Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 15, 9 April 1909 — PAA O PETER NAWAI I KA HOPUIA NO KA AIHUE Hoike Maoli i na Home ana o ka Aihue ana Ame ka Nui o na Waiwai i Lilo laia. [ARTICLE]

PAA O PETER NAWAI I KA HOPUIA NO KA AIHUE

Hoike Maoli i na Home ana o ka Aihue ana Ame ka Nui o na Waiwai i Lilo laia.

' He keu no paha o na hana aihue lehulehu i hanaia maloko o na home o kekahi mau ohana iloko o na la i hala ae nei, a i hoohalahalaia ai ka oihana makai, • na kekahi poe hāole la, a na na lahui e, eia ka na kekahi keiki Hawkii opiopio wale no, nona na makahiki he umi-kumamahiku. } O ua keiki la, oia no Peter, Nawai i J kamaaina i kekahi poe o keia kulana- ! kauhale, a nawai no kona komo nui i j na lole maikai, eia ka mamuli mai o ka aihue i loaa mai ai kana mau dala; e ku ai ka hookano me he keiki la na ke kanaka waiwai. He keiki hookipa oia noloko o ka i halo o na kii onioni Art J Theater e ukuia ana me kahi uku uuku, eia nae, ke nana aku i kona mau lole e komo ana, he mau, lole hiki ole ia ke loaa mai me na dala uuku. He mau mahina kakaikahi wale ae nei no kona o ka noho hana ana maloko o kela hale, ua loaa mai la he mau hoohuoi ana nona, mamuli o ka loaa pono ana aku o kekahi mau tikiki o ka hale kii onioni maluna o kona kino. O kona komo mau i na lole maikai, ka loaa pono ana aku o kela mau tikiki ame ka nakeke mau o ke dala iloko o kona pakeke, na mea nana i hoo komo aku ia Kapena Bowerg i ka hoohnoi ana nona, a hiki i kona noke okōa ana i ka niele iaia; a ma ia hana ana, i oili hou ae ai kekahi mau ike aia he mau waiwai e ae kekahi malalo o kona malu. Ma ke kakahiaka o ka Poaono i hala ua hui aku la o Kapena Bowers me ka i Makaikiu hou Joseph Leal a ninau akii Ia ina paha ua loaa iaia kekahi mau hoohuoi ana no ka mea nana i komo aihue .na home o na ohana lehulehu. Ua hoike aku la o Leal no kona hoohuoi ana no kekahi mea, a ia wa i hoike aku ai o Kapena Bowers e lawe mai ana oia i kekahi keiki, malia paha o ua mea-hookahi la no ia ana o ka hoohuoi ana. i I ka laweia ana ae o Peter Nawai ' no ka halewai, ua ike koke aku la o I Leal, aole ka kela he keiki okoa aku, ka, o ke keiki hookahi no ana o ka poohuoi ana. . Ua nokeia ua keiki la i ka ninauia 'e Mr. Leal a hiki i kona hoike okoa I 'ana i na aihue i hanaia eia. , Ua hu'e I -pau oia i kela ame keia hale ana o ke J 'eomo aihue ana a pela hoi me na lako ; hoonani gula ame na dala maoli ana •i lawe aihue jtnai ai. I Ua hiki aku ma kahi o ka umi-ku-mamalia ka nui o na home i kuekaaia e keia piko pau iole; aka he mea nae i Yia ka poe no lakou ia mau home e {hauoli ai ka ike hou ana i kekahi o ka lakou in.au waiwai, mai ka poe a (Peter Nawai- o kle kuai ana aku. O keia malalo 'iho nei na home a

keia keiki o ke komo aihue ana: —kahome o Thos. Burningham, ma ke kihi o na alanui Piikoi ame Lunalilo; ka Mannie Phillips, ma Kewalo; ko G. L. Samson ma Puunui; ko Mrs. Lov& ma ke alanui Kewalo; ko Kapen» Riley ma Makilei; ko J. O. Lutted ma» College Hills; ko H. E. Cooper maManoa;' ko Mrs. McCorriston, ma ke kilii o ke alanui Punahou ame Hastings; ko F. Mclntyre, ma Nuuanu; ko E. A. Mott-Smith, ma Nuuanu; ko T. P. Harris, ma ke alanui Colldge; ko Harold Giffard, ma ke alanui Thurston ame ko Mrs. Helen Alexander ma Nuu anu. 0 na mea a Nawai o ka aihue ana mai ka home mai o Burningham he pine omou daimana me kekahi mau pine lehulehu e ae amr na dala maoli. He ehiku mau dala pakahi ana i aihue ai mai ka home mai o Giflfard ame ko Harris; he $14 mai ko H. E. Cooper mai; $8 mai ko Mrs. Turner mai; he $46 mai ko Samson mai; $10 mai ko Mott-Smith mai; $5 mai ko Mclntyrd mai me na pine omou like ple; he pu panapana mai ko Kapena. Riley hōme mai me 30c; $4 mai koī Mannie Phillipa wahi mai; he mau la<ko gula ko Lutt£d; a poina kana .mau waiwai o ka aihue ana mai ko 'Hm. CcCorriston ame ko Love ame kekahi māu wahi lehulehu e ae. ī ka lohe ana aku o ka luna nui a ka hale kii onioni no keia hana a kekahi o kona mau keiki, ua haawi koke i mai oia i kona kaa otomobile ma ke | ano manawalea no ka lawe ana aku o ka oihana makai e hoikeike i ka paahao ma na wahi apau ana o ka aihue ana. Ua laweia aku o Nawai e Leal ame Bowers ina na walii ana o ka haha'i ,ana malaila oia i aihue ai, a mailaila ae, i kahi ana o ke kuai hoolilo ana aku i na waiwai o kela ame keia ano. ī kulike ai me ka hoike a Nawai, ua kuhikuhi mai la oia ia Leal i kekahi mea ana o ke kuai ana aku i kekahi mau waiwai aihueia, a loaa aku la o John Gomes he keiki hana noloko o ka liale hana gula o Vieira; a mai iaia mai i ioaa mai ai kekahi ma« waiwai. Ua kuai houia aku kekahi mau walwai >eia i ka Pake hana gula; aka ua loaa nae na kaki maopopo loa ia Leal e lawe mai ai iaia, me kela Pake ame hookahi keiki Pukiki e ae oloko o ka hale hana paipu o Bath ma ke ano he mau paaliao nana. 0 ka hapanui o na waiwai o ka hale o Burningham, ua kuaiia aku ia e Nawai ia Gomes; a mai keia Pukiki aku hoi i ka Pake hana gula. •He komo daimana ka - i kuaiia aku ji ke keiki o ka hale haiyi paipu, he pino omnu ame ka uwaki gula. Ua

kuai houia aku nae ua uwaki la no $20 me ke kakau ana o keia keiki he inoa okoa i ka palapala kuai. I ka hookolo loa ana aku 0 ka Makaikiu maloko o ka rumi o Nawai ma Puowaina, ua loaa aku la ka pahu i hookomoia ai na lako gula o Burninghain ame kekahi mau mea gula lehulehu e ae o ke an 0 emi o ke kuniukuai. Mai kekahi keiki okoa aku i loaa mai ai ka pu panapana a Kapena Riley a Nawai o ka haawi ana iaia e mala: ma ai. 1 I ko Mr. Leal nana ana ialoko o ka rumi 0 Nawai, ua loaa aku la iaia na lole maikai loa, i kuaiia mal na halekuai ano nui inai o keia kulanakauhale. Wahi a Nawai i hoike aku

?:i no kiilii o ka lo.'in iiiiii o kel;i mau iolo iaia, mai na elala aihue mai no • ia; a na kona makua no lioi kekahi. Anlo koia o kn nnia loa o ko Peter Nawai paa ana i ka hopuia no ka aihue, aka he haumana kahiko oia no Kawa, iloko o kekahi uianawa a,e nei i hala. ' I ka w a e nokeia ana na kanhale o Makiki i ka aihueia, o Nawai kpkahi mea i liopuia ia manawa, no kona komo aihue ana maloko o kekahi rumi ma Kakaako; a no ia hihia ona; he eiwa mahina ona i noho ai mA Kawa. I kona nieleia ana aku no kona kumu o ka aihue ana, ua olelo ae'oia, mamuli no ia o leona ike aku, aohe poe ololeo o ia hale, pela oia i komo ai iloko a lawe mai i kana mau e makemake ai; oiai nae, ke hoomaopopo liiaoli aku i kana mau hana, ua lilo maoli no ka aihue i haua walea loa nana; a ma ia hana e ku ai ka' hookano ame na hana haakei e 'ae.