Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 51, 18 December 1908 — KA MOMI O KA HIKINA A I OLE Ka Hihio Moeuhane Kupaianaha. [ARTICLE]

KA MOMI O KA HIKINA A I OLE Ka Hihio Moeuhane Kupaianaha.

MOKUNA XIX. "Ina pela e kuu keiki, aole loa i maopopo ia oe ko kakou wahi hou a kc kahunapule elemakule. "O ke akua hea keia au e i mai nei, o ka mea anei nana kakou i hana mai, ina pela he keu aku ko'u hauoli ina e hiki ana iaia ke hana mai i kekahi hana e ike hou aku ai au ia mea he hauoli." "He oiaio kau i i mai la' aia no he Akua e ola nei, a ma o ke kau ana aku o na maka maluna ona, e hoea mai no auanei he manawa nou c ike hou ai i ka hauoli, aole hoi e like me kau e hoopoho nei i na manaolana i upu muaia no kou mau pono. Eia no oe iloko o kou niau la opiopio, a ma na ouli kupaianaha o ka manawa, ke ike nei au, o loaa ana no ia oe ka hauoli, e like me kau e m-anao nei." Xo keia mau olelo a ke Kahunapule elemakule, ua nana pono loa mai la o Lulu iaia, a oiai o keia no ka mua loa o kona lohe ana mai 110 ka hoolana mau aku o keia elemakule i kona mau manāo kaumaha, nolaila ua komohia aku la ka hoohuoi iloko ona, no keia kaI hunapule, a ua hoomaopopo pu aku la no paha ua elemakule nei i ke ano o keia kaikamahine, nolaila ua i aku la oia me ka leo hawanawana: "Ke i aku nei au ia oe, aole i pau na manaolana no ka loaa ia oe 0 ka hauoli, he oiaio ua ike au i ka nui o kou xnau kauipaha, ma o keia nolio ana ou malalo o ka malu o Kong-ti, aka nae ipa aole au e kuhihewa, e ike hou ana no oe i ka oili mai o ka la ma ka hikina, a pela hoi oe e ike ai i ke kanaka opio nana i urfte aku i kou puuwai iaia."' I keia manawa i li-o ae ai na maka o Lulu, a i mai la me ka leo malie: "Ke ike aku nei au, aole oe o ke kahunapule i maa i ka liole mau ana mai e ike ia'u, no ka mea aole ona hoopuka iki mai i kekahi mau olelo o kena ano a'u e lohe aku nei ia oe i ka hoopuka mai. "L'a like no kona lole me kena lole au e komo nei, a pela no ]i-ii kona umiumi, aka he okoa no nae ke ano o kana mau mea apau e kamailio mai ai ia'u." y "O ke kanāka e hele mau mai ana e ike ia oe, he hoaloha pilipaa uia no'u, a o keia no kona lole ame keia umiumi ku'i ana e hele mau mai ana ia nei. I keia ahiahi no ko maua hui pu ana, a ha'i mai nei nia ia'u e hele mai ana oia e ike ia oe, aka mamuli o ko'u koi hoor.iano ana aku nei iaia, ua ae mai la oia owau o maua ke hele mai e ike ia oe, a pela au i hiki mai la imua o kou alo e ke kaikamahine epio.'' "Alaila heaha kou manao nui o ka hiki ana mai nei imua o'u, a 1 wai hoi kou inoa?'' ' ' , J "Ina ua lohe wale no oe no Ye-fo-hi, kela Kilokilo Kaulana oj \anakina nei, alaila owau ua kanaka nei, a i hele mai nei au no ka h.->opakele ana ae.ia oe mai ka mana ae o Kong-ti ina e hiki ana ia'u j ke liana pela,"' a ike aku la ke kahunapule ano e i ka loli o na helel.ekna o ua kaikamahine la, a o kona wa ia i ninau hou mai ai: "Pehea, ua maka'u mai la anei oe ia'u?" "Aole he wālii hopohopo iloko o'u nou, me he mea la ke i ma: ?ai na kahoaka o ka manawa, e hiki io ana ia oe ke hoopakele ae ia'u :rai ka mana ae o Kong-ti, a ke pakele ka hoi au mai keia wahi ae, ta :iila o ia pakelē ana o'u, mamuli no ia o kau mau kokua ana." "Ina no hoi paha aolē oe i maka/u ia'u mamua, ina ua hiki ia'u ke hoopakele ia oe me ka maalahi loa, aka hoi e hoao aku ana no au e hoopakele ae ia oe, me ka nana ole i ka nui o na poino ame na p.-.pilikia e hoopuni ana ia oe, aka i hoike aku no nae au ia oe ea, he hana paakiki ka imi ana aku i wahi no kou palekana, oiai oe e paa ana malalo o ka mana o ke Keikialii Kong-ti." "Ae, ke hoomanao nei au no kou kipa ana ae i kahi o kekahi *iale hookipa a'u no o ke kipa ana akn me ko'u kokoolua, kela T<anaka opio hoi au o ka i mua ana mai nei ia'u, nana au i lawe mai kahi paa mai a Kong-ti i hoopaa ai ia'u ma ke ano he pio nana. A pe--3u a ua no anei ia oe kona wahi e noho nei i keia manawa?" Nwihi a ua Lulu nei me ka piha i ke pihoihoi. "Ae, ua ike au i kona wahi e noho nei. a ke ola mai nei no o'ia e like no me oe e ola nei." "Alaila e hoomaikai ia na lani, no keia nuhou maikai," i pane mai ai o Luiu me ke kulou ana iho o kona poo ilalo, no ka mea hu \v.d\ la kona aloha ia nianawa no kona hoa o ka alo ana mai iloko o 11 a inea he nui. "Eia io no oia ke ola mai nei, aka i ha'i aku nae au ia oe ea, eia oia malalo o ka mana o ke Keikialii i keia manawa e hiki ole ai ia'u ke hoopakele ae iaia, koe wale no ka nana ana aku i ka nee ana o ke ai; o ka manawa." L'a hopu okoa aku la o Lulu i na lima o ke Kilokilo, a mejia V aimaka e kiheahea ana ma kona mau .papalina, ua hoomaka aku la i-ia e kamailio i ka pane ana aku: "E oluolu hoi oe e hoao aku e h«.-opakele ae iaia, ina he mea hiki ia ia kaua ke hana aku, aole no k' na pono wale no, aka no ko maua pono like." "Ua haawi aku au i ka'u hoohiki ana imua ona, e hoao ana au r-a na ano apau e hiki ana ia'u no ka hoopakele ana mai īaia," wahi a ke Kilokilo me ka leo kuoo, ame na maka e kau pono aku ana maliMia o Lulu. ... "Alaiia ua hui kuka pu ka pah'a.oe me ia ea? i ninau mai ai o 1 ulu me ka piha hialaai no ke ake no e lohe i na mea e pili ana no kana aloha. "Ae, ua hele aku au e iaia nialoko o ka halepaahao, a he keu aku ka nui o kona hoomanao nou, a o ia no ke kumu nui o kona kauu alia e noho mai la iloko o kela wahi paa o ke aupuni, me ka nana vīe i kona mau pilikia ponoi iho." Xa keia mau olelo a ke Kilokilo, i hooi loa aku i ko Lulu hook i!u ana i kona maU waimaka, a hoomaka ae la oia e kahea me ka h ) nui i ka i ana ae: "O e kuu Aelena aloha," alaila.ua nana aku la k' »na mau maka i ka lani me ka puliki ana i kona mau lima mamua o na umauma a hoomaka hou aku la e kamailio: "Ina hoi e ike hou aku ana oe iaia, alaila e hoike aku iaia, ua makaukau loa au e haawi aku i kuu ola ina he mea ia nona e hoopakeleia ae ai mailoko mai o na hana ku i ka lokoino a Kong-ti, e hoike ]' • aku iaia, ina aole he wahi manaolana kekahi no kona palekana . ii kela wahi mai alaila, ina e halawai aku ana oia me ka make, owau !-i auanei kekahi e ukali like aku ana ma ia alahele hookahi, a e hui u aku no auanei maua ma keia ao me ka. hauoli.. "Aole he oilikia no ka hiki ana ia'u ke halawai pu me ia, a na'u e hoike aku i-na mea apau ait i kamailio mai nei ia'u, aka mai hoopau anawa wale kauā maanei, aka e kamailio kaua nna na mea e hiki ai ia u ke ike aku i ke alahele no ko olua palekana. Ma keia wahi nae, k • haawi aku nei au i ka'u hoohiki no ka hoopakele ana ia olua a dua, a pehea ua mahu'i iki no nae paha oe i ka loihi o ka manawa n Kong-ti e kakali ai, a liiki i ka hoolilo ana aku ia oe i wahine mare e hiki ia'u ke hoike akq i ka loihi o ka manawa ana e kakali ini. koe wale no ko'u hoomaopopo ana aku ma na mea ana e kamailio ana, ua makemake loa oia e lilo koke aku i wahine nana iloko o ka manawa pokole loa, aka e haha'i mai oe ia'u ī ke kanawai e pih Jina no keia mea?" . .. . , "Aole loa he kanawai i pili ia Kong-ti, nq ka mea ua hiki loa 1 iaia ke hoolilo aku ia oe i wahine mare nana ma ke ano malu, me ko olua mare ole imua o ke akea, aka e hoolana no nae i ka manao

e kuu keiki, e hiki ana anei ia oe ke hoololohi i ka manawa nou e lilo aku ai malalo o kona malu a hiki i ka piha ana o na pule elua?" "Ua manao au e hiki ana ia'u ke hana aku pela, ina ia he mea e loaa ai he alahele no ko maua palekana mai na hana mai a keia Keikial'ii." "Ina pela ua pono, oiai e hoea hou mai ana no au e ike !a oe ma mua ae o ia manawa, a ina e hookikina mai ana o Kong-ti ia oe e mare koke olua, alaila e hoololoiahili aku oe a hiki i ka hala ana o s kela mau pule a'u i hoike aku nei ia oe." ''Nani maoli ko'u hauoli no kau mau olelo hoolana e ka makua maikai," wahi a Lulu me ka lamalama ana ae o kona mau maka. "Ina e hiki io ana ia oe ke haawi mai i kau'mau kokua ana i ka pau «na o na pule elua, alaila ua hiki loa ia'u ke pulapu aku ia Kong-ti a hiki i kona ae ana mai i ko'u manao. O ka'u e noonoo nei ,oia no ko'u hoike ana aku iaia he wahi aloha no ko'u nona, a o ka maalahi no iā o na mea i hoolalaia mawaena o kaua, no ka mea i maunu wale no ia a'u i makemake ai i wahi nona e maliu tnai ai i ka'u mau olefo e uwalo aku ana iaia e hoomanawanui i ko maua mare ana a hiki i ka piha ana o na pule elua." Ua hohola ae la na lima o ua Kilokilo nei a kau aku oke poo o Lulu me ka i ana aku: "Auhea oe e kuu keiki, ina e mau ana kou ola a hiki i ka pau ana o na pule elua mai keia manawa aku k. kaua e kamailio pu nei, alaila he manaolana loa ko'u e hiki ana ia'u ke hoopakele ia oe, aka e kau mau aku no na manaolana maluna o ke Akua, a ke waiho aku nei au ia oe iloko o kana mau malama ana mai iloko o keia manawa a kaua e kaawale ai. "Ua lawa keia mahawa o ko kaua kamailio pu ana, e hookuu mai oe ia'u e hoi, o hoohuoi mai auanei o Kong-ti ia'u, a o ka hiki ole no ia ia'u ke hele hou mai e ike ia oe." Ua hoomaka aku la ke kahunapule elemakule e hele no kahi o ka puka, aka ua lele e mai la o Lulu a puliki māi la i kona mau lima a i mai la: "Mai hoopoina hoi oe i ka hoopakele pu ana mai ia Adena mailoko mai o ka halepaahao ina e hiki ana ia oe ke hana' aku pela." '"E kau aktt no k 9 kaua mau maka maluna oka Mea nana e >nalama mau nei ia kakou, a ina o Kona makemake ia o ka hoopakele ae ia olua a elua mai na lima mai o keia Keikialii, alaila e hoomaikai aku no kaua laia," alaila ua hopu mai la ua elemakule nei i na lima 0 Lulu, me ka honi ana iho, a o ia hoi ka Lulu o ka haawi ana aku 1 kana mau hoomaikai ana me ka leo hawanawana, a o ka hemo v aku la no ia o ua kahunapule la mai ka rumi aku o Lulu. Ke kuoe hele la keia maloko o ka holo akea o ka halealii, a hiki i korta iho ana-aku ma kekahi alanui pii akea ma kekahi aoao, a oiai ua hele keia a poeleele loa a ia nei e hoi nei, ua hele oloko o ua halealii la a kauluwela i na kukui, aka aole nae a ia nei nana ae ma o a maanei, aia ka pono o ko ia ne!i h;aule aku noluna o ka honua paa, nolaila ua hoomau aku la no oia i ka hele ana a hiki i kona haule ana aku ilalo iwaena o na mea kanu lehulehu e ulu ana ma na aoao o ua halealii la. Akahi no oia a nana ae ma o a maanei, a ike aku la oia i ka oili ana mai o ke Keikialii Kong-ti mai ka halealii mai, a mahope pono mai ona kekahi kanaka e aku, a hooholo iho 'la keia e ukali aku mahope o la,ua, me kona hoomamao loa no nae mai ka ike ana mai a laua la iaia. I ka hoea ana aku o ua Keikialii la malalo o kekahi mau kumu loke e ulu punonolīu ana, a pela 110 hoi kona kokoolua, ua nehe malie aku la ke kahunapule hookolohe a hki i kona lohe poho ana aku i. na mea e kamailioia ana mawaena o ke Keikialii ame kona kokoolua. O ka lua o ke kanaka e kamailio pu nei me Kong-ti, o kekahi no ia o na lunakanawai a ua Keikialii la, a i ko laua manao ana aole he poe e hoolohe aku nei i na mea a laua e kamailio ai, ua i mai la o .Kong-ti i ka lunakanawai: "Ua hooholo a'u i ko'u manao o keia ka poe e hookau aku ai i ka hoopa'i maluna o kela paahao, a pehea ia i kou manao ana?" "Heaha auanei ,ka'u aku, aia no paha i ka mea i pono i kou manjao. Ina ua makemake oe e kauia aku ka hoopa'i maluna ona, o kou wale no ka'u e hooko aku ai." "Alaila ua pono ae la keia manao, a ke makemake nei au, e hookoia keia mea iwaena konu o ka po, o ka wa mehameha ia e ike oleia mai ai e kekahi poe, a e makaala loa nae oukou, no ka mea ina e lohe a>ku ana kela manuwa Pelekane e ku nei ma Kanahai i keia hana, alaila e kau mai ana kekahi, pilikii maluna o kakou." "E like me kau i makemake ai e hanaia aku, pela au e hooia aku nei ia oe, e holopono ana ia' manao ou, a e kii aku ana au i kekahi o 'na kanaka a'u i hilinai loa ai, no ke kokua ana mai i keia hana nui, no ka mea aole a'u mau kanaka e ae i manao ai 110 ka hpoko ponoia o keia hana, o laua wiale no, aole a laua mea hopohopo, a kanalua iho hoi, i hakalia no i ke kauoha a haawiia aku ia laua o ka hooko aku la no ia me ka hakalia ole." "Ua maopopo aku la ia oe kau hana a'u i makemake ai e hookoia me ka hikiwawe, a eia mai ka palapala ahewa no kona make, a 1 te hele koke oe e hooko i kau hana i keia manawa," a o ka hoomaka mai la no ia o ka lunakanawai e hele no ke alanui akea, oiai hoi ke Keikialii Kong-ti i huli hoi aku ai no ka halealii. Ke hoopue aku nei no ke Kilokilo ma kona wahi i pee ai, a i ka j nalowale ana aku o Kong-ti ame kona kokoolua, o kona ku mai la no ia iluna a hele aku la ma kahf i maopopo ole i ka mea kakau i keia manawa. MOKUNA XX. "" 0 keia ae la na keehina hana mua i, lawelaweia mamua ae o ke kauia ana aku o ka hoop'a'i maluna o ka kakou koa e like me na mea i ike muaia ae nei, a e hookolo hou aku ana kakou mahope o kona meheu i keia manawa, pehea aku nei lar oia, ua pihōlo paha iloko o ka wai, a i ole ua ale ia paha e ka pihi nui e like me lona. 1 kela manawa i kiolaia aku ai o Aelena iloko o ka lokowai o Nanakina, ua haule aku la oia a kau iluna o kekahi mea oolea ana e ike la aole oia i piholo iloko o ka wai. Ua lilo nae i mea hoopahaohao aku iaia, ke kumu o kona piholo ole, a o kana e ike la, ke laweia nei oia e ka wai, a ke noke ma.u la no nae oia i ka pule i ke Akua e hoopakele ae iaia mai kela pilikia ae. 'Ua ike pu ae la oia i ka pa ana mai o kekahi mea ma kona kino, a hoomaopopo ae la oia, ua hiki mai kona kokua, a ke ike la oia i ka weheia o na kaula i hoopaaia ai o ke eke, a ia manawa i hoohuliia iho ai ka waha o ke eke ilalo, a puka aku la oia iwaho, eia nae aia 'no kona wahi kino ke hele la a poepoe. "Akahi no oia a hanu hou aku i na ea huihui, a lohe maopopo loa aku la oia i ka hawanawana ana iho o kekahi mea ma kona mau pepeiao i ka i ana iho: "Eia no anei oe ke ola nei?" "Ae eia no au ke ola nei," wahi o ka pane a Adena, oiai no' nae aole oia i maopopo i ka mea nona keia leo e kamailio aku nei iaia. "Ina pela e hamau mai walaau nui ae oe, o loaa mai auanei kaua," 'a hoomaopopo loa aku la o Adena, aole ka keia he hoopakele okoa aku, aka o kona hoaloha no ia ke Kilokilo o Nanakina, a ua pau loa ae la ko Adena maka'u, a ke noke la hoi ke kilokilo i ka Okioki i na kaula i hauhoaia ai o Adena, a i ke kaawale loa ana ae o ua kanaka opio la, ike iho la oia, eia ka oia ke kau nei iluna o kekahi waapa, malalo pono ae o kela wahi ona o ke kiolaia ana iloko o ka wai. "Mai walaau iki oe e kuu hoaloha opio," i pane mai ai 110 ke •kilokilo ia Adena. "E noho hamau loa kaua malia aia no kela maii ikanaka nana oe i kiola mai nei iloko o ka wai ke noho mai la iluna," a he oiaio ua hoolohe loa aku la o Adena i na olelo a ke kilokilo, oiai eia oia iloko o ka poho 0 ka lima o ua Pake hoomanawanui la keia manawa e hiki ole ai iaia ke eueu ae. Ke noho hamau loa la laua me ka hoopili ana aku i ka waapa a pii i ka paia o ka halepaahao, a oiai he po pouli maoli kela, nolaila aole o laua nei ike waleia mai, a i ka hala ana o ka hapalua hora o ia kakali ana o laua me ka lohe ole aku i kekahi mau hauwawa leo mai. manao loa ae la ko laua nei palekana. 1 'i.o-i. ■. Aole i