Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 27, 2 July 1909 — HE POHAKU HOOMANAO NO KE KAUA MA NUUANU [ARTICLE]

HE POHAKU HOOMANAO NO KE KAUA MA NUUANU

Ma Ka nuku o ka Pali o Nuuanu kela wahi a ka Na'i Aupuni Kamehamolia i hoouka ai i ke kaua me ke Alii o Oahu nei, ke kaua hoi i lilo pio aku ai ka Mokupuni o Kahuhiliewa malalo o kana hoomalu ana, ilaila i hoea aku ai na Kaikamahine o Hawaii nei, no ka welie ana ae i kekahi pohaku mabala hoomanao no kela kaua e hilei ole ai ke hoopoinaia e keia hanauna hou e nee aku nei ma ka auwina la o ka Poakalii nei. Aole hoi e like me ko Kamehameha hele ana mai Hawaii mai me kona mau kanaka, maluna mai lakou o na auwaa, ma kela huakai kaili ia Oahu nei, aka nialuna nae hoi o na kaa otomobile kela mau kaikamahine o ka holo ana aku no kela wahi a Kamehameha i ku iho ai me ka lanakila i hookauia aku maluna ona, mamuli o kona ikaika, ke koa 'ame ka maka'u ole o kona mau kanaka. Ua hookomoia aku kela pohaku mabala iloko o lea pali me na huaolelo moakaka e hoike mai ana i na liele makaikai no kela kaua poina ole iloko o ka moolelo o Hawaii nei. Penei na mea i kakauia malūna .0 kela poliaku mabala: "Ua kukuluia e na Kaikamahine o Hawaii, iloko o ka 1907, no ka hoomanao ana i ke kaua ma Nuuanu, i hooukaia ai i ka 1795, ka wa hoi a ka Na'i Aupuni Kamehameha ī, i hooke aku ai ia Kalanikupule, ke Alii o Oahu a hiki

i ka pali, me ke kiola ana aku ia lakou ijia kela aoao o ka pali." He lieluua nui o ka poe makaikai i hoea aku e ike kumaka i ka lawelawe ia ana o kela liana, a iwaena o ia poe, na pulapula a na 'lii o Oahu nei, na pua a Kamehameha, ke Kiaaina Frear anie Lunakanawai Amerika S. B. Dole. Mawaho ae o lakou, na keiki pap,a o ka aina, na keiki hoi a na makua misionari, ame na pua a keia lianauna hou, o lakou apau ka i ike i ka weheia ana ae o ka uliii o kela pohaku, o lioike inai ana i kahi i hookaheia ai ke koko o na kupuna i alana aku i ko lakou mau ola 110 ka makee i ka hanohano ame ka nohona kuokoa ana. Na ka peresidena o kela aliahui o na Kaik&mahine o Hawaii, Mrs. Dillingham i heluhelu mai i leekahi ha'iolelo e pili ana i ke kaua i hooukaia ai 9 Kamehameha, e hoikeike mai ana hoi i ka hia ole o ka Kamehameha alakai āna i keia mau mokupuni a lilo i hookahi, e hoike mai ana hoi i ke pookela 0 kona naauao, oiai no nae e noho ana no na kanaka iloko o ka pouli iloko o iā au. 1 Wahi ana, iloko o' na makahiki he umi o ko Kamehameha noho hoomalu ana maluna o keia mau Paemoku, ua alakai aku oia i ka noho ana o na ma&aainana ma na kulana e loaa ai ia lakou ke kuokoa, ka maluhia, ke anuu mua hoi nana i hapai aku ia Hawaii ma ke kulana holomua e ikeia nei i keia la. ,