Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 52, 25 December 1908 — KA MOMI O KA HIKINA A I OLE Ka Hihio Moeuhane Kupaianaha. [ARTICLE]

KA MOMI O KA HIKINA A I OLE Ka Hihio Moeuhane Kupaianaha.

MOKUNA XX. Eia nae e hoomakaukau ana laua no ka hoeu ana aku i ko laua wahi waapa, ua ike aku la ke kilokilo i ka a mai no o ke kukui iloko o ka halepaahao ma o kekahi nakaka la iloko o ka paia, a o ko laua emi hou aku la no ia a pili-ma ka paia o ua halepaahao la, a aole i liuliu .ia kakali ana a laua, ua ike aku la laua i ka hamama ana mai o ka puka o ke keena i ku ai o Adena imua o ka lunakanawai ame ke kahunapule, a oili mai la ekolu mau kanaka a ku ana maluna pono ae 0 laua nei, a lohe aku la laua i ka i ana mai o kekahi kanaka i kona mau hoa: "Ke inanao nei au ua pau ka kakou hana, ua holopono na mea apau i hana ia, a loaa ka ai a na i'a o ka i'o o kela kanaka opio. E hoi aku ana au a hoike aku ia Kong-ti i ka hookoia o ka olua hana me ka holopono ,a o ko'u manao, he makehewa wale no ko kakou hoopau manawa ana ma keia wahi, e hoi kakou ma keia alanui poeleele no ka hoohiki ana aku i ko kakou mau home, aia hoi a hiki mai ke kakahiaka o Ika la apopo, alaila hele aku au e hoike i ka haku o kakou no ka hopena o ka kakou hana." I ka hala ana o kela poe kanaka a laua nei o ka lohe ana aku 1 ke kamailio maluna pono ae o laua, o ke pahu aku la no ia o ke kilokilo i kona wahi waapa, aole nae me ka hoe, aka ke hoopilipili loa la no oia ma kapa ma kahi pouliuli. e hiki ole ai ke ikeia mai, a me kona mau liina no oia e pahu la i ua wa<apa la a hiki i ke kaawale loa ana i kahi e maalahi ai. ko laua lele ana aku nouka o ka aina paa, akahi no fa. lioe maolii aku ua kilokilo la i ko latia waapa no ka hoopili ana aku ma kahi o ka nui o kekahi mau waapa e ae e ku mai ana, ma kahi he elua mile ka mamao mai ka halepaahao mai. "M(aanei ae kaua e lele ai," i pane mai ai ke kilokilo iaia i lele aku ai iuka no ka nakiikii ana i ko laua wahi waapa. Ua lele aku la laua nei a elua nouka o ka aina, a me k>a hoololoiahili hou ole iho, ua alakai koke aku la 110 ke kilokilo i kona hoa no kc kulanakauhale. Aia no o Adena ke hahai la mahope o kona kokoolua me ke kaukai aku i kona pono ma kahi a kona hoa e hele ai, a i ko laua hoea ana i ke alanui, ua ike iho la o Adena eia laua ma kahi pelapela o ke kulanakauhale e hele nei, a i ka hala ana mai o kekahi mau alanui kikeekee lehulehu, ua hoea aku la laua ma kahi ano, maikai mai o na liale. Ke ike pu la no hoi o Adena, ke emi mai la ka pupupu ana o na liale i kahi hookahi, a he kakaawale na kauhale o keia wahi a laua e Jiele nei, eia nae aole wahi mea a kamailio iki mai o ke kilokilo i kona Kokoolua a pela no hoi o Akena aole no ona ninau wale aku i kona alakai, a o kana wale no e nalu ana iloko iho ona, ihea la kona alakai je lawe nei- iaia. / | O ko laua nei hele aku la no ia a hiki i kekahi uwapo loihi, ua alakai loa aku la no ke kilokilo ia laua-no kekahi wahi hale haahaa e ku mai ana malalo aku o ke alanui helewawae, a ia laua i hoea aku ai ma ka puka o ua hale la, ua ku iho la ke kilokilo a hoomaka aku la e kikeke, a he manawa loihi ia o ko laua kakali ana, ua hemo mai la kekahi Pake elemakule me ka paa no o ka ihoiho kukui iloko o kona lima, a ke nana pono loia mai la hoi oia i keia mau Pake o ka hoea ana aku ī kona hale iloko o keia mau hora o ke aūmoe. "O oe no ka keia e Lin maikai," wahi a ke kilokilo i i aku ai i ka Pake kamaaina. "Aole au hoohewahewa ana mai ia'u no ka mea owau no ke?a o kou hoaloha kahiko O Ye-fo-hi." "Ae aole au i hoohewahewa ia-oe, a e like me ka loihi o ko kaua ola ana, pela no ko'u ike mau ana ia oe, koe wale no paha ke ano hapopo mai o ko'u mau maka, hiki pono ole ia'u ke hoomaopopo aku i ka poe a'u i kamaaina mua ai," wahi a ka Pake kamaaina me kk leo mahamaha. "Ina pela e hookipa aku oe ia'u maloko o kou wahi hale, a pela hoi ko'u kokoolua nei, no ka mea nona keia huakai a'u o ka hoea ana mai la i ou la no ka haawi ana mai i wahi e malumalu ai kona poo." I hakalia no a pau ka hoakaka ana aku a ke kilokilo i ke ano o ka laua huakai o ka hoea ana aku ilaila i keia po, o ke emi aku la no ia o ua kamaaina nei o laua noloko o kahi pupupu hale, me ke kunou nna mai i kana mau malihini e komo aku noloko o kona wahi hale, a 0 ko laua nei komo aku Ia no hoi ia a noho iho la iloko o kekahi rumi nui i maemae i ka nana aku a ka nīāka. Ua kaa e aku la no i ke kilokilo ke kamailio ana aku i ke kamaaina i ka i ana aku: "E oluolu oe e hele aku e kii i lole maloo no kuu hoaloha nei, no ka mea ua hele kona lole a pulu, a ke pau ka hoi ia pilikia, alaila e hoomakaukau pu mai oe i mau mea ai nana, oiai aole oia i komo wahi ai iki no keia mau hora loihi, a aole no oe e hooneleia 1 ka ukuia aku me ke gula." "Aole o'u makemake no ko'u ukuia mai, oiai ua makaukau mau tau e haawi aku i kau mau kokua ana i ka poe i loohia iloko o na popilikia, nolaila aole a kaua kamailio uku ana, aka e hele pu mai oe me a'u e nana ai i mau lole hou no kou hoaloha opio," a o ko laua nei hele aku la no ia, a iloko o ka hapaha hora, ua hoi mai la laua me ka lole maloo a wehewehe ae la o Adena i kona mau lole puhi, me ka lalau koke ana aku i ka lole i haawiia mai nona? e komo ai. Hala aku la hoi ka Pake kamaaina no ka hoomakaukau ana i mau meaai nana, a i kona hoea ana mai, ua hoomaka iho la o Adena e ai, oiai ua hele maoli no oia a pololi, a haalele mai la ka Pake kamaaina i kana mau malihini e noho kokoolua, o laua wale no, a oiai o Adena e ai ana, aia w,ale no ka nana ana a ke kilokilo maluna o kona hoaloha opio, a no ka ike ana mai o Adena i keia nana loa aku 0 kona kokoolua iaia, uia ninau mai la oia no keia ano o kona hoopakele. a o ia ka ua kilokilo la o ka pane ana aku: "Ke manao nei au e Adena, ua haohao paha oe i ke kumu o ko'u hoea ana aku malalo o kela wahi ou o ke kiolaia ana mai, no kou make, a i mea e noke ole mai ai oe i ka niele ia'u, e hoike aku ana au 1 na mea e hoopau'a ae ai kou pohihihi." "Ina hoi ha pela, alaila e hoike koke mai oe ia'u i keia manawa, no ka mea no hoi, ua makemake no au e ninau aku ia oe ia kaua i hele mai nei, eia hoi 'manao mai nei au, aia a loaa ia kaua ka palekana mai na hoopilikia wale ana mai a ka poe e hele ae ana o keia po, a he nani hoi ia ua makemake maoli no oe' e hoik6 mai ia'u i ke kumu o kou hoea ana ae e hoopakele ia'u, nolaila aole e hiki ia'u ke hoomanawanui hou iho i ka ike ana i ke alahele o ko'u pakele ana." "Mahope iho o kela hui hope ana a kaua, ua ake'nui au e maopopo ia'u kahi e hiki ai ke hoopakele ae ia oe, a aole loa au i mahui mua e hiki koke mai ana ka manawa e kauia mai ai ka hoopa'i o ka make maluna ou. "He mau Ta ka'u i manao ai e hala ae mamua o ka lawe ana ae o i "ke keehina e like me kana i hana mai ai i keia po, aka nae m'amuH wale no o kekahi ulia laki, pela i hiki ai ia u ke hoopakele ae ia oe me ka maalahi loa. "Ma keia ahiahi no ko'u komo ana aku noloko o ka halealii o Kong-ti, ma ke ano hunahuna i ko'u ano maoli me ka hoano e i a kohu kahunapule. la'u nae i puka mai ai hoi mai wahi o ka hele ana aku, ua lohe aku la au i ke kauoha ana aku o Kong--ti i kekahi o kona mau lunakanawai e kau koke aku i ka hoopa i maluna ou, a lohe maopopo loa au i kona kauoha ana aku e hookomoia

oe maloko o kekahi eke a kiola aku maloko o ka wai. "Mamuli o ko'u kamaaina, aole he wahi okoa ou e kiolaia mai ai, o kela wahi \vale no, a he oiaio ia'u i kaawale loa mai ai mai ka pa mai o ka halealii, ua holo awiwi mai la au a loaa kekahi o na waapa o ka poe lawai'a, a o ko'u hoe aku la no ia no kela wahi e pili ana mawaho mai o ka paia o ka halepaahae, no ke kali ana 'aku no o kou kiolaia mai iloko o ka wai. "I kela manawa ou i kiolaia mai ai, ua hopu koke aku la au i ka waha o ke eke a huki mai la ia oe noluna o ka waapa, a no ke koena aku o ka'u mau hana maluna ou, ua maopopo ia oe ia mea, a hiki wale mai la iloko o keia wahi hale." "Ae'ua maopopo ia'u na mea mahope mai o ia manawa," wahi ,a Adena me ka piha haalulu no kona anehenehe loa ana e make ina aole i hoea aku kona hoaloha no ka hoopakele ana ae iaia iloko o ka wa'pono. "Ua kamailio mai nei hoi oe, no kou hele ana iloko o ka halealii o Kong-ti, a pehēa, ua ike aku anei oe \a Lulu iloke olaila? ' "Ua ike au iaia, a ua kamailio pu hoi me ia, a ia'u i haaiele aku ai iaia, ua hoolana aku au i kona mau manao kaumaha, me kuu hoike pu ana aku iaia, e hoao aku ana au e hoopakele iaia mai na lima mai o ke Keikialii." "Ina hoi ha e hiki ana ia oe ke hoopakele mai iaia, he keu aku aka nui o ka*u mau hooikaika ia oe. Aole no he kanalua iloko o'u no ka hiki ana ia oe ke lawe mai iaia imua o'u me ka lanakila, no ka mea o ka hiki ana ia oe ke komo iloko o ka halealii o ke Keikialii me ka maalahi pela no auanei e hiki ai ia oe ke hoonlahuka mai iaia mai Kela wahi mai ana e noho mai la." " . " . Ua kukuli maoli iho 1$ o Adena imua o ke Kilokilo, me he mea la ua hoolilo aku oia iaaa i akua nona i keia manawa, aka o w ka wa ia a ke kilokilo i pane mai ai iaia, i ka i ana mai: "E ku ae iluna e Adena, no ka mea he niau kanaka like no kaua ia elua. I hoike aku au ia oe i keia manawa ea, he hana paakiki loa na'u ka hoopakele ana mai ia Lulu, koe wale iho no ke kaukai ana aku e like me na ulia laki o ka manawa, malia o hiki no hoi ia'u ke imi aku i kekahi alahele 110 kōna pakele, aka e hoomanawanui no nae kaua pela. "O kahi o ka hiki ana ia'u ke komo a halawai pu me ia, mamuli no ia o ko'u hoano e ana ia'u iho a kohu kahunapule, a komo aku l: 1 au ma kahi o kekahi kahunapule e iho, a he hoaloha no oia ilo'u, a pela iho la au i komo aku ai me ka hōohuoi oleia mai. "No kahi nae e liiki ai ia Lulu ke pakele mai ka halealii mai, hf pohihihi loa ke alahele a'u i ike ai, ( oiai ua paa na wahi apau loa o kela halealii me na kiai, a kiai no ia a hiki iloko o kona rumi moe, a pela au i i aku nei ia oe la, he pohihihi ke ala e hiki ai ia Lulu ke halawai hou me oe." Iloko o kela manawa i kulu maoli iho ai na waimaka o ua kilo kilo la 110 ka hu ana mai o kona aloha no keia mau opio, aka ua hoomau mai la no nae oia i ka haawi ana i na 4 olelo hoolana ia Adena i ka pane ana mai: "O ka hoao ana e hoopakele mai ia Lulu me ka linta ikaika, he hana paakiiki loa ia, aka ina e hoolohe mai ana oe i ka'u mau kauoha, malia o hiki ia'u ke hoopakele iaia mamua o ka pau ana o na pule elua mai leeia manawa aku. "Nou iho, aole au manao ana e huliia mai ana oe, no ka mea ua manao maoliia no, ua make oe iloko o ka muliwai, a o ka'u wale no e kauoha aku nei ia oe, o ia no kou noho malie ana me keia hoaloha 0 kaua a hiki i kuu hoea hou ana mai, e ae ana anei oe e noho ia nei malalo o ke kiai ana a Lin?" Ua kulou iho la ke poo o Adena ilalo e noonoo ana i kana hana pono e hana aku ai, alaila ua hoomaka hou mai la no ke kilokilo e kamailio "Mai kanalua iki oe i kou noho ana me keia Pake, no ka mea e hoomaopopo iho oe, eia oe iloko o ke kulana kupilikii, a ke hooia aku »nei au ia oe ke hala ka hoi na pule elua, o ka loaa no ia ia olua o ka lanakila ina e holopono na mea a'u e hoolala nei, pehea e ae ana anei oe e noho i keia wahi?" "Ke ae aku nei au i kou manao e kuu hoopakele a ke kau aku nei hoi na manaolana mamuli o kau mau alakai ana, nolaila aole au hopohopo hou ana mai 110'u, ua hiki ia maua ke noho i keia wahi, hiki i ko kaua halawāi hou ana." "Akahi no au a i aku ia oē, ua maluhia oe, a o kau mau mea apau e makemake ai, ua hiki ia ke hoolawa ia aku ma keia home hou ou, a e hilinai aku oe maluna o kou kamaaina, no ka mea he Pake oia na'u, 1 hilinai, e kakali ae no nad oe ia'u, a i hoea ole mai au mahope iho o ka hala ana o na pule elua, alaila e hoomanao ae oe, ua loohia au i kekahi pilikia, aka hoi i hoea mai au mamua ae o ia manawa, alaila e huli auanei kaua me ka hauoli." Aohe hoohalahala ana aku a Adena no na hoolala a ke kilokilo, he oiaio ua hele o Adena a piha i ka huhu no ke Keikialii, me kona makemake no e 'nele okoa aku e kaili mai ia Lulu, eia nae mamuli o ka paakiki o kona hoopakele, pela oia i hoike ole aku ai no kona makemake maoli e hele pu laua. U noke ae la ke kilokilo i ke kamailio me ka Pake kamaaina »o kana mau mea e haua-.aku ai no Adena, a i ka holopono ana o na mea apau, o ka haalele mai ia o ke kilokilo ia laua nei, a hala aku la no kahi maopopo ole i ka poe heluhelu. MOKUNA XXI. Ke hookokoke mau mai la kela ame keia la me ka hikiwawe, aole he mau mea hiki i ke kilokilo ke hana aku no Lulu, a aia no ua kaikamahine nei maloko o ka haleali-i kahi i hoopaaia ai, a ua hele hoi oia a piha i ke kaumaha, mamuli o ka hoea mau aku o Kong-ti iloko 0 kona rumi e koi ai no ko laua mare koke aku, aka ua hoolalau wale aku la no o Lulu ma ka hoopanee ana aku a h'&la na pule elua, a no keia pane, ua lilo no ia i mea maikai i ka manao o ua Keikialii la, a aele ana koi hoomano hou ana mai, aka e hele mau mai ana 110 nae oia e hui īne Liilu. 0 kekahi kumu kaumaha hoi o ua kaikamahine la, no ka ik-e hou ole mai i ke kilokilo, a. oiai ke kokoke loa ae la e pau na pule elu'a, ua hele o Lulu a piha i ka nauki, me ke kakali ana hoi o ka ike aku i ka o ke kilokilo e hoopakele ae iaia mailoko ae o kela keena ona o ka hoopaaia ana. 1 kekahi ahiahi nae, ua hele aku la oia a noho ma kekahi puka aniani, a e noonoo nui ana 110 hoi oia no kona mau kaumaha iho, ua lohe aku la oia i ka nehe mai o kekalii mau kapuai wawae, a ke noke 16a la oia i ka hoolono, malia paha ua kuhihewa ka lohe a kona mau pepeiao, eia nae ua hooiaio loa aku la no oia eia kekahi mea ke hookokoke mai nei no kona rumi. Iloko o kona nanea, ua hamama koke mai la kekahi pani puka ma ka paia o kona rumi, a komo ana 110 kekahi wahine i aahuia me ka lole keokeo, a o ka manawa ia o Lulu i palulu ae ai i kona'mau maka, no ka piha i ka maka'u, a o ka manawa ia a ua wahine pahaohao la i pane mai ai me ka leo malie i ka ana mai: "Mai maka u oe, no ka mea aole au he uhane lapu, aka he k ; no no j ko'u e like me kou, a o ka'u wale no e i aku nei ia oe, mai hoao oe e uwa, a i ole e kamailio nui. ae, no ka mea- i hele mai nei au e hoopa-, kele ia oe mai n?. umii ana a ke Keikialii Kong--ti." | "Na ke kilokilo anei i hoouna mai nei ia oe e hele mai e hoopakele ia'i\?" i ninau aku ai o Lulu me ka leo malie. "Aole au nana i hoouna mai nei, aka na Paulo Adena i kauoha mai nei ia'u e hele mai au e hoopakele ia oe, ua kamaaina anei oe ia Adena?" / Ua hoomaka ae la o Lulu'e uwe malie me ka lalau okoa ana mai -i ka lima o ka wahine pahaohao, a i mai la, "aol« anei ke hoopunipuni mai nei oe ia'u ?" "Aole kc.ia he hoopunipuni, o ka oiaio wale no ka'u e hoike aku nei ia oe. a i mea nou e ike ai i ka pololei o ka'u mau mea e kamailio akti nei ia oe, e lawe aku ana au ia oe mai keia wahi aku imua o ka mea nana i hoouna mai nei ia'u e kii mai ia oe," 1 1 Aole i Pau.