Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 5, 29 January 1909 — KAKAU O FERN I KA PAPA UKUHANA Kunana Nae ka Lunahooia i ka Hoopuka ana i na Kikoo i Wahi e Loaa ai ke Dala. [ARTICLE]

KAKAU O FERN I KA PAPA UKUHANA

Kunana Nae ka Lunahooia i ka Hoopuka ana i na Kikoo i Wahi e Loaa ai ke Dala.

Hoko o keia mau la loihi o ka noho ana o ka Meia ame ka Papa Lunakiai o ke Kulanakauhale ame Kalana o Oahu nei, aole i hoea mai i kahi e hoopauia ae ai na pohihihi ame ke pioloke o ka lehulehu gio kekahi keehina pono a pololei i lawelaweia e ka Meia a e ka Papa Lunakiai paha. Ma ka halawai a ka Papa i malama ai ma ka po o ka Poaha aku %iei i hala, ua hoole ae ka Meia i ke apono ana i ka bila haawina a ka Papa i hooholo ai no na hoolilo o na limahana o ke Kulanakauhale, aka aole i kunana wale aku ka Papa Lunakiai i ka hoole mai a ka Meia, aka ua a'e aku lakou maluna o ia hoole ana mai ana, a ua hooholoia ka bila haawina a koe no ka Lunakiai Demokarata aole oia i haawi i kona ae. Ua pili kela bila haawina no ka poe a ka Papa Lunakiai i hookohu aku ai, e like me ka na komite lehulehu i hana aku ai, a i hakalia no a pau na mea e pili ana i ka uku hana o kela poe, ia manawa i ku koke mai ai o Lunakiai MeOlellan a waiho mai la i papa ukuhana no ka poe a ka Meia i hookohu aku ai,. e like me na mea i hoike muaia aku ai maloko o keia pepa, aka nae ua waihoia kana hoike ma ka papa. Mahope iho o ka hoalaia ana mai o kekahi mau mea lehulehu, ame ke ka-' mailio an«i maluna o iia niau Ttumuhana, ua waiho mai la o Lunakiai Quinn he noi e kakauinoa aku ka Meia malalo o ka papa ukuhana o na limahana maloko o na\oihana like ole, a o ka pane a ka o ia no kona lawe ana a noonoo i kela noi. U(a hoopaneeia mai ka halawai a noho hou ma ka auwina la o ka Poalima ae. Ma ia noho hou ana o ka halawai a ka Papa, ua hapai houia mai la ka ninau no ke apono aku o i ka papa ukuhana, me ke kauoha pu ana hoi i ka lunahooia e hoopuka mai i na

kikoo dala i wahi e ukuia ai na limabana, eia nae ua hoole no ka Meia, a ua a'e no ka Paj)a' maluna o ko ka Meia mana. Aole no he mau mea ano nui loa i noonooia ma ia lialawai ana a ka papa, koe wale no ka haawipio ole ana aku 0 kekahi i kekalii. Ua noho hou ka Papa ma ka lakou halawai o ka po Poakahi nei, a o kekahi keehina a lakou i Jawe ae ai, i wahi e hoolioka aku ai i ka Meia, o ia no ka laweia ana ina£ o kekahi kanawai, e lioamana ana i ke Kakauolelo Kulanakauhale e koho aku i na kokua apau ana i makemake ai no kona keena. Aole nae mamuli o kona kulana Kakauolelo KulanaKauhale maoli, aka ma kona anq kakauolelo no ka Papa o na Lunakiai, no ka mea ua hoole ka Meia iloko o kekahi manawa ae nei i hala 1 kona apono ana no ka nui loa o ka i poe e noho hana nei maloko o ke keena o ke Kakauolelo. Ua hooholoia kela kanawai e ka Papa, a ua kauohaia ae hoi no ka hoolaha afta aku. I kulike ai me ka makemake ame ke noi i waihoia aku imua 0 ka Meia no kona kakauinoa ana mai i na ukuhana 0 ka poe a ka papa i koho aku ai, ua ae aku ka Meia e kakau i kona inoa, , aole nae ma ke ano ua apono maoli oia i ka mana o na mea i hooholoia , e ka papa, aka ua kau aku ke koikoī : maluna o ka Lunahooia o ka hoopuka ana niai i na kikoo dala no ka ukuia aku i na limahana. O lea hana hope loa a ka papa ma kela po, o ia no ka hooholoia ana o kekahi kanawai ma ka heluhelu ekolu ana, e kau ana i ka ukuhana o na kokua apaii oloko o kela ame keia keena. Me ka manaoia hoi o ka haiawai o ka po Poakolu nei ka halawai e mao--1 popo loa ae ai ka loaa o ke dala a ka ! poe liana, eia nae he o ia mau no ka pouliuli o ke alahele omua ke nana aku. 1 E like no hoi me ka mau, ua waiho mai la kela ame keia komite kumau, e ljke me ia i hooholoia ai e ka Papa 1 ka l&kou mau hoike pakahi, me ke noi ana e ukuia na paahana ma o ka lioopuka ana mai a ka Lunahooia i ko lakou kikoo ukuhana, eia nae aole he ae iki o Meia Fern e waiho mai i ka ninau no ke apono ana āku i ka lakou mau hoike. A e like no hoi me ka Logan hana mau iloko o na wa ae nei i hala, na lawe ae la no oia i ka ninau ana mai i ka papa a hooholoia na hoike pakahi i a na komite. Ua hoopau waleia kekahi manawa nui o ia po, ma ka lele ana aku o te~ kahi mali Lunakiai maluna o ka Meia no ke ano o kana mea e hana nei ; aka aia mau no ka Meia ma kona aoao e hoole aiia i kona maopopo i kekahi mau mea i hoolala muaia e na komite lehulehu. A oiai aole he wahi mea ano maopopo no ka hiki ke loaa aku ka uk«hana o na kanaka hana, nolaila ua panee houia. ka halawai a noho ma ka hora eha o keia oiai ke iookokoke loa mai nei i ka pau ana o keia mahina, he mea pono e loaa ka uku o na kanaka hana. Ke kaukai aku nei ka Papa o ka hoopuka mai o ka Lunahooia i na kikoo ukuhaūa o na kanaka, eia nae ua hoomakaukau no ka Lunahooia i na kikoo apau loa, koe wale no kona ae ole ana e hookomo aku iaia iloko o ke ahi, oiai ua ike oia i ka hewa o"~kekahi mea ana i hana ai mamua a aia wale no a loaa mai he a'o ana mai ka Aha mai, alaila maopopo ke alahele nona e hana aka ai. i;