Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 43, 22 October 1909 — HE MOOLELO NO TINA POLENA A I OLE Ke Kaikamahine Loea Hana Lihilihi o Brukela. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO TINA POLENA A I OLE Ke Kaikamahine Loea Hana Lihilihi o Brukela.

\i y 0 MOKUNA XLI. Ma kela po nae a ka Lede Hoborona o ka haawi ana i ahaaina a i aha ike no kana mau keiki ma kona home, ua lilō o Tina i mea makaikai nuiia q ka lehulehu o ka poe opiopio i hiki mai ma kela po, a oiai lakou e noke ana i ke kamailio ua akaaka ae la o Tina ine ka leo nui, a na ia aka i hookahaha aku i ka manao o kekahi keonimana malihini, me kona hooho ana ae ua ike mua oia i ka mea nona kela aka. "Ke hoomanao nei au no kekahi mea i like loa kana aka ana me kela, v i namunamu Jiilii iho ai ua keonimana la, a i aku la i kona kokoolua e ku pu ana. U E oluolu hoi oe e lawe aku a hoolauna ia'u imua oka lede nona kela aka a'u o ka lohe ana aku nei," a ia manawa laua i hele mai ai innia o Tina, a hoolauna mai la< ke kamaaina o ke keonimami malihini i ka i ana mai: "E ka Lede Hoborona, e ae mai ia'u e hoolauna aku ia oe i kuu hoaloha nei Mr. ■, Kanikela A'menka e -noho nei ina Ladana nei," a o ka halawai ae la no ia o ka ike a ko Tina maka me kefyi; ana o ka ike mua ana maloko o ( fJca maka me kela keonlimana ana o ka ike mua aiia maloko o ka hokele ma Brukela iaia i hoihoi mai ai i ke kihei o ka Lede Hoborona. Ia laua i lululima ae\ ai, ua pane aku la ke keonimana malihini i ka i ana aku: "Ke manao nei au, ua halawai mua no kaua, a ke hoomanao la no anei oe i kela makaaniani?" Ua hiki ole ia Tina ke uumi iho i kona aka mamuli o ka hoi ana mai o kana mau hoomanao ana no-kela mau olelo pahenehene a keia keonimana no ka Lade Hoborona maloko o kela hokele, a o ia ka Tina o ka pane ana aku: "AqHe oe i hoohewahewa mai la ia'u no ka mea ua halawai mua io no kaua, a ke hoomanao nei no au i na olelo au oika hoopuka ana mai e pili ana i ka makaaniani, a ke manao nei nae au, aole he waiwai oka makaaniani ia ? u, oiai he ikaika no ko'u maka," a hoomaka like ae la laua i ka akaaka. He hookahi nae mea kaumaha loa iloko o ko Tina noonoo, pe hea ana la kona makuahunowai ina e ike mai ana i keia kanaka maliliini, ka mea nana oia i nema ma ka hokele ma Ee'ieikiuma, aka ua loli loa nae hoi ke ano o ua wahine nei mai kela ano mua »>na i maa i ka hakilo loa ana i na mea apau makaaniani, nolaila o ka mea ia nana i hookanaaho mai i kona manao, malia paha aole ua Lede Hoborona la e, hana ana e like me ka mea maa iaia i ka hanaia. E nanea ana no nae ua keonimana malihini nei i ke kamailio me kona mau hoa. ua kaalo ilio la ka Lede Hoborona, a ia ike ana mai i ke Kanikela Amerika, ua haawi koke mai la oia i kona aloha, ine, ka pane pu ana mai: "Aole he pilikia i koe o kuu maka, a e like me kau o ke kauoha ana mai ia'u e hoi mai au a lapaau, ua hooko io au i kau kauoha, a ao>he o 7 u kau iki i ko'u mjikaaniani i keia manawa," a u noke like ae la i ka akaaka, eia nae aole he maopopo mai i ka lehulehu o ke kumu o ko laua aka ana. Ha ekolu mahina mahope mai o kela paina i haawiia no ka hanohano o ka paa mare hou, ua hala aku la ka Haku Hoborona ame kana wahine, a pela hoi ka Ela ame kona kaikuahine no Brukela no ka ike ana i ka mare o ke Kamaliiwahine Maraea, a i ka halawai hou ana o ua mau kaikamahine la, ua koi ikaika mai la ke Kamaliiwahine Maraea ia Tina q huikala aku iaia, he noi hoi i haawiia aku e Tina me ke ohaoha loa. 0 ka mare i malamaia ma Belekiuma oia kekahi o na mare ku i ka lianohano loa iwaena o na alii kiekie o ka aina, a i ka manawa a Tina o ka hoike ana aku i ke komo o ka liaawi makanaia ana aku iaia o La Poka mai ke Kamaliiwahine Maraea aku ua i mai la ke Kamaliiwahine i ka pane ana mai: "Pehea i loaa aku ai kena komo ia oe? Ua haawi aku au i kena ia La Poka no ka makana ana aku i ke kaikamahine nana i hana i kuu uhi mare, a pehea i kaa aku ai malalo o kou malu?" "0 ua kaikamahine la nana i hana i ko uhi mare, aole :ao ia he. mea okoa aku, aka owau no ia, a mamuli o kuu kamaaina i kau mau pua punahele pela au i hana ai i ka uhi i kulike me kou ma* kemake," a ia wa i honi aku ai ke l£amaliiwa.hine ia Tina me nā waimaka ma kona mau inaka, no ka piha i ka hauoli ame na 4ioomanao no ko laua mau la e noho pu ana i ka hale hookahi. "Akahi no a maopopo ia'u pela iho la ka i hanaia ai kuu uhi inare, nawai no la ka hanaia o ka'u mau pua punahele) maluna o keia uhi, aole loa lie mea e ae i ike i ka'u mau pua makemake loa o oe wale no. ' : Iloko ka hoi o ka'u mau hana ino ia oe, ko'u kipaku ana aku ia ōe mamuli o ko'u manao huhu kohu ole, eia ka e hana mai ana no oe i ko'u uhi mare me he mea la aole loa i komohia aku he wahi manao hnhu a hoowahawaha iloko ou no'u nei." <4 Aole a kaua kamailio hou ana i na mea i hala, aka e nana aku i na mea oinua aku nei, a o ka'u wale no e iini nei e loaa like ia kaua ka hauoli e like no lioi me na mea a kaua o ka upu ana oiai kaua e noho pu ana maloko o ka halealii nei." No La Poka, i ka manawa a ka Moi o Belekiuma i lohe ai no kana mau hana kohu ole a ku ole no hoi i ka hilahila, ua kauohaia oia e haalele ia Brukela, a aole oia i hehi hou i ka lepo o kona aina hanau a hiki i kona make ana. ka wahine akamai hoi i ka hana lihililii a ua o La Poka, ua nohio wale iho la oia me ka hana. ole a hiki i* kona loaa ana i ka ma'i puupuu liilii, ka mea nana i kono aku iaia e hoi iloko o ka lialen.a'i e noho ai a hiki i kona make ana. Mahope iho o ko Tina ma hoohala ana he hookahli mahana okoa ma Belekiuma, ua huli hoi aku la lakou no Ladana a hoi alhii la ka Ela et noho pu me kana moopuna, a oiai aia pu malaila kona, kaikuahine, nolalla ua hoi hou mai ko laua mau ano o ko laua mau la opio. Oiai nae lakou ma ka Home Karifoda i kekahi la, ua hoohala ia he manawa nui ma ka makaikai ana i na mea hana lehulehu a Lui Oemaea maloko o kona rumi, a lalau iho la o Tina i kekahi pohaku poepoe ano e a iaia e paa ana iloko o kona lima, ua i aku; la oia ia Eneki. "Hepha la kou manao no keia pohaku, i ko'u nana ana mai na mea apau maloko nei o keia keena, me he mea la o keia wale bo ka pohaku ano e loa, a eia no hoi he mau apo ma kona man kihi, e nole 010 ai ka hookahahaia aku o ka o kekahi mea ke ike mai i keia pohaku ano e. n l W I ka'n nana aka, na like no kena me na pohakn e ae, a aole au i manao he mea ano e kekahi ma ka loaa ana ae la o kena pohaku ia oe," i pane mai ai o Eneki i ka manawa a Tina e hoikeike aku ana i na pohaku la iaia. ' 1 ka lohe ana mai nae o ka Ela i ka nei kamailio no kela

•pohaku, ua huli mai la oia a i inai la: "He pohaku kona i loaaj aku ia makou iloko o ka pahu o I/ui, a na'u hoi i waiho ae mei ka j uui o kana mau ukana e mokaki mai nei. Ua manao no au e kiola i kela pohaku, aka hoi no kena lina e paa la ma ka aoao, pela au i! manao ai, lie pohaku ano nui paha keia iaia, a pela i kiola oleia ai e a'u." j No ka pau ole no nae o ko Tina haohao no kela pohaku, ua nokei wale iho la no oia i ka lolelole no ekolu manawa, a o ia kana oka hooho ana ae: 4 "Ive manao nei au e hiki ana no i keia poliaku ke weheia." j Ua lawe okoa aku la oia a haawi aku la ia Eneki, me ka hoike ana aku i kana i manao ai, a o ia ka Eneki o ka ninau ana mai:; "Pehea oe i manao ai lie? hiki keia poliaku ke weheia?" , u Ua nana akahele loa mai nei au i kena poliaku, a hiki i kuu; ake ana aia he moali poepoe ma kahi o ka lina, a ina palia oe e ;hoao mai ana nialia he hiki no hoi ke hemo a% aole e hiki ia'u ke wehe no ko'u ineuemene i na mea a kuu makuakane o ka hana ana." Ua nana io iho la o Eneki, a aia no nae ka manao lioomaloka iloko ona, aole he hiki ke hejmo kela pohaku, aka i mea nae hoi e pau ai ka hoouluhua -wale ana aku a kana wahine iaia, ua hoo maka ae la oia e oniu i ua pohaku la a ike iho la oia i ka niniu ana ae a hiki i ka hemo ana, a paa ana he elua mau apana pohaku ilo ko o ka poho o kona lima. «TJa hele ka o Tina a haikea mamuli o ka ike ana aku i ka waiho mai o kekahi mau kakini ! bebe iloko, me na owili lauolio, a aia pu hoi kekahi palapala e waiho ana me kela mau ukana ae la, a he hookahi no mea iloko o kona noonoo, malia paha o keia kona mau pono o kona waīhi wa babe loa. Ua kuhikuhi aku la oia ia Eneki e lalau iho i ka palapala a heluhelu ae, aka no ka ike o Eneki aole he mea kuleana e ae i kela j palapala, aka o Tina wale no, nolaila ua hoole,' mai la oia me kej kauoha ana mai na Tiua no e lalau iho a heluhelu ae, alaila hooko aku la ua kaikamahine nei, a iaia i paa ae ai iloko o kona lima, ua heluhelu iho la oia i ka inoa o Lui Aka Demaea Karifoda ame He lena Bukania i*kakauia maluna o ka palapala mare, & kakauinoaia hoi e; ke kahunapule nana i mare ia laua. He mea e ka hauoli o na mea apau i ko lakou ike ana i kela palapala mare, a ia wa 1 komohia aku ai ka manao iloko o ka Ela, malia paha o ke kumu o ka hunakele ana o kana keiki no kona mare ana i ka wahine, no ke kali ana no ia a loaa na huikala ana aku mai iaia aku. Mamuli no hoi o ka malama maiauia ana o na owili lauoho ame na kakini bebei i hooia ia ai ka nui makee ame ke aloha maoli o Lui i kana keiki, e paa ole iho ai na waimaka o ka Ela, a akahi no hoi a loaa i ua elemakule la ka ike, aole ka kana keiki i kumakaia i kona inoa ame kona ohana. Mahope iho hoi o ko Tina hookahe ana aku i kona mau waimaka o ke aloha makua, ua huli aku la ia imua o Eneki a panei aku la: "Akahi no a loaa ia'u ka maha, mamuli o ka loaa ana o ka palapala mare o ko'u makua, e hiki ole ai ke kau mai kekahi kiko eleele maluna o'u nei." "Ina no aole keia palapala i loaa iho la i keia aole no he imea nana e hoololi ae ko'u manao paa nou, no ka mea e like meka'u i lawe mai ai ia oe me ko'u ike mua ole i kQia mau hanohano ame kou mau waiwai nui hewahewa, pela no au e ku ai maluna 0 ia kahua a hiki i ko kaua hooluolu ,ana aku. j "E like hoi me ka hiki ole ia'u ke hoopoina ike ala kupaoa o kekalii pua nani a'u o ka honi ana, pela no auanei ka hiki ole ia'u ke 'hoopoina ia oe e ke aloha." I ka hooki ana ae i keia moolelo, me he mea la iloko o ka Tina mau waiwai makamae lehulehu, aole he maa i oi aku ka makamae imua ona e like la me kela pohaku ano e, ka pohaku nana i hiipoi 1 kona mau kakini kona mau owili lauoho, ame kela jpalapala hoi i kakauia ai ka inoa o kona makuakane ame kona makuahine. KAHOPENA.