Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 16, 16 April 1909 — HAUNAELE EWA I KA MOAE. [ARTICLE]

HAUNAELE EWA I KA MOAE.

' Ile mea paha na ka leliulelni o ka poe kolio baloka apimi ke Teritore Hawaii nei e liookahahaia aku ai, a e hookaakaa puia ae ai hoi ko lakou mau maka, i ke ano o kekahi mahele hana a ka Hale .> 11 Lunamakaainaiia o ke Teritore, mamuli o kekahi mau lawelawe hana ana a kekaihi mau luna o kā Hale, i lawe ae"ai, a kekahi mau hoa Lunamakaainana i komo aku ai ma ke ano kokua i ka ulia«iia ana o na dala o ka lehulehu e like me ka olelo hooholo a. Lunamakaainaiih AlTonso l hookomo ae ai ma ka Poaono i hala. Maloko 0 ka olelo hooholo, e kauoha ana ia i ka Hale 0 na Lunajr.{ikaainana e uku ia kakaupokole Llovd i umi-kumamalima keneka 110 kela amei keia aoao o ka moolelo o ka Hale ana i kikokiko ai, a i elima hoi keneka no ka aoao hookahi o kela ame keia kope pakahi ana e hoolako aku ai i ke Komite Moolelo o ka Hale ame ke Kakauolelo oke Teritore. He mau uku kaulele keia mawaho ae oka uku maoli a ka llale i liooholo ai e ukuia aku iaia i uuii dala 0 ka la, ma kona ano kakauj)okole. Na keia olelo hooliolo i hoala mai i ua paio hahana ana iloko 0 ka Ilalo, me ke ku ana o Lunahoomalu Holsteiu ma ka aoao 0 na makaainana a kupale aku no ka pono o kia hoohana ana aku i na dala 0 ka leliulehu, malalo o na hoolilo kupono a oiaio, i kulike ai me na l.ana i lawelaweia e kekahi luna 0 ka Hale a mau lima palia. Malia paha he mea maa i ka Hale 0 na Lunamakaainana iloko 0 kekahi mau kau ae nei i hala, ka hoolilo ana aku i na dala o ka lehu* leliu i ka moa e lawelawe ana ma keia kulana, e like me ka Mr. Lloyd e koi nei i kulike ai me ka olelo liooholo a Aflfonso, aka 0 ia hana ana nae pela, ua hiki loa ke oleloia ae i ka alunu a uhaai i ko ka lehulehu inau waiwai, e like kekalii mahele o ua hoa Lunamakaainana 1 hoike ae ai i ko lakou manao pela maloko o ka paipahele o ka Hale. 0 ka hana a ke kakaupokole i manaoia ai, o ia no ka hoopaa ana i ka moolelo 0 ka Hale, ma ke kakaupokole aiia, alaila. unuhi maoli ae ma na. huaolelo e hiki ai ke heluheluia aku e ke kakauolelo imua o na hoa 0 ka Hale i kela ame keia la, a i elua lioi mau kope e ae, no ka hoolako ana, aku i ke Komite Moolelo ame ke Kakauolelo 0 ke Teritore, a no ia hana ana pela, i hooliolok ai e uku aku iaia i ■umi dala o ka la e like me na mea i hoolioloia ma manawa. i hookohuia aku ai ma ia kulana. Ua haule svale nae ka olelo hooholo ma. ke kaa ana o ka hapanui ma ka aoao e apono ana i ka waiho ana aku i ka olelo liooholo ma ka papa, o ia nae ka makou e hoomaikai ae nei i ka Hale i ka ae ole ana •aku e kiola wale i na dala o ka lehuleliu i ka makani, ma o ka uku kaulele ana aku i ka niea i hoolimalimaia, no ka hana hookahi.no, nona na dala he umi o ka la i hooholoia ai no ka ukū ana aku iaia no kana hana. 1 ka nana ana aku i ke kahua a ka Lunahoomalu o ka. Hale i ku ai, a pela pu hoi me ke Komite o na Hoolilo ame Papalielu o ka Lehuleliu, ua hiki ke hooiaioia kela mauao hoomakaulii ,a pakiko i ua dala o ka lehulehu, ma o ka hooleia anaaku 0 kekahi mau kikoo ukuhana a kekahi'mau luna o ka Hale i waiho aku ai i ke Komite no ka ukuia mai, mawaho ae o ka. lakou mau hana maoli i hoolimalimaia. 0 keia ka ka Lunalhoomalu i olelo ae ai i ka poholalo mamuli o lea hapaiia ana ae o na hana o kēia. ano, oiai nae, he mau aken.i Avale iho 110 na hoa Lunamakaainana no ka waiwai o ka lehulehu, a e liooliloia hoi ia mau dala malalo Avale no o na hoolilo kupono. Malia paha aia. no he mau hana alunu a poholalo i na dala, 0 ka lehulehu ma kekahi mau mahele hana e ae, aka. aole nae makou e hewaliewa i ko ka Lunahoomalu wailio aua aku i kekalii mau olelo eole'a i na Komite lehnlehu o ka Hale iloko o kekahi manawa, ae nei i liala, i ka nui hewahewa maoli o na uku o nai kakauolelo a na Komite e ukuia ana, i kulike ole me ke ano 0 ka lakou mau hana. Oiai nae ke Kuokoa e hoikeike aku nei i keia īnea. imua o kona poe heluhelu no kekahi mahele hana a na luna ame na hoa o ka Hale e hana mai nei, ke hoomaikai ae nei 110 nae makon, a ke manaoio nei jio hoi, ua eini mai na liana alunu i keia kau mamua o kekalii mau kau ae nei i hala, ma na mahele hana i kulike loa me keia. lfe hookahi mea a makou e hoomaoi>opo aku nei, ua walea wale kekahi ]>oe ake kula.ua a ake dā.la i ka. nui o na pomaikai e loaa aku ana ia lakou, a ma ia ano lakou i. ake nui ai e alualu ia mau kula.ua lehuleliu, aole maluna wale ilio o ka ukū i hooholoia ai 110 lakou, aka 110 na loaa kauiele e ae a lakou e lawelawe aku ai. 1 a wailio koke aku 0 Kakau|X)kole Llovd i kona kulana, mamuli 0 ke ko ole ana 0 kela manao alunu, 0 -ke ake no e loaa ke kanakolu dala o ka la, a ma kekahi walii kokoke paha ia huina, e like me ka mea e loaa ana i ke kakaupokole o ke ka.ll i h.ala, aole anei ia i lawa 1 ka hoike ana mai, no kela pomaikai nui, ke kumu liookalii i kaleleia ai ka makemake e kau pono aku iluna 0 ke aki, eia ka auanei e. ik>lio wale aua na upu ana?