Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 43, 22 October 1909 — HEAHA MAI NEI KEIA O KE KALANA O HAWAII? [ARTICLE]

HEAHA MAI NEI KEIA O KE KALANA O HAWAII?

He nui na mea i ikeia a i hoomaopopoia e kaualako aku ai i ke Kalana o Hawaii iloko o ke kulana kupilikii. Oka mua o ia no ka nele ana i ka Loio Kalana nana e lawelawe mai i na hihia karaima ma ka aoao o ke Kalana, a o ka lua o ia no ka huai ana mai nei 0 ka hohono o na hana poholalo a kekahi mau makai o ka Apana o Kau, Hawaii. O keia mau pilikia a elua, ua kau aku ke koikoi maluna o ko Kalana, o ka hoolako ana ae i kanaka hou nana e haawi mai i na a'o ana i ka Papa Lunakiai ma na keehina e pono ai ka lakou hana, a no ka noii pono mai hoi i kahi i ku ai o na hana poholalo a ia mau limaliana o ke Kalana. Ua ku a hemahema maoli ke Kalana, mamuli o ka ma'i. o ka Loio Kalana, a niamuli hoi o ka hoole ana aku o ka papa i kona ike ana aku i ka Hope Loio Kalana ma ke ano he kauwa oia no ka lehulehu, ke kuniu nana i kono aku i kekahi lala o ka Papa Lunakiai ame ka Makai Nui e holo okoa mai i keia kulanakauhale no ka hui pu ana me ka Loio Kuhina no na kokua e pono ai ka aoao o ke au puni Kalana ma na hihia a ke aupuni e noho mai ai ka Aha Kaapuni ma Kailua. Mamuli oke kaupalena ana a ka Ahaolelo- i na hana a ka Loio Kalana mai ka ka Loio Kuhina mai, o ia hoi ka hookaawale ana i na hihia Karaima na ka Loio Kalana e lawelawe imua o ka Aha Hookolokolo, nolaila o ka hookohu houia i Hope Loio Kalana e ka mea e waiho mai nei i ka ma'i me ke apono ana aku a ka Papa Lunakiai, a i ole o ka hoouna ana aku o ke keena o ka Loio Kuhina 1 kekahi o kona mau hope, me ka auamoia o na hoolilo e ke Kalana 0 Hawaii, ke al;\h(-le nah'a e hoopakele ae i ke Kalana mai ka pilikia i loaa aku iaia. He kumu kupono a maikai ka ka Papa o na Lunakiai o Ra hoopau ana akii i ka Hope'Loio Kalana, Mr. Carl Smith ina ua lawelawe aku oia i kana.oihana loio ma na hihia e ku-e ana i ke Kalana, e hiki ola ai iaia nia ke ano he kauwa na ke Kalana ke ku ma na hihia o kela ano. A oiai nae ua loheia ka manao o Mr. Carl Smith 1 kona olelo ana o ka Loio Kalana wale no kona mea nana e hoopau mai kona kulana aku, nolaila i ka nana aku ma kekahi ano, e hoala houia mai ana he. pilikia mawaene o ka Papa ame ka Hope Loio Kalana. ke.olcve.loaa he mau alahele e kaomiia aku ai ke ala ana mai o na manao ooloku. , He mea nae na ke Kuokoa e kaumaha ai ka ike ana aku i na hana poholalo a kekahi poe makai e like me na mea i hoikeia aku ai ma ka meahou e pili ana i ka olii ana mai i na dala laikini me ka hoihoi oleia aku iloko o ka waihona aupuni, kekalii hoi o na liana ku i ka epa e lilo ai i inoa e wai-a ai ke Kalana o Hawaii. O ka lokahi ana o na kanaka kuonoono ame-na makaainana no ka liaawi anA i na kokua no ka hoala ana aku i hale no ka Y. M. C. A. o Honoiuiu nei.iloko o kela mau la kakaikahi aku nei i hala, lie hoike ia no ka holopono ana nui a koikoi i manaoia, a ma ko makou aoao hoi ,o keia hookahi no ke alahele e loaa ai ia kakou o ke kalaiaina maemae, o ia no ka hana like ana no na kanaka maikai. ame ka hooponopono aupuni maikai, e oili mai no auanei na hua ohaha e hoomaikaiia ai e na mea apap. - »■+ »■. , — • I"a kuhiliewa loa ka ke ' Aloha Aina koho ana mai i ka ke Kuokoa kanaka o kā hooiuakeaika ana aku ma kela heln aku n- i i hala, rib ka hanakeeia ilio o ka inaunu ekaeka, eia iho no oia ke ku€(wa la i ke alo, a ka Elele Demokarata e ike ole la no i ka iilu ike alo. He maiia.hoi paha ko ua elele la e pane aku ai ika Meia, e nanaia mai hoi ka lima haUna, o ia nae paha. hoi "I ke alo iho la no ka ulu,a hala," ama kekahi hookapeke ana ae hoi. "I mai h»>i oe, ahea la ka hoi!" -— ' : O ke kahea koke ana aku i kekahi Ahaolelo Kuikawa, oiai ka Elele Kuhio e- noho mai ana i Hawaii nei, a oiai no hoi ka Ahaolelo Lahui e hoomaha mai nei i keia manawa, he keehina naauao ia e poho ole ai ke ulfuia !aku na hoa o ka Ahaolelo Kuloko ke akoakoa mai no ka imi aiia aku i na mea i makemake nuiia e loaa mai ia Hawaii nei, mamua o ke kali ana aku no ka makahiki a oi. : — 'Malia paha he pololei ke kapa ana a Meia Fern i na hoa o ka Papa Lunakiai o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu nei ma kekahi halawai i malamaia i ka pule i hala i ke kamalii, aka o ka hana no a iakou pakahi ka mea e maopopo ai, malia no ka auanei o lakou no apau ka i lilo i poe kamalii.