Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 33, 13 August 1909 — E HOONELEIA AKU ANA ANEI NA HAWAII I KA HANA MA NA MAHIKO. [ARTICLE]

E HOONELEIA AKU ANA ANEI NA HAWAII I KA HANA MA NA MAHIKO.

Ua liiki mai i ka hopena o na hana ololiani i hoalaia ae e na •Kepani, linuihana o na mahiko ma Oahu nei mamuli o ka hooholo ana a na alakai o ka Ahahui Ukuhana Kiekie o na Kepani ma ka po o ka Poakolu o ka pule i hala e kauoha ana i na Kepani apau e lioi hon i ka hana o na mahiko, he hoike okoa ana mai hoi ia no ke kulana kupilikii i loaa aku i na Kepani, i ike i ke kuhihewa o na kei-hiiui a lakou o ka lawe ana ae. ' O ia olohani ana nae a na Kepani, e lilo ana ia i mea. poina ole iloko o ka noonoo o ka poe no lakou na inahiko, aole paha no ko lakou hooueleia aku i ka hana ana ma na mahiko, afea no ko lakou minamina oleia ina e haalele mai ana lakou i ka noho ana aku i mau limahana no na mahiko lehulehu. Eia lakou ke hoi nei i ka hana me ke kaukai ole aku i na a'o ana mai a na alakai na lakou i hookikina aku a i hoalala aku ia ■ lakou e haalele i nk hana o na mahiko, a ua hauoli hoi lakou no j ka paa hou ana o ko lakou mau lima i ka hana e pono maoli ai ko lakou nolio ana e like me ia a lakou i noho hauoli ai no kekahi £nau makahiki i hala ae nei. 1 Eia nae ma kekahi aoao ke ku mai nei na kanaka wawahi ololumi, ka poe i komo kokua aku i na mahiko a na Kepani o ka hoonaaikola ana e hiki mai ana i ka la a na ona no lakou ia mau maliiko e kukulf aku ai malalo o lakou a ae aku i ka lakou mau koi, ka |H>f i liakoko no ka pono o na haku no lakou keia oihana hoowaiwai i ka aina, e hooneleia aku anei lakou i ka lilo ana he mau limahana no na mahiko, i ka hoi ana aku nei o na Kej>ani e hana ma ko lakou mau wahi? 0 mi haku mahiko no ke kuleana ma ia mea, aka ua loihi nae ka manawa a na mahiko i lioao ai i keia mau kanaka Hawaii wawahi olohani a aole 110 i nele ka lilo ana 'o kekahi poe o lakou i poe iini a makemake mapli e no-ho mau aku ma na mahiko, ina e haaiwiia aku ana isjjaftou na kauoha no ka lilo ana i mau limahana paamau ma na mahiko. 1 ka manawa a na Kepani i haalele aku ai i na hana apau oloko o na halewili, na hana mawaho o na ms;lako, na hana no apau i manaoia ai e ku ana na mahiko i kahi o ka piliEia ame ke poho. ua liaalele maoli kekahi poe Hawaii he mau haiia ike ka lakou ia mau liana, a hopu koke aku i kela mau hana lehulehu, a ma ia kahua lakou o ke ku ana a hiki wale iho ia i (ka hooholo inaoli ana o kela poe Kepani e hoi liou aku ma kela mau haua a iakou o ka hana ana, e hoopauia ana. auanei paha kela poe Hawaii Iwawahi olohani mai na mahko aku. Ma ka aoao o ke Kuokoa a ma ko makou manaoio no hōi, he tnea pono loa i na mahiko ke hoopaa aku i na kānaka Hawaii ma kekahi mau kulana ano nui iloko o na mahiko i kumakaiaia e na Kepani, he mau kulana hoi i paaia e lakoii me ka hauoli o ka lilo ana i poe kokua aku ma ka hakoko ana ma ka aoao o na mahiko no ka lanakila maluna o ko lakou mau enemi, ka Ahahui Ukuhana Kiekie. He oiaio ua holomokn aku na kanaka o keia kulan.akauhale i ka liana o na mahiko no ka makee i ka ukuhana e haawiia ana e na mahiko, aka iloko o ia manawa hookahi aia ka nianao ame ka iini iloko o lakou e imi aku i kahi e ko ole ai ka hooiloilo a na aiakai olohani, a i keia la ke ku nei na mahiko ma ka aoao lanakila mamuli o ke ahonui ame ka makaala o keia poe wawalii olohani. Ua haalele maoli aku kekahi poe Hawaii lehulehu i ko lakou mau ohana ma na kuaaina no ka imi ana mai i hana ma keia mau inahiko, a ke makemake inaoli nei kekahi poe o lakou e noho paa aku ma na kauhale i 'hoomakaukauia no na limahana ina e loaa aku ana ia lakou na kauolia no ka noho hana maoli ana aku ma ua inau mahiko la, nolaila ma ka hoohuihui ana i keia mau mea apau, ke manao nei inakou, he mea pono e haawiia na hana i na kanaka Hawaii ka inua, a niahope aku na Kepani ame kekahi poe e ae. Ma ka aoao hoi o na Hawaii, ke paipai nui_nei ke Kuokoa ina e loaa mai ana ke kauohaia ia lakou no ka noho hana maoli ana aku no na mahiko me ka loaa ana o kekahi ukuhana kupono, he oi loa aku ka pono o ka hooko ana aku ia kauoha, māmua o ka noho lioaa ana ma keia kulanakauhale, me ka inaopopo ole o ka loaa mai o na mea e pono ai ka noho ana o ka ohana.