanaina me ko ke kapuai t iio kona ano, ina oe e lioomo'a aku a mo'a lawe mai a ai iho he kiekie ka ono me ka momoni o ka pim, nona iioi keia walii hooheno. He ono a lie. momoni la, , \ Ka wai o ka Niu haoliao. Awili ia ine ka ohelo la, 0 ka pa'i ono loa helu eleahi. Olelo hou mai ho o kunane ma kana nane, o na hua pi-ā-pa o ka papa ekahi o ! ka Nu'a lei; ua laweia a hanai leaj maia, a milimiliia a mailaniiā e ka nani kupaianalia o ke aloha, nona lioi ka pola hinano aala kupaoa i ka Ua lili lehua o Palolo. Ma keia wahi wehewehe hou aku au 1 ka nane a kuu kaikunane i ike mai i ke au iki ame ke au nui, o na hua pi* |a : -pa ana e kamailio nei o ka papa )e--kahi oia no keia mau liua. Mai ka A E I 0 Ū he mau hua palapala leo īeani pakahi keia, ma ko lakou ano iho, na hi|a kani leo palua ma ko lakou ano iho oia.iho noHKLMNPWai ka hoopi|i ana aku o keia mau hua pi-a-pa le'p kani palua, me na hua pi-a-pa pakahi o ka papa loaa (pono; mai atia keia mau hua pi-a-pa HA KA LA MA NA PA WA na hua pi-a-pla o ka papa elua oia keia HE KE LE ME NE PE WE a pela wale aku, a hiki i ka pau pono ana o na huā leo kani paHahi a ma keia papa ekahi o na hua pi-a-pa i huli kuekaa ia ai e a'u mailuna a lalo, mai lalo a luna, -e ha-lo pono ana au ma kona mau aoaOvāpau a hiki i. ko'u ike ana aku i na hiia o ka Nu'a lei o maua, e hoopu mai ana iwaena o na hua pi-a-pa ehiku hopu aku la au l ka PA pela no hoi ka LA i'ko'u hookuene pono ana loāa pono io iho la ka ,Nu'a lei o maua, he [īiala, he aala kona lau e lile'e me ka pola Hinano, ke āla kupaoa loaa no i ka Ua lili Lehua o Palolo he nahele a |he weihi ia no ia uka. Olelo hou mai no ka nane, ua laweia a hanai kamaia, a milimiliia, a mailaniia ka nani kupaianaha o lee aloha. He niea oiaio o ka ma 'i Pala he ma 'i ia i hoea i ko kakou nei mau paemoku i o kikilo loa a hoea no i keia wa, he ma'i lele keia he ola wale no nae, o kekahi kino kanaka e loaa ana i keia ano ma 'i lie Pala he ku maoli i lea pilikia a he aloha maoli aku no oe ke nana aku ma kona maii helehelena pela pu me kona nui kino apuni, pela palia i maoiao ai o kunane i ka Nu'a lei Pala o maua ua laweia a hanai kamaia i ka loaā ana o kekahi i na popilikia o keia ano he mea oiaio i kou loaa ana i na ano mal like ole ma lea no* honai o keia ao e milimiliia ana oe, a mailaniia na he opu alpha ko lakou ho ka mea i loaa na ehaeha ma ke kino pela paha i puka ai kela mau olelo'Ka Nani Kupaianaha o ke aloha. Oilelo hou no ka nane a maua, he opu pe kuu nu 'a lei i ka ikaika a ka j makani ame ka ua Kuahine o Manoa. He mea oiaio. pa ka makani ikaika ame ka ua Kuahine i ka lau o ka Pala e luhfc ana kona lau ma kona mau aoao| āpau, a e kapa aku kaßou he opu-pe. ia, ua hele iho la koha lau a halii ku moena i ka honua o ke ala onaona waianuhea o ka lau o ka Pala he oia niau no ia i ka ua Kuahine p Manoa, a nona keia wahi hooheno ana. Puuneenee ka Ua o Manoa —e Ka Ua Kuahine mauka Puulena—e E nee mai ana i ka hapapa—e, E kui mai ana i ka Lehua e. ' Ma keia wahi la ke hooki nei au •maapei me kuu noi pu aku i kuu kaikunāne e kala inai i kou kuahine nei i na ija paewa kp pilina o ka nihonihō ho Ha'a mau .wehewehe anā y ina hoi ua kupono akūī la . i: ka piko o ; kaua nani kela. Me ke aloha i ka LUnahooponopono

ame na keiki oniu hua metala ko'u welina pau ole. KILOKILO WAHINE O KX AINA 0 ; . KALADEA. Helu 622 Alanui Mannion. Ua kupono io mai la kau pahuna i kā piko, ke hananee uei ke kikala, ua wali ka auwae i ka Pali keiki. Ua paa ko kii i ke pa'iia, ua pololei mai la ka haina.—L. H. J» Mv. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Aloha kaua:—E oluolu oe e hoolauna aku ia 'u me o'u mau hoa kakele mea huna pohihihi na lakou e nei na poai lani ame na kumu llipo ,o ka honua, a nau hoi ia e uwila aku ma na kihi eha o ka aina mai lea la pnka mai ma Kumukahi a ka we(lona o ka la i Lehua i ike mai ai #ia kini huli m'ea' pohihilii i hoopukaia ma kou helu o ka la 20 o Novemaba, 1908 ka nane lioi a Pela Ahamaka Kahulihuli. He lei ko'u ua lei ia e ka poe kiekie ame ka poe liaahaa a hiki aku i na 'liiaimoku o kakou. Penei na hoonohonoho ana o ua mau lei elima nei ou: I Puā 3, 2 ame 3 owau ka helu 'ekalii o ka u'i ame ka nani apuni ke ao holookoa no'u ka ikaika hoohana, ke | hooko āku au i ka'u hana, a ko ke ao nei e weli nui ai ke hiki mai ia manawa. He oluolu au ke malama oukou ia'u me ka maikai, aka i hoohemahema oukou ia'u aohe mea nani imua o'u. Ma kekahi āno ke hoomalu nei au i leo k% ao holookoa, a i nele au me oukou ihea la ko ke ao e hoomaha ai? Pua 3, 4 ame 5 lie liamaaina'no au ia oukou, ina oe e pii a hiki i na kua'liiwi e maalo iho ana no a.u, a e ano ihoowahawaHia ana no paha oe ia'u. Alea hilei mai nae i kou wa e hooliana ai oe ia 'ii e loaa no auanei na pomaikai ame ha hot»luolu aua ia oe. ■ He mea oiaio i kela mau pule aku 'nei i hala oia ka la kolio baloka i holo ai keia kanaka ma ke ano he moho makai Nui, aka, ua haule ka manaolana a o kona inoa he elima hua a ua lei ia oia e na poe kiekie ame na poe haahaa a hiki aku i na 'liiaimoku. Pua 1, 2 ame 3 owau ka helu ,ekahi o ka u'i ame ka nani apuhi ke ao holookoa. A no'u hoi ka ileaika hoolu na ke liooko aku au i ka'u hana a ko ke ao nei e weli nui ai ke hiki mai ia manawa. He oiaio, o ka wai ka helu ekalii apuni ke ao liolookoa aohe mea nani mainua o ka wai, a ina e hiki mai i ka manawa e ua ai a kahe mai hoi ka wai nui he niea oiaio aole e nelg ke kau o ka weli i ka waikahe. He oluolu no au ke nialama oukou ia'u me ka maikai, aka i hoohemahema ouknu ia'u aohe mea nani imua o'u. yPo3olei io no paha, oia ka hoomoe ana o na paipu nunui ,i wahi e manap ia ai pia kahi e pakele ai mai na poino mai lie nui, aka he mea ole nae ia i lea hana a ka wai, e like me na aina •haole e hoolaha ia nei i ka nui o Jka pilikia mamuli o ka lilo ana o ke ola o ke l'anāka i mea ole i ka hana a ka wai nui a o na paipu keia ua pa-hu ae la mamuli o lea Ikaika o ka wai, hookahi no ka hao o ka wai nui aohe opala koe, a oia iho la ka hana a ka | wai aohe niea i.ini imua ona. Ma kekahi ano ke hoomalu nei au i ko ke ao holookoa, a i nele au me [ oukou ihea lVko ke ao e hoomaha ai? 0 ka wai he mea ia e pono ,ai ka lehulehu a pela na mea apau maluna o keia honua, a īna aole e loaa ka wai aohe wahi o ka lehulehu e hoomaha ai no ka mea, o ka pololi o ka ai ua hiki ke umi ia aka, o ka make a ka wai aole .hiki ke umi ia. |" He lolie wale no ko'u i ka oU.io ia oii hoi keia. Make na keiki a Haakea i ka wai, a nolaila o ka'u h*i.tc keia he wai. Pua 4, 5 he kamaalna no au ia oakou, ina oe e pii a hiki i na kuahiwi, e maalo iho ana no au, a e ano hoowaliawalia ana no palia oe ia'u. Aka hiki mai nae i kou wa e hoohāna ai oe ia'u e loaa no auanei na pomaikai ame na hooluolu ana ia oe. Pololei jo 1 īio aka i mea e maopopo ai ia kaleou ai:i ma na kuahiwi k**ia laau kah» e ulu nei he kolo no nae ilalo a hihaku i na laalaau. A ke ole nae -iu e kuhihewa oia no ke Ka o ke Koaliawa ka mēa i kamaaina ia kakou nai kahiko mai a hiki i keia wa, alaila, pa | kuikui iho la au i ke ka o ua k-iah *fi a inu ae la au, a inu au i ua laau la a pau ka pilikia o ko'u opu.alaila h.ia *mai la na pomaikai ame na hooluola ora. I kuu hookuene pono ana ilio i ko lei i kui ia i na pauku elua loaa ibo U ka haina Waika; a nona neia hooheno ana i ka wa mamua: Makai nui Keoni Waika, No ke aupuni loko Kuikawa. Me ka lana o kuu manao e hoea mai ana ka inalamalama me ka oiaio loa. E aloha auanei oe e Mr. Lunahooponopono ame na keiki/ oniu hua metala o kuu papa pa'i ko'u adieu. Owau no a mau, MAKANI O WAIANAE. Waianae, Oahu, Novemaba 22, 1908. Ua pouli poele o Honolulu i ka uwahi o ka lua, ua haha hewa i ka papa'i niho mole! Lawa ole ka lei oka Pela Ahamaka Kahulihuli, ua kapeke ke kui āna mai la e ke kaikamahine o Poka-i, kui houia mai.—L. H. : NANKING, Nov. 24. —He'eliiha haneri poe Koa Pake i hoala kipi maanei 1 nehinei. Ua kipokaia mai lakou e na mokii/a pau nui Lke auhee.