Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 50, 11 December 1908 — HOOKOMO O FERN I KANA PANE IMUA O KA AHA Noi Oia ma o Kona Mau Loio la e Hoopau Waleia ka Hihia Hoohalahala Helu Hou i na Baloka. [ARTICLE]

HOOKOMO O FERN I KANA PANE IMUA O KA AHA

Noi Oia ma o Kona Mau Loio la e Hoopau Waleia ka Hihia Hoohalahala Helu Hou i na Baloka.

Mahope iho o ka hala ana o kekahi mau la no ka hoomaleaukau ana i na kumu pale ma ka aoao o Meia Fern ma ka hoopii hoohalahala e waiho nei imua o ka Aha Kiekie no ka helu hou ana i na baloka maloko o kekahi mau mahele, ua waiho ae oia ma o kona mau loio la E. M. Watson ame W. W. Thayer i kekahi mau kumu no ka hoopau wale ana i ka hoopii hoohalahala. Aia maloko o keia .noi e hoopau wale i ka hoopii, he eha mau kumu, aka nae he elua no mau mea nui i kalele loaia ai ke noi no ka hoopau wale ana i ka hoopii; o kekalii o ia mau mea, o ia no ka Pauku 57 o ka Mokuna II o ke Kanawai Kulanakauhale, ua kulike loa hoi me ka paukū 41 o ke Kanawai Kalana e olelo aha: "O kela ame keia moho he kuleana kona, a i ole ia, o kanakolu poe kupono i ke koho ma kekahi Apana Koho Baloka, ua hiki no e waiho aku i palapala noi iloko o ka Aha Kiekie o ke Teritore e hoakaka ana i ke kumu a mau kumu paha e hiki ai e hoopauia ka olelo hooholo a ka Papa Nana Baloka, e hooponoponoia ai a hoololiia paha." Ma ka hoohalahala e ku nei, aole ia i hookumuia ma ka inoa o -John C. Lane, aka ma ka inoa o kanakolu poe kupono i ke koho baloka. Aole nae i lioakaka maopopoia maloko o na palapala lioopii hoohalahala la, ka apana kolio o ua poe koho baloka la i hoea mai ai, a i ole ia he poe lakou mai kekalii apana koho mai paha, ma ia ano aole i pololei ke kahua i ku ai o ka hoopii hoohalahala. E komo pu ana iloko o keia ka ninau, heaha la ka apana koho, o ia paha ka mahele koho, a i ole ka apana koho Lunamakaainana a Senatoa paha, a i ole apanu paha i malieleia ai no ke koho ana i na Hope Makai Nui, o keia wale no na apana i ikeia ma kela inoa ma ke kanawai. O kekahi kahua nui o ke noi no ka hoopau i ka hoopii, o ia no ka hoikeia ana maloko o ka palapala hoopii, o ka huina nui o na baloka i koiia no Lane he 2188, oiai nae ma na hoike i loaa, mai, he 2212 wale no a he 2220 hoi no Fern. Penei iho ka palapala noi kumu no ka hoopau ana i ka hoopii: "Ke hele aku nei o Joseph J. Fern ka mea pane i hoikeia maluna, ma kona kino iho, a ku-e aku i ka palapala

| hoopii i waihoia ae e ku-e ana iaia i ma ka hana maluna ae, a no na kum* 0 ia ku-e ana ke hoike nei: "1. Aole i hoikeia maloko o ka pa-; lapala hoopii i oleloia na mea oiaio la-1 wa pono e pono ai ke aeia aku ka mea 1 noiia maloko olaila, a ano e ae paha e ku-e ana i ka mea pane, malalo o na manao o ke Kanawai 118 o na Kanawai Ahaolelo o 1907, a i ole ia mālalo paha o na kanawai o ke Teritore o Hawaii. * 11 2. Aole he maopopo pono o na kumu i hoakakaia maloko o ka palapala hoopii i oleloia, maloko olaila e ikeia ana, e koi ana ka poe noi ua loaa aku ia John C. Lane, he moho no ke kulana Meia o ke Kulanakauhale ame lana o Honolulu, ma kē kau koho baloka i hala iho la e uiia nei maloko o ka palapala hoopii i oleloia, lie heluna nui o na baloka i hookomo ponoia nona, a i helu oleia nae, - e pono ai ke kukalaia ua kohoia oia no ia kulana i oleloia, a e ike houia ma ka Pauku 11 o ka palapala hoopii i oleloia, o ka huina nui o na baloka e koiia nei e ka poe noi i hookomo ponoia no John C. Lane no ke kulana Meia nona ka heluna he 2188, oiai nae o na hoike pili oihana e like me ia i hoakakaia ma ka Pauku 4 o ua palapala hoopii la i oleloia e hoike ana ia he 2212 wale no ka huina baloka i loaa ia John C. Lane i oleloia, a ua loaa aku i ka mea pane Joseph J. Fern ka huina baloka o 2220 no ke kulana Meia i oleloia, a ua kukala ponoia, no kona kohoia no ke kulana i oleloia. "3. Aole i ikeia maloko o ua palapala hoopii la mai ka apana a mau apana koho hea mai la ka poe'noi, a o kekahi paha o lakou, i keia manawa 'a. i ka manawa paha i malamaia ai ke kolio baloka e uiia nei maloko o ka palapala hoopii, na poe kupono i ke koho baloka. "4. Aole i ikeia maloko o ka palapala hoopii i oleloia ka liui pu ana o ka huina o ka poe kupono i ke koho baloka o kekahi apana koho ma ka lawe ana mai i keia hoopii, a i oleia e hoakaka ana paha i ka mana o keia aha.~ma keia mea. "Nolila ke noi aku nei kou mea pane e haawiia mai ka olelo hooholo ina paha no ka waiho hou ana aku i mau pane hou, a e hoopau ia ka lioopii c ku-e ana iala, a e kakoo ia hoi na koina ma kona aoao. M