Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 40, 1 October 1909 — KE KANAKA MUA LOA E LILO ANA I ONA BILIONA. [ARTICLE]

KE KANAKA MUA LOA E LILO ANA I ONA BILIONA.

NEW YORK, Sept. 4.—lna e mau ana ke ola ana o John D. RoCkfeller a hiki i ka piha ana iaia o ke kanawalu makahiki—eia nae, ua hoike akea ae oia e piha ana no iaia ka 100 makahiki, alaila, e lilo ana oia ka Ona Biliona mua loa maloko o ka moolelo o ke ao. Iloko o na makahiki elua i kaahope aku, o ka nui o na loaa mai ka Standard Oil Co., mai oiai oia wale no ka mikini huli dala ana i hookumu ai no kona pomaikai, he kanawalu .miliona. O keia ka nui o na loaa i pii

mahuahua loa mai ka aila wale mai no ,eia nae iloko o kekahi mau makahiki i hala hope aku, o ka nui o na kokua manawalea ana i lu aku ai ma na wahi like ole ua hiki aku ia i k.-i hookahi haneri ame kanakolu miliona he huina dala nui e makeeia ai e kekahi poe. O ka poe i kamaaina ia Rockfeller ua kamailio laula ae lakou i kela manawa, aohe oia i makaala ma ka huli pono ana a maopopo ka nui o kona waiwai, hoohemahema wale oia ia hana. Aohe mea ano nui iloko o ke o!r ana o Rockfeller koe wale no kona hnnau ana he mea ia ana i malaina pono ole ai, oia hoi ma ka olelo maopopo ana ae, aohe ona malama maikai i kona moolelo. Ma ka 1905 ka manawa hope loa i •huli ia ai o kona waiwai, ma ke koho waleia ua hiki aku kona waiwai i ka $550,000,000. I ka 1900, o kona waiwai ia manawa he $400,000,000, he $150,000,000 ka pii mahuahua iloko o elima makahiki. Ma na ana kaulike ina he $150,000,000 ka pii mau o na loaa iloko o elima makahiki, alaila, i keia la aneane i ka $700,000,000. īna oia e ola aku ana a liiki i ka 1914 me kela ana kaulike, he hatieri kanalima miliona a oi iloko o elima makahiki alaila, e hiki ana ma kahi o ka $850,000,000, a iloko aku o ka 1919 ka piha ana o na makahiki he kana* walu o ka Moi o ka Aila, e loaa ana ka huina hooponiuniu noonoo, he huina nui e piha holookoa ai kekalii hale, he biliona dala, ke ole oia o hoomahuahua i ka lu hou ana ma na kokua manawalea like ole e like me kana i hana ai mamua.