Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 42, 15 October 1909 — HE HOONANEA NO KA MANAWA [ARTICLE]

HE HOONANEA NO KA MANAWA

la kiei like ana aku nae a laua ilalo o ka lua, aia hoi he wahine u'i ka laua o ka ike ana aku ,aole no hoi o kahi u'i ae nei a lohe mai i ke a'o, aka he u'i kela, ke hele la a pali ke kua mahina ke alo, a e hii mai ana ua wahine la i ke keiki a laua nei, me ka hanai pu ana iho i kona waiu ponoi. "Ea lilo hoi ke keiki a kaua ia ha'i," wahi a Kukualeimaka, a ae mai la no hoi ka wahine, a i hoike no ka pololei o ka laua mea i haohao ai, o ia no ko laua ike maka ana aku i ka hanaiia mai o ka laua keiki e kekahi wahine eepa ; "E iho oe ilalo e ike ai i ke keiki a kaua, a i paakiki loa mai no hoi kela poe na lakou ke keiki, e aho ka ae ana aku i ko lakou makemake, a e hoi ae au no kauhale, aia no hoi oe a hoi mai, lohe i ke ano o kau huakai e ka wahine.'' / . Ia hala ana aku o Kukualeimaka, o ko ka wahine hele aku la no ia a ka waha o ka lua, ua kiei pono aku la oia ialalo, a he oiaio ua ike' aku la oia, he uuku loa kahi o ka wai, a he aina maloo ka nui olalo o ua luawai -la, a e noho mai ana no hoi ka wahine u'i a laua nei o ka ike ana aku, e hii ana no i ke keiki. Kahea aku la o Kapohakau me na olelo kaukau i ka i ana aku: "E Oopunuianiho e! E Oopunuianiho e! E oluolu mai ana anei oe e iho aku au ilalo e kamailio a e kukakuka pu me oe?" Ua pane ae la no hoi ka wahine hookalakupiia ika i ana ae: "Aohe mea nana e hoole kau noi e Kapohakau, iho ia mai ilalo nei," a o ko nei iho aku la no ia, o kona alahele nae 0 ka hoea ana aku ilalo aole i hoikeia ma keia moolelo he alanuipii paha a ano okoa ae paha, aka e like no paha me ke ano hookalakupua o ia au kahiko, malia me ia ano iho la no i hiki ai i kela waliine ke hoea ilalo o ka lua. Ia halawai ana« o Kapohakau me ka wahine kupua, ua kaa e aku la no ka ninau ma ko ia nei aoao i ka i ana aku: "O ke keiki nae paha kena a kaua au e hii mai nei ea9" • '' Ae, o ua keiki la no hoi ia a 'a he manao nae paha kou no ke keiki?" ''He manao no ko'u, aia hoi a lohe mua aku au i ke ano o ke keiki a kaua." . ' < He kaikamahine ke keiki, a no^ila, 1 .hakalia wale no i ,kou mana<?, fco kaua kuka ae no ia i ka mea e ponp ai ke" keiki," wahi a Oopunuianiho. "O ko'u manao ea, i hele mai la no Jsu e hoike aku imua ou, na maua e hanai ke keiki, aia no nae hoi ia i ka mea e holo ana i ka kaua kamailio ana, a ma kou aoao hoi ka inoa. I hoohihi mai no hoi oe i ke keiki a kaua, alaila o ka inoa hoi o ke keiki ma ko maua aoao, he hookahi hoi ko kaua kuleana like ana i ke keiki." "He manao maikai no kena ou e Kapohakau, aka i hoike aku nae au ia oe ea, aole keia he keiki kanaka wale no, aka he elua mau kino o keia keiki, he kino eepa a he kino kanaka maoli. "He nani hoi ia eia kaua ke kamailio nei no ka mea e pono ai ke keiki, nolaila o ko'u manao, ia oe no lea ha- ' nai o ke kino kanaka, a na olua np e kapa aku i kona inoa, a o ke kino eepa hoi ea, mē a'u ia kino e hanai ai ; a i kaua auanei kekahi mau mea nui o ka pomaikai ma keia hope aku mai keia keiki mai a kaua." Ua kapa aku la o Kapohakau i ka inoa o ke keiki o Maikai WahiAe a Kapohakau, a.o ka inoa eepa hoi, o Mahinahikiopulepule. I ka holo ana o keia' manao mawaena o ka makuahine o ke keiki ame ka wahine hookalakupua o ka luawai, ua hoomakaukau ae la o Kapohakau e hoi, a o ia kana o ka i ana aku: "Ke hoomakaukau nei au no ka hoi ana aku, a i ka wa hea au e kii mai ai i ke keiki?" "Ae, e hoi oe a hui pu me ko kane, a e hoike aku iaia i na mea i hooholoia e kaua i keia la, E kakali olua a hiki i na po a Kane, o ko olua wa ia e kii mai ai i ke keiki, no ka mea he keiki auanei keia he aiwaiwa no keia mua aku, nolaila e hoomanao i keia mau olelo, a e malama i ka ihiihi kapukapu o ke kama a kaua." Ua ae aku la no hoi o Kapohakau, a o kona huli mai la no ia hoi no ko laua wahi hale. Aia hoi o Kukualeimaka ke kakali mai la o ka huli hoi aku o ka wahine me kcT kelki a laua, a e like no hoi me ka hana maa mau i ke au kahiko, a hiki mai no paha i keia wa e malamaia mai nei ma kekahi mau wahi, o ia ka mawaewae, pela o Kukualeimaka i kalua e aku ai i ka puaa mamua o ka hoi ana mai o ka wahine, a ia ku ana aku no o ka wahine ma ka puka, tia pane mai la ke kane. ( "O oe mai la ka ia, auhea ka hoi ke keiki a kaua? O ke kau iho la no ia la o ko'u maka o ko olua hoi jnai, eia ka o oe hookahi wale no ia i hoea mai la, a ua kalua e aku nei au i kahi hulu puaa a kaua no ka nmwaewae ana hoi ia olua." (Aole i pau.)