Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 49, 4 December 1908 — KUIKAHI OLE NA MANAO KUAPO Ku-e ko Honolulu Nei Poe i ka Hoololiloli ana i ke Kahua o ka Hale Aupuni Amerika. [ARTICLE]

KUIKAHI OLE NA MANAO KUAPO

Ku-e ko Honolulu Nei Poe i ka Hoololiloli ana i ke Kahua o ka Hale Aupuni Amerika.

Ma ka lialawai i malamaia e na hui kalepa elua ma ko lakou rumi halawai ma ka Poalima aku nei i hala, ua nui na manao haliana i hoakaka ia, a me he mea la he elua a ekolu paha mau leo kokua i loheia aleu iwaena o kela anaina e leakoo nui ana i ka lioolilo ana. Oke kumuhaHa i paio nuiia oia no ka hana e manaoia nei e lioolilo aku i kela kahua i ilee nuiia ka aina o Mahuka a i hooliloia iho nei i kahnā hale no ka hale oihana o Amerika"ma Hawaii nei, a ke manaoia nei nae e hoolilo aku i ua apana aina la ma ke kuapo me kekahi apana aina 0 W. G. Irwin; o kela apana aina e hoopaapaaia nei oia na kela wahi waiho wale e waiho nei ma ke kihi o na alanui Eikeke ame Moi, e huli pono aku la i ka Hale Mana Hooko. Aohe mau olelo hooholo kupono i hooholoia ma ka noho ana a kela mau halawai pakahi, aka nae ua kohoia he mau komite kuikawa a na lakou e hoomakaukau i ua mau olelo hooholo la a e laweia mai ma ka Poakahi mai no ka hoouna ana aku i Wakinekona ma ka Poalua nei. , Maloleo o kela mau halawai pakahi 1 malamaia ma ka Poalima i hala, ua hiki kino aku o Mr. Cooper ilaila, ka Lōio ma ka aoao o Mr. Irwin, a hoakaka aku la i na mea i kuka a i hooholoia mawaena o Mr. Irwin ame ke Kakauolelo Winthrop ma Wakinekona i kela mahina aku nei. Wahi ana, o ka hooholoia ana o leela hana mamuli no ia o kana a'o ana a nana i hoolauna akn ia Mr. Trwin me na mea oiaio apau a ua makaukau ka Oihana Waiwai no ka noonoo ana i kela ke kuapo aina. Ma /kela mau halawai a elua ua hoole o Mr. Cooper i ka hoike aku 'i kekahi mau hoakaka e pili ana i na hanā i manaoia no kela kuapo aina. j Maloko o ka halawai a ka oihana ka- j lepa, ua kakoo nui ia kela kuapo aina e Mr. E. I. Spalding o ka hanako o Irwin ame Spreckels; ma ka halawai lioi a ka ahahui a ka poe kalepa aohe wahi mea kokua i kela kuapo ainā. Ma na halawai a elua ua liahana na manao leu-e i ke kuapo ana i kela ka-

hua o Mahuka me kekahi aina o Mr. Irwin, a he nui na manao kupikipikio i hoakakaia maiwaena jnai o na lala no ka lawelaweia ana o kela hana me ka ma-lu me ka hoakaka oleia o ia kumuhana e iioonooia ma kekahi manawa maopopo i hiki ai i na lala apau e maopopo mua i ka manao mamua o ka lawelaweia ana o kela hana. KA OLELO HOOHOLO. 0 keia malalo nei ka Olelo Hooholo i laweia mai e Mr. A. W. T. Bottomley imua o ka halawai a ka oihana kalepa, a waihoia aku ka lunahoomalu ma ka lima o ke komite o elima lala: Oiai, ua hookahaha nuiia mai ka Oihana Kalepa o Honoiulu nei mamuli o ka ike ana, me ka hoike mua oleia mai imua o na kamaaina o keia i'analaau, ke hoaoia nei e hoolilo aku i ke kahuahale i manaoia~ no ka hale oihana o Amerika me ka ma-lu loa; a Oiai, Mamuli o ke noi a Mr. H. A. Taylor, ka mea e lawelawe nei ma ka aoao o Amerika Huipuia no ka hooia ana aku i kekahi kahuahale no ka hale oihana o Amerika i manaoia a no ia kumu ua waeia ka aina o Mahuka (ka mua) e ka poe lawelawe oihana kalepa 0 ke kulanakauhale o Honolulu; (ka lua) na na makaainana i akoakoa- mai nfa kekahi halawai makaainana nui i kaheaia; a o ke (kolu) na ka poe lawelawe oihana kalepa mai o a o, oia ke kahua kupono loa no ka lawelawe ana 1 ka oihana kalepa maloko o keia kulanakauhale; a Oiai, Ua lilo kela aina o Mahuka ia Amerika Huipuia mainuli o kekahi hoopii e ahewa ana no ke kukulu ana i hale oihana no Amerika maluna o ua aina la, a nolaila ua loaa i ka lehulehu ke kumu e manao ai ua hanaia he olelo hooholo hope loa; a Oiai, I mea e hooko loaia aku ai kela makemake o ke Aupuni o Amerika ; o na kasaka kalepa apau o ke kulanakauhale o Honolulu, ame na ona aina apau no lakou na aina e pili kokoke ana ua kakauinoa lakou a ua hookaa aku i kekahi mau huina dala nui no ka wehe ana i alanui ihawaena o kela apana aina, i mea e kulike ai me na kanawai Amerika e pili ana i ka hoakea ana i na wahi e hoopuni ana i na liale aupuni; a Oiai, o keia hoololi ana i kahi e ku ai kela hale e like me ia e manaoia nei, e oili mai ana he' hopena kupono ole ma na oihana kalepa o keia kulanakauhale o Honolulu, a e lioomamao aku ana hoi i ka hale oihana Amerika mai ke kikowaena aku o na wahi lawelawe oihana kalepa o ke kulanakauliale; a Oiai, 0 kā hoololi ana i ke kahua o ka' hale oiliana mai kahi ae i manao muaia, he hoonele ana mai ia i na manaolana o ka poe no lakou na aina e i pili kokoke ana ka poe i uku no ka' welie ana i alanui no ka hookupoho ana i kalii e ku ai kela hale aupuni, i mea e hoomahuahuaia aku ai ka waiwaiio o ko lakou mau apana aina; nolaila, e hooholoia, Hooholoia, Ma keia kd kū-e aku nei ka Ahaliui Kalepa o Honolulu i kela nianao i hoolalaia e lioololi i ke kahua 0 ka hale oihana i manaoia no Amerika ma ke kuapo, oiai he mea hoopilikia mai ia i ka oihana kalepa o keia kulanakauhale; Hooholoia, 0 na kope o na olelo mua I ame na Olelo Hooholo e hoounaia aku 1 ka Peresidena o Amerika i ke Kakauolelo o ka Oihana Kalaiaina, ke Kakauolelo o ka Oihana Waiwai, a o kekahi i ka Elele i ka Ahaolelo Nui, ka Mea Haiiohano J. K. Kalanianaole; Hooholoia, E noiia aku ko kakou Elele Lahui i ka Ahaolelo Nui e hooikaika ma na ano apau e kaohi mai i ka hooJoliia ana o kela kahua e like me ia i hoolalaia.