Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 37, 10 September 1909 — HE MOOLELO NO RUBE BARO KA MOI O NA POWA A I OLE Ka Weli o na Mokuaina Huiia. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO RUBE BARO

KA MOI O NA POWA A I OLE Ka Weli o na Mokuaina Huiia.

MOKUNA XV. Iloko o ke kan o ka 1890, mahope o ka huli hele ana, e hanu ana ma na wahi like ole ma na kapa o ka muliwai Lenalena ma ka la 6 o Fefoeruari, loaa mai la kekahi lono iaia ua ikeia o Rube l?aro ma na aina kele o Felorida, ma kahi kokoke i ke kaikuono Hikina, aole nae o Joe lakekona pu me ia. I ka hnli ]K>noia ana, ua ikeia ua kaawale mua no laua ma Felamatona, ma Aiabama, ma ka la 14 o Dekemaba, 1889, i ka wa W ,Rube e hele ana me ke kaa bipi no ke Kalana o Santa Rosa, Felorida. Ma ka ninaninau pono ana ua loaa hou mai la ka ike iaia ua hoohoio kela mau kanaka e hui <hou laua ma ke Kalana o Koluina, Alahama, ma ka la 20 o Feberuari x o ka 1890. Ua hooiaio loaia Uela lohe e halawai io ana laua. Ma ka hoomaopopo aku, me he mea la e manao ana lnua e powa hou i kekahi kaaahi ma ka Muliwai Dyer, he wahi hale hoolulu kaaahi uuku aneane kanakolu mile ma ka akau o Mobile. Mai holopono io no paha kela manao o laua, ina aole i heopuehuia o Rube Baro mai kona wahi mai i pee ai ma Felorida. I ka wa i lohe mai ai o ka Makaikiu lakekona i kela mea, ua holo koke ae la oia no kela hale hoolulu a kakali loihi iho la 'malaila. Ua loaa kela ike i ka Makaikiu lakekona maloko o ka nupepa Courier-Journel ua hahaiia o Rube iloko o ka mokuaina e Felorida, a hooholo iho la oia e holo i kahi i ae likeia e na powa, malaila laua e hui ai. I ka hiki aiia o Joe lakekona ma kela hale hoolulu, hookahi wale no ona la i noho ai, aole i loaa o Rube iaia malaila, ua lohe mua oia e hiki aku ana na makaikiu ilaila e huli ai ia Rube Baro nolaila haalele iho la oia ia walii. Ua huli hele o Joe lakokona ia Rube ma o a maan».'i a no ka loaa ole iaia ua hoi liou aku oia i ke Kalana o Lama iloko o ka malama o Mei o ka 1890 pela ka mea i manao wale ia, no ko laua kaawale loihi loa. Aohe i loihi kona noho ana aku ma ke Kalana o Lama loaa mai la ka lohe i ka Makaikiu lakekona ua hoi hou o Joe lakekoua i Lama, a mamuli o ka maopopo o kahi e pee ai o Joe lakekona mamuli o ka huna ia e ka ohana Baro, ua hiki ole i ka maknikiu ke huli pono a loaa kona wahi i pee ai. Mamuli o ka ike maopopoia o Joe lakekona aia i Lama ua iioonoo iho la ka Makaikiu lakekona e lioi mai ana o Rubt: a hui me ia, aole nae pela i ike ia. Ua nohopaa loa o Rube ma Felorida. Ma kela hele ana a ka Makaikiu lakekona i Lama, ua lawe pu oia i kekaki kanaka makaukau hiki ke hilinaiia me ia, e heleia ana e laua maiuna o na wawae i ka po ame ke ao a pee iho la iloko o ka ululaau he inau haneri i-a ka mamao mai ka hale mai o Alena Baro. Ua waiwai no kana hakilo ana, no ka mea, i kekahi po ike aku la laua i ka holoke kupaianaha mai o na kanaka o ka hale o Alena Baro, a e hele mau ae ana ka elemakule Alena Baro e hni ine Kimo Casli, me he'mea la e hoomakaukau ana laua e hele ma kekahi huakai loihi. Mahope iho o ka poeleele ana, ma ka po o ka la 15 o lulai, ua holo aku la o Kimo Cash me Joe lakekona mai ka hale aku o Alena Baro no Fernbank ke alanui kaaahi Pakipika o Georgia. Ua kokoke loa ka makaikiu mahope o ka mea mahuka e liolo ana no ke kaaahi ma ke alanui liao Pakipika, a i kona ike ana aolie biki iaia ke hopu maluna o ke alanui akea i ka po, ua liooki pu ilio la ka Makaikiu lakekona i kona liahai ana. Ua hoonohoia e ka Makaikiu lakekona na makaikiu lehulehu ma na wahi like ole i ikeia he mau kaaahi kolaila, ma na aoao elua o ka Muliwai Fernbank a nona iho kau aku la oia maluna o ke kaaahi ma Kennedv, he mau mile uuku ma ka hikina o ka Muliwai Fernbank, me na Hope Makai Peninetona ame Metcalf o Lama. I ka hiki ana ma Fernbank, kau aku la o Joe lakekona maluna oke kaaahi,. Hele aku la oia me ka kooka'ulua ole iho a komo aku la iloko o ke kaa o na wahine a noho iho la iloko olaila. O na n akaikin i kela manawa aia lakou iloko o ke kaa puhipaka mamua aku, me ka makaala mau no nae i ka lakou manu o lele. I ko lakou ku ana aku ma ka liale hoolulu kaaahi mua, lele koke ilio la ka Makaikiu lakekona ilalo a liele aku la ma ke kaa mahope kahi a Joe lakekona e noho ana. Komo aku la oia me ka Ikeole mai o Joe lakekona a noho iho la ma ka noho mahope iho 0 kona, malaila oia i no-ho ai #hiki i ke ku ana o ke kaaahi ma Kolumeho, Misisipi. I ke ku aiia ilio o ke kaa a ilio aku la o Joe lakekona ilalo, ua kau kokeia mai la oia e na makaikiu i na pu panapana, a paa koke iho la no oia nialaila i ka hopuia me ke ki oleia ō kekahi pu. Ua haalele no o Joe lakekona i kana pu i ka hale o Alena Baro, a e like me ka mea i ikeia mahope iho, mamuli o kona uluhua 1 ke kali loihi loa ia Rube Baro no ka hiki ole ae ua manao ia e liele i ka hale o kona makuakane o ia o J. T. Harrell ma Pleasant Hill. a malaila oia e noho ai, paa e nae. Ua laweia oia i Memphis, Tenesi kahi ana i hoike ai i na mea apau mahope o kona halawai ana me na olelo ike lehulehu e hooia mai ana i kona hewa, a e ikeia ana ia moolelo ma keia mokuna iho. MOKUNA XVI. I kona wa i ninaninauia ai, o keia mau olelo ike malalo nei kana i hoike ai: "O Teonora Oalayata Boroka ko'u inoa piha. Ma ke Kalana o Cope au i hanauia ai ikala 13 o lulai 1860. O losepa E. Boroka ka inoa o ko'u maknakane, a ua hanauia oia ma kahi kokoke i Rale, Karolina Akau. u He kauka kana oihana akamai. Mailaila ae oia i nee ae ai a i Georgia a malaila ae a i Alabama. O ko'ū makuahine o 6allie F. Hai rell, a ma Georgia oia i hanauia ai. Ma Georgia ko'u man makua kahi i mareia ai mamua o ko laua nee ana ae i Alabama. "Hookahi o'u hoahanau, o kona inoa o loane Boroka. Ma ka 1863 oia i hanauia ai, a aia no oia ma ke Kalana o Cope i keia la. He kaikuahine ko'u ua mare, ua hanauia oia i ka 1852, o kona inoa o Katerine Boroka. Ua mare oia me William Rusela a ke noho mai nei no laua ma ke Kalana o Cope. O ka haleleka e hoouna aku ai i ka leka i kela poe oia no o Eleba, Alabama. "Aole au i n»are wahine. Ua hanauia no au ma ka pa mahiai o ko'u mau makua a nui me ka nui ole o ko J u manawa e hele ai i ke knla. He ewalu wale no mahina ko'u loihi i hele ai i ke kula. Ma ke Kalana o Cope au i noho mau ai a hiki i ka 1886, a ia manawa na liele au i Texas mamuli o kekahi pilikia koikoi i loaa ia'u like me ia e ike ana malalo nei:) 4, He kanaka Paele ke noho hana ana me a ? u nona ka inoa o Lui ehapman; ua ulu ae kekahi hoopaapaa mawaena o maua i

"kekahi la a iloko o kela wa o ka inaina, ua liouia oia e a'u i ka pahi a aneane e make. "Ma ia manawa hookahi no ua hoahewaia au no ka pepehi ana a make i kekahi Paele ma ke Kalana o Cope a mamuli o kela mau pilikia i loaa ia'u ke kumu o ko'u haalele ana a hele aku no Texas. Aole au i pepeki i kela Paele e like me na olelo wahahee wale e hooUi ana i ka hewa maluna o'u. "Ua holo au i Texas ina ke kaaahi aku o ka Pakipika Hema, a noho hana ma Sana Saitonlo malalo aku o Robata Daniela. O ka Daniela hana o ke kuai lio a lawe e kalewa ma ka akau o Texas. "Aole i liuliu ko'u poho hana ana malaila haalele au ialaila a hele aku ma Dallas a hana maloko o kekahi pa 010 papa. Ua hana au no kekahi kanaka o Baraunu ka inoa. "Malaila aku ua hele hou au i Sherman a noho malaila he mau la, aole hiki e loaa kekahi hana kupono malaila. Haalele au ialaila a hele hou aku uo Geinasevila, a mailaila aku a i ke Teritore o na Ilikini, a malaila au i noho hana ai malalo o kekahi kanaka 0 Keoni Pea ka inoa. "Ia wa hoi hou au i ke Kalana o Kuka ma ka hapa komohana Hema. Malaila au i ike mua ai ia Rube Baro me kekahi kanaka i kapa iaia iho o Bila. Iloko o kela o ke kupulau o ka makahiki 1886. "Ma kela wahi ua noho hana au malalo aku o Rube Baro ma ke ano he kanaka k#kua, iaia ma ka ho-a ana i na bipi. Ua hele maua meia a hiki i ke Kalana lana, a mailaila aku a i ke Kalana )\Vise. Aole o'u manawa hookahi i hiki i i ko Rube Baro hale. Ua ho-a maua i kekahi mau bipi a hiki i ka Papu Wota a Kuaiia kekahi mau bipi malaila. "Ma'kahi o ke kanakolu a kanaha paha poo bipi ana i kuai ai malaila. I ka pau ana o kela mau bipi i ke kuai hoopau mai la o Rube i ko'u hana ana meia a o ka pau no hoi ia o kona lawelawe ana i kela ano hana. "Mahope o kela manawa ua hele au i Tekakana a noho hana malaila iloko o kekahi hale wili olopapa no kekahi māu la. "Mailaila aku ua hele hou au i Shreveport a loaa ia'u ka hana maloko o kekahi hale wili olopapa aneane ihaneri mile ma ka liema aku o kela kauhale. He mau la pokole ko'u o ka hana ana malaila a hele aku la no Nu Olina, a malaila aku i Mobile a hana liilii malaila he mau la iloko o ka halelio malalo o kekahi kanaka o Metzger ka inoa. "Ma ka haule lau o ka 1887, haalele au ialaila a hele aku la no Penaaeeola, a noho hana iki malaila ma ke ano .he kahu kaa. Mailaila aku hole hou no Miletona, a noho kahukaa no kekahi kanaka o Koliua ka inoa, mailaila aku iho hou ilalo o Felorida a Doho loihi malaila, me ka liana i kahi manawa a hele wale iho no i kahi inanawa. "Lehulehu na hale hoolulu kaaalii a'u i hiki kino ai, ma Penasecola a ma ke kaaahi Atelanika. ka hapa hope o ka 1887, haalele iau ialaila a hele hoa aku la no Texas. O kahi mua a'u i noho hana ai ma Seremana, he mau la pokole ko'u o ka noho ana malaila. Malaila au i noho ai a hiki i ka malama o Feberuari 1888, a oiai au malaila lōaa ae la ia'u kekahi leka mai a Rube Bro ae, me ke kakau ana i ko'u inoa o Lui Walederipa. Maliope mai ma kela inoa au e kahea mau ia ai. "Wahi ana, ua komo oia iloko o ka pilikia, aole nae i hai mai ia'u i kona pilikia, a noi mai la oia ia'u e kokua aku au iaia ina he hiki ia'u he hele aku. "Ua kakauia kela leka mai Veremona mai. Ua pane aku au 1 kana leka, ma ko'u hoouna ana ia Kimo Cash, e ha'i aku ana iaia ua hiki ole ia'u ke hooholo no ko'u hele aku ame ka ole. Ua loaa hou mai la ia'u lie leka hou mai iaia mai i kakauia mai Veremona mai no. "Ma ka la 1 o Maraki, ua hele io aku la au i Alabama. Ma ke kaaahi aku au o Memphis a lele ma Sulligena a hele wawae aku mailaila aku a i ka hale o ka elemakule Baro ma ke kulanakauhale aku o Veremona. Loaa aku o Baro makua ia'u i ka hale o Kimo Cash. Mai iaia mai au i lohe mai ai e huliia ana oia e na /makaikiu, a hoike pu mai la i kona pakele ana i ka hopuia ma Monetere. "Mai iaia mai no, i*i laua ka i lele mai ai mai ke kaaahi mai ma Monetere a hoomaka mai la e hele mai ma ke alanui, ike mai la na makai ia laua a hahai mahope o laua, me ka manao e hopu. "Ua pakele hookalii mai oia a paa aku kona kaikaina i na makaij. Ua hahaiia niai oia e kekahi poe a hoopuniia e lakou ma. kekahi hale o ke kanaka Paele ana i komo aku ai e inukope. Ua liolo aku'la mailoko aku o ka hale a komo iloko o ka ululaau a pakele mai ku i ka pu, oiai nae ua ki ia aku oia. Noho iho la oia iloko o ke opu nahelehele me he mea la e hoopiha ana i kana pu, a ma ia ano i maka'u ai lakou i ka hahai mai iaia a pela oia i pakele mai ai, a mailaila aku hoi hou oia iloko o ke Kalana o Lama. Mahope o ko'u hiki ana aku i ke Kalana p Lama i ka malama 0 Malaki o ka 1888, ua noho pu maua malaila no hookahi pule, a mailaila aleu iho hou no ka hema a hiki i ke Kalana o Monoro, mawaena aku o ke alahao o ka Pakipika ame Georgia ma Kolumebo, Misisipi. Ua hele pu maua a komo i ke kulanakauhale o Kolumebo a mailaila aku hele no Atesia a malaila aku no Meridiana. Ua kau maua maluna o kekahi waapa maluna o ka muliwai Tombigbee a holo aku no Copevila, Alabama, a mailaila aku helewawae a hiki 1 ke Kalana o Boluina ma Alabama. Ua noho hana iki maua ma ka hale olopapa ma Denver, a ma laila maua i hui ai me Bana. Ekolu o maua pule i noho ai mala\ila. Ua lawe au i kekahi mau kualaau maluna o ke kaa bipi i Padedio a noho no o Rubpe Baro me Bana i ka hale olopapa. Mahope iho haalele maua ialaila a hele aku he hale hana olopapa hou a hana liilii malaila no kekahi mau la. I ko maua haa-1-ele ana ilaila holo aku la maua ma kela aoao o ka muliwai Alabama ma kahi kokoke i ka Papu C. Kalebona. I ko maua hiki ana i ka muliwai, e pena ana kekahi poe kanaka hana i ka uwapo, a kamailio nui mai la ia maua e iho malalo a kau aku maluna o ke kao a holo aku ma kekahi aoao. iMailaila aku pii pololei maua i ka akau a hiki i Misisipi, a mailaila aku a i Eles£vila ma ke alahele aku o Bakatuna, a mailaila aku i Foreta ma Misisipi. I ko maua hiki ana malaila kuai ia e a'u kuu lio no kekahi paa kamaa buke, oiai nae o ke kumukuai o kela lio he f9O. Kuai no hoi o Rube Baro i lio nona he $85. Mailaila aku holo aku la maua no Dikekona a hiki i Okafoda ma ke alahele aku o HusetoDa, Misisipi, maluna o aa lio. Mailaila aku holo aku la maua a hiki i kahi o Berehila, ke kaikoeke o Rube Baro, hoea maua ilaila i ka <hora umi-kumamakahi o ke kakahiaka. Ua hele o Berehila, a i ke ahiahi ka hoi ana ,nai. Elua o maua la i noho ai malaila. Haalele maua ia laila ma ka auwina la o ke kolu o ka la a holo kiki aku la no Olona. MaHaila aku holo hou aku la no Cotton Gin, Mis. a mailaila akn no Veremona, ma Alahama a noho ma ka hale o Kimo Cash. Ua hiki hou maua i ke Kalana o Lama i ka hapa o ka malama 0 Mfei. Na Cash i malama i ko'u lio a o ko Rube Baro lio hoihoiia 1 ka hale o kona makuakane. Ma kahi kokoke i ka hale o Kimo Cash i noho ai maua no fcekahi manawa loihi a hiki i ka malama o Augate, a i kela manawa loaa mai la ka lohe ia Rube Baro e laweia ae ana o Kimo Baro, kona kaikaina i Tekakana mai ka halepaahao ae ma Pohaku Liilii, oiai malaila oia i hoomaluia ai, no ka hookolokoloia ma ka la 15 o Sepatemaba. I kona lohe ana mai i kela lono kaiimaha, hooholo iho la oia e hele maua i ka hema e hoopakele ae ia Kimo Baro ina e hiki ana. Ua kukakuka iho la maua no ka hele ana e hoopakele iaia ina no

he mea ia no maua e make ai, a i ole o ka poe paha e ku-e mai ana ia maua. . Aole hiki ia'u ke hoomanao loa i ka la, aka hana ilio la maua i ko maua mau lio ina kekahi po pouli ma ka la mua o ka inalama o Augate a holo aku la no Akenaso. Ua au ia e maaa ka muliwai Tombigbee ma Cotton, Miss. a holo aku la a hiki i Okalana, ma Miss. mawaena aku o Okefoda, Sadisa, a holo komohana aku la a hiki i Helena, Akena^ Mai Helena aku holo maua no Paina Balafa; mailaila aku no Malevana, kahi a maua i nianao ai e kaili mai ia Kimo Baro mailuna mai o ke kaaahi. Holo liou maua a hiki i Akedelepia a moe malaila hookahi po. Malaila . maua i huli ai i kekahi mau kaaahi elua aohe nae maua i ike iki ia Kimo Baro. No ia nele, hoi liou maua i Domalasona mawaena aku o ke kulanakauhale o Akedelepia. Mailaila aku holo hou no Maievana a kau maluna o kekahi mau kaaahi. la maua i hiki ai i Katisa, lohe mai la maua he kaaahi ke holo mai ana aole nae e ku ana ilaila aka, e ku ana ma Akedelepia, a ia īnanawa olelo mai la o Rube ia'u e hoi hou maua i Akedelepia. Ua holo maua me ka mama- apau o ko maua mau lio i hiki mua ilaila mamua o ke ku ana ae o ke kaaahi. Ia maua e holo ak«i ana i ke kaona he mau haneri i-a wale no ko maua mamao mai ka hale hoolulu kaaahi mai o ko maua liiki aku no hoi ia hoomaka aku la ke kaa e holo a hoka iho la maua no ke ko ole o ka maua mea i manao ai. I ke ko ole ana o ko maua manao, hoi hou ae la niaua uo Paina Balafa a a'e ae la i ka muliwai Akenaao, eiwa mile ma ka hema o ka Paina Balafa, a mawaena mai o ke kula a hiki i De Witt, a malaila mai a'e hou i ka muliwai Keokeo a hiki i kekahi wahi he umi-kumamalua paha mile ma ka akau o St. Charles, ma Akenaso, a hoi hou aku la no Helena me ka a'e hou ana i ka muliwai Misisipi ma Helena. Ua noho maua i kekahi kaona uuku ma kapa o ka muliwai Misisipi, he umi-kumamalima mile ma ka akau o Helena ma ka aoao hikina o ka muliwai, i kela po. Ma kekahi la ae ua hele hoa aku la maua malalo o ke kahawai no umi-kumamalima mile. Moe hou malaila ia po ma kahi he elua mile mai ke kao mai, a malaila maua i halawai ai me Feleta Kiwini; noho hana malaila ma ka ohi pulupulu ana malalo aku ona. Ua noho hana maua malaila no ka manawa aneane elua mahina me ko maua ukuia he kanalima keneka no ka haneii paona ine ka loaa pu ia maua o ka ai ame kahi e noho ai. Ma ka la mua kela o ka malama o Okatoba o ka 1888. He akamai loa o Rube Baro i ka ohi ana i ka pulupulu, a no'u iho aoh«i au i hana mua i kela hana. Ua noho hana ia e maua a hiki i ka la mua o Dekemaba, a ukuia mai la maua ma ia la he $50. Ma kela la i loaa mai ai ko maua uku, ua iho la mau.i ialaila a holo aku la no Sadisa. Moe malaila ia po a ao, a'e aku Ia ma kela aoao o ka muliwai Talahati a holo hema aku la no kahi 0 Berehila ke kaikoeke o Rube Baro, a noho inaua hookahi la malaila. / Mailaila aku holo hou no Water Vallev, ma Misisipi, a moe malaila ia po a ao. Ua hoihoi maua i na lio o maua iloko o kekahi halelio malaila. Ma kela walii hooholo iho la maua e powa i kekahi kaaahi, eia nae aohe manawa a i ole ia he wahi kupono e powa ai. Mamua o ko maua haalele ana ia B.erehila, hooholo ilio la anaua e powa i kekahi kaaahi. Oiai maua e nana ana i kekahi mau lio ma ka pa kuai lio ma Water Valley, ike aku la maua i kekahi makai i ka nana pono mai ia maua. Ua lilo kela nana mai ona i mea .hoomaka'uka'u mai ia maua, a i ka wa i haalele mai ai ka makāi i ka halelia a hele aku la i ka hokele kahi a maua e noho ana, ua hahai aku la o Rube Baro iaia a loaa ka paiki ili ona ana i haalele ai i ka hokele a hoi mai la. I kela manawa ua hana koke iho la maua i ko maua mau lio a haalele koke iho la ia laila me ke kali ole. Ua holoia e inaua kela la a po, a maloko o ka hale o kekahi wahine kanemake maua i hoaumoe ai ia po a ao, a i kekahi la ae ua nui mai la ka. ua a noho iki maua malaila a hiki i ka hora umi haalele ialaila. Mailaila aku holo hou maua no ka hema; ai aku ko maua aina awakea maloko o kekahi hale he umi-kumamalua mile mai Daka Hila mai ma Misisipi. Ua hele aku la au e kuai iloko o kekahi halekuai a loaa mai la elua mau kini makale; hoi hou aku la a kali iho la no ke kaaahi. Ua nakiiia ko maua mau lio he hapa mile mai ke kaona aku ma ka aoao hikina o ke alahao. I ka wa i lioea ae ai o ke kaaahi ua hiki ia maua ke ike maopopo aku. Aolie mea maaloalo no ka mea he po ua aui kela. Ua kokoke loa maua i kahi o ke kaaahi. I ka wa i makaukau ai ke kaaalii e holo ua pu malie aku la maua iluna a kau aku la i ka maua mau pu i ka wiliki a i ke paoalii. Aole au i kau aku i ka'u pu i ka wiliki a i ke paoalii ]>aha/ aka nae ua kaa laua malalo o ko maua mana a kauolia aku la ia laua e hoomau aku i ka holo ana a hiki i kahi a maua e kauoha aku ai e ku iho, he wahi ia aneane ewalu haneri i-a ka mamao mai ka hale hoolulu kaaahi aleu. I ka ike ana mai o ka wiliki ia maua manao iho la oia e hoopaa i ka holo ana o ke kaa, aka kauoha ikaika aku la inaua iaia e hoomau aku i.ka holo ana a e ku iho ma kalii ana e kauohaia aku ai e ku i>ho. I ke ku ana iho o ke kaa, owau o maua ka i lele mua aku ilalo. la-u no a ku iho i ka honua, ua ki koke ae la au i ka'u pu, a i kela manawa ua lele like maila ka wiliki, ke paoahi ame Rube a kuku nui ana ilalo, a hele like aku la makou ihope i ke kaa waiho ukana. Ma kela manawa a'u i ki ai i ka'u pu, ike koke aku la au i ka 1 ka hemo ana mai o ka puka o ke kaa waiho ukana. O Rube Baro ka i komo iloko o ke kaa waiho ukana, a ku no au ilalo o ka lionua. Mahope iho, ike koke aku la au i kekahi kanaka o ka puka ana mai a hele mai la ihope nei i kahi a makou e ku aku ana, a olelo koke aku la au iaia e hoi hou aku iloko o ke kaa oliua. Ua manao au e ki mai ana la oia ia'u i ka pu, a nolaila, olelo ae la au i ka wiliki e olelo aku iaia e hoi hou aku iloko o kiia aku i ka pu, a ua hooko koke aku la ka wiliki ia kauoha. Ua noi koke mai la ka wiliki ia'u i kela manawa aole e ki aku iaia—aohe pu a kela. kanaka e ki mai ai, a no ia kuniu aole au i ki aku iaia. Aole oia i huli koke aku e hoi, a e ole ka Paele paoahi i olelo aku ai e hoi hou aku ihope akahi no oia a hoi hou aku. He mau minuke mahope iho, oili mai ana kekahi mau kanaka mailoko mai o ke kaa ohua a kamailio mai la, a i kela manawa hoomaka koke iho la ke ki ana o na aoao elua i ka lakou mau pu. I kela manawa e noke ana na powa i ke kiki, ua holo aku la ka wiliki a maopopO ole hoi ia'u kona wahi i holo aku ai, a i kela manawa a lakou e kiki ana ki aku la au i ka'u pu. Ua hoomau loa aku au i ka hele ana mahai o ke kaa i alo ae ai i ka lakou mau poka. He kanaka kekahi i puka mai iwaho mai ke kaa ohua mai a ki mai la ia makou no kekahi manawa, ma ko'u hoomaopopo aku me he mea he elima a eono paha ana manawa i ki mai ai. Mahope o ka pau ana o kela kiki ana, ua hoi hou aku la au ihope ma ka aoao o ke kaa a ku iho la malaila a hiki i ka wa i oili mai ai o Rube Baro iwaho. Aole au i ike i kela manawa ua ku kekahi mea i ka pu. ' Hookahi a'u piha pu i ki ai i ko'u wa i lele iho ai mai ke kaa •enekini mai, a eha a'u piha pu i ki ai ia'u e ku ana ma ka aoao o ke kaa ukana. Ua hiki loa ia'u ke ike aku i ke kanaka a'u e ki aku ana me ka moakaka loa, Aole au i lohe i kona kahea ana ae ua ku ia. Ua ku malie au ma ka aoao o ke kaa mahope o kela kiki ana, a hiki 1 ka wa i puka mai«ai o Rube Baro iwaho. (Aole i pau.) . :