Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 38, 17 September 1909 — NA SOLONA KAUKANAWAI MA HAWAII AME MAUI Nui na Hookipa Ohaoha a na Kamaaina o Ka Moku o Keawe ame Maui o Kama. [ARTICLE]

NA SOLONA KAUKANAWAI MA HAWAII AME MAUI

Nui na Hookipa Ohaoha a na Kamaaina o Ka Moku o Keawe ame Maui o Kama.

Iloko o ka loihi o keia mau la a ni Kaukanawai o ka hala ana aku i u. i no Hawaii ame ko lakou mau ohana ua hoohala waleia no ia mau la e lakou me ka piha hauoli, me ka nana ole ae i kekahi mau pilikia liilii i halawai aku me lakou. Ma ka hoea ana o ka Mauna Kea i Mahukona, ua hooleleia he elua mau kaa otomobile iuka o ka aina no ka lawe hoomakaikai ana i ka poe apau e makemake ana e hele mauka o ka aina, a hala loa aku ke koena iho o na malihini no Napoopoo, Kona, Hawaii. I ka lele ana o ka poe o ka Mauna Kea ma Napoopoo, ua halawai mai la me lakou na komite hookipa, a oiai ua makaukau mua na kaa no ka hahliali ana mai ia lakou no Kailua, o ko lakou hala mai la no ia me ka makaikai ana i na mala kope ame na wahi kanu paka a hiki i ko lakou lioea ana ma Kailua. Haila i kau hou ai lakou ma ka Mauna Kea, a hoomau mai la ka holo ana no ka hoohiki ana aku i Hilo. Oiai ke holo la ka mokuahi i ke ao, na hiki i na mea apau ke nana aku i ka waiho mai o ka aina ma kela ame keia wahi, a e noke mau aku ana no lioi oLL, MeCandless i ka hoikeike i ke kii*palapalaaina o na aina aupuni imua o na Solona Kaukanawai. I ka hoea ana o ka mokuahi ma Hilo, tia makaukau mua na kaikamahine opio me na lei, a i hakalia no i ka moku a pili i ka uwapo ua hooleiia mai la lakou me na lei. Maluna o ke kaaahi kuikawa i hookaawaleia no na malihini i holo aku ai lakou no ka hale hoolulu, a malunaaku hoi o na kaa no na home i hookaawale muaia no ka apo ana mai ia lakou. Ma ke kakahiaka ae o ka Poaha, ua lawe hoomakaikaiia aku lakou no ka Luaopele, a he oiaio ua ike kumaka maoli lakou ia Madame Pele ma ia po ana iho, ke hele la kekahi poe o lakou a ku a maka'u maoli i ka pele. ma ka po o ka Poalima mai i malamaia ai he halawai akea maloko o ka halekoa, he halawai hoi i akoakoa nui ae ai na mea apau no ka makemake

ana e lohe i ke kamailio ana o na kanaka ka'ukanawai o Amei'ika Haipuia. I ke komo ana mai o na Solona Kaukanawai o Amerika iloko o ka halekoa i hooleiia aku ai lakou me na lei e na kaikaniahine o ka Ua Kanilehua, a maluna hoi o na' poohiwi o ka Elele | Kalanianaole, he ahuula, ka mea hoi j nana i kono aku i ka lehulehu e haawi j mai i na paipai lima ana nona. He halawai ia i piha me ke ohohia nuiia, me he mea la aole hē wahi noonoo iloko o ka hapanui o ka poe i hiki ae ma kela po no na mea e pili ana i na hana kalaiaina, koe wale no ka hoolohe ana i na olelo hoomaikai mai ka waha mai o na malihini no na mea a lakou i ike ai ma Hawaii nei. No ka holomua ame ka pomaikai o ke kulanakauhale o Hilo, ua lokahi na malihini ma ka hooia ana aku imua o na kamaaina o Hilo, e hooikaika ana lakou e loaa hou mai he haawina no ka palekai o Hilo, a me kekahi mau hale oihana e ae e lilo ai o Hilo ma keia mua aku i wahi kipa nuiia mai e na aumoku, aole wale no o na moku Amerika, aka na moku kekahi o kekahi mau aupuni e ae mawaJio ona. Ma ka po Poalima ae ua malamaia he aha hulahula no ka hanohano o na malihini maloko o ka halekoa, a ua hele no hoi a hiki i na hora aumoe, ua hoi aku kela ame keia no ko lakou mau home pakahi me ka piha hauoli. Ma ka Poaono ae, he la ia no ka hele makaikai ana i ka palekai, a hikL loa aku i kahi o ka hui oki laau e hana mai nei a ua hoohalaia kela la e lakou ma ka makaikai wale ana no, me ka hawiia ana he wahi ha'iolelo pokole imua o ka poe kakaikahi i akoakoa ae ma kahi oki laau. Ma ia po iho i haalele aku ai lakou ia Hilo no ka Mokupuni o Kama. Aole he hookahi iwaena o na mokupuni lehulehu a na malihini o ke kipa ana aku i nele ke apo ana mai ame ka hookipa ana aku ia lakou me ka ohaoha, no ka mea i ka hoea ana

0 ka mokiwhi ma Hana,, ma ke kalealiiaka o ka la Sabati, \ia makaukau mua na kaniaaina ouka me na meaai ame na kaa ame na lio no ka lawe ana ia lakou mauka o ka aina ina o ko fakou makenWke ia, aka no ka uuku so o ka poe i lele iuka, nolaila ua koe no na mea a na kamaaina o ka hoomakaukau ana. He kakaikahi wale no o na malihini 1 lele ma Hana, a ma ka mokuahi no ka nui o ka hooinau, ana aku i ko lakou alahele a ma Kahului i hooleleia nk'.i ai lakou, a halawai like aku me ka poe mauka o ka aina ma Wailuku. Ma ka Poakahi, ua paholaia mai kekahi papaaina imua o na malihini ma lao. a he anaina ike a ha'iolelo ka i Laawiia e na kamaaina ame na maliliini pu ma ka hale hookolokolo o Wailuku. a haalele aku ialaila no Lahaina. He mau ha'iolelo ka i haawiia e na h-namakaainana ame ea kamaaina pu, a haalele aku ka Mauna Kea ia Maui •ma ka hora umi-kumamakahi o ia po, a o ka hopena hoi o ka huakai makaikai a na malihini a ke Teritore no r.a mokupuni o Hawaii ame Maui.