Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 44, 29 October 1909 — HE HOONANEA NO KA MANAWA [ARTICLE]

HE HOONANEA NO KA MANAWA

Ua hahā'i aku la o Kapohakau i na mea a laua i hooholo ai me ka wahine hookalakupua e like me ia i hoikei». ae nei maluna, a o ia ka Kukualeimaka 0 ka i ana mai: "Heaha auanei hoi, o ka mea no i holo mai la ia olua, ua maikai no ia 1 ko 'u manao, a e hele, aku au e hua 'i i ka imu puaa a kaua." Ua noho iho la no ke kane me ka wahine hoonuu' i ka puaa, a haule aku la laua hooluoJu,,no ka mea ua poeleele iho la, aia no nae na hoomanao ana no ka laua keiki, aka e hoēU mai ana no naei ka la a laua e ike./maka ai i ua hua la o ko laua pnhaka, . Ia ao ana ae i ke kakahiaka, ua ike aku la laua i na kamalii, ua hele ke ka 'e o ka loko a pohaiia e na kamalii, mai na kaikanWhine a na keikikane, e noke ana inka lawai'a ka ame ka Manele, a o ke kamakoikoi no hoi ka. hana a na keikikane, He hana ano kupaiīhiaha keia a laua e ike aku nei, i maa mau ole hoi i ka ikeia i na manawa apau. Eia maloko o kela loko na ano i'p, like ole, a he loaa no na i'a o ke kai hohonu maloko o kela wahi a hiki wale no i keia manawa. iAia hoi ma kekahi aoao mai o ka loko a kela poe kamalii e ana i ka lawai'a, kekahi wahine ame kana knikamahine, he wahine hoi a laua nei o ke kāhaha ana aku no kona u'i, a pela no hoKme kela kaikamahine me ia. Iloko no nae o ke kokoke o ka nui 0 na kamalii aole he hiki ia lakou ke ike mai ia laua nei, aka o Kukualeimaka ame Kapohakau, o laua la ia e ike aku la i kela mau kino kanaka, a he hookahi paha hoi kumu o ko laua ike oleia ana mai e ka nui o na kamalii mamuli o ko laua kino eepa. Ua kapaia ka inoa o kahi a kela wahine ame ke kaikamahine e noho la o Papakolea, a o ka inoa no ia e kapaia nei e. na kamaaina o kela wahi a hiki 1 keia . manawa." Aole W keia'he wahine okoa aku, aka o; Oopuhue no ia ame ka hanai ana, kela kaikamahine a Kukualeimaka ame ka wahine. Ke hele loa ae la e awakea i kēia manawa, a o ia ka manawa a laua i hele mai ai a kokoke i kahi a na kanialiikane e noke nui ana i ka lawai'a, alaila ua kahea mai la o Oopuhue i kekahi keilii i ka i ana maii - "Auhea oe ē Kaleimamo, e hele mai hoi oe, ua makeplake maua e kamailio aku ia oe i kekāhi mea," a o ka hele koke niai la no hoi ia o kela keiki mē ka hookololohe hou ole aku. Ua haohao iho la keia keiki no ke kaheaia ana mai o kona inoa e keia wahine malihini iaia ame leana kaikamahine, aka no ke ake e lohe i ko laua la manao, pela oia i hooko aku ai i ka laua noi, me ka niele mua ole aku i ka manao o ia kaheaia ana mai o laua. Ma keia wahi, e hoomanao ia he keiki kanaka u'i keia o Kaleimamo, a lie keiki no hoi. na' kekahi o na 'lii hanau o .ka aina i kapaia o Owela, a no ko ia nei kulana alii ame ke kanaka j .maikai, ma 'ia juio no paha i hoohieia j mai ai keia e Oopunuaniho ma, na keia mua aku nae hoi o ka nee ana aku o ka moolelo e kuailo mai. I lta hoea āna aku o ua keiki nei imua o na waliine na laua i kahea mai iaia, o ko ia nei ninau aku la no ia i ka pane ana aku: l'Heaha keia manao nui o ka olua kaliea ana ae nei ia'u e hele mai?" "I kahea aku la hoi maua ia oe, ina paha he mēa Wolu ia- oe, e lawe aku hoi i i'a na kela' mau mea e noho mai la." "Auwē, na Kukualeimālta ma ka olua e i mai nei e lawe aku «i i'a na laua?" "Ae hoi, akahi lioi ka hele mai la a'hu ke aloha no laua, a ina no ka loaa o ka mea na'na e lawe aku i i'a na laua, alaila hele aku hoi paha maua e lawai'a i keia manawa." —"Heaha ka olua i'a e haawi'aleu ai na laua? "Ke manao nei maua, o ka .opae no hoi ame ka nahawele, ua lawa ia na laua ke ae mai hoi paha oe e lawe." '' Aole ia o % He : niau alii kela *Icepa ano i'a a olua e mana(F3P|ii aei, «t."hoomanawan\ii iho olua a na'u e kahea ae i ka mea nana e hele aku e lawai'a na laua," a o leona kahea aku la no ia i kaikaina* ia Kapohakuau, a ia hoea ana mai o ke kaikaina, ua i aku la o Kaleimamo. "E hele aku oe e kii ia Ohiki, a u haele aku hoi kuu'mai i i'a na laua nei," a o kā lialo aku la no ia o ke kaikaina, he hookahi no ia kuu ana aku i ka upena, ku ana ka i'a i%Jcula, aole no hoi he i'a a lohe mai i ke a'o, o ke awa, ka anae ame ka amaama kapaliH ana īmua o ke alo o na malihini. "Ei ka i'a kupono na na 'lii a olua e makemake nei e loaa aku ia laua, aole paha o ka opae ame ka nahawele." "He i'a io no hoi paha kena, aka e nana mai no hoi paha oe' ia inaua, he uuku ko'u wahi kokolua, a he luahine hoi au, e hiki ole ai ia maua ke hapai aku, a ina paha hoi aole oe he alii, ina no hoi nau no e lawe kino aku i

k)eia mau i'a a haawi aku na laua." "I akaka hoi paha na 'lii ilaila, aole no hoi e opu alii iho me ka ho'omanawanui, e pilikia iho hoi kaua i na wahi kauna no hoi e lawe liilii aku ai a liiki i ka pau ana aku o leeia mau i'a," a hene iho ia ka aka a Kaleimamo. la.pau ana no o ke kamailio ana aku a Kaleimamo imua o ka wahine malihini, na huli mai la oia i kona kaikaina amo ko laua kanalea a pane mai la. "Na olua no e lawe aku i ka i'a a na 'lii a kakou, a aia hoi a ku aku ka i'a i ko laua alo, alaila hoi hou mai no olua a loaa au. maanei." "I lawe alyi hoi olua i'ka i'a a na 'lii a i ninau mai. nawai kena i'a, e olelo aku olua, na ke kaikamahine mai nei a olua na Maikai Wahine a Kapohakau, a haawi pu aku no hoi i ke aloha ia laua," i pane mai ai o Oopunuianiho i na mea na laua e lawe aku ana i ka i'a na na 'lii.* Ia noho ana iho o Kaleimamo ma kakali o ka hoi mai o ke kaikaina me kona kokoolua, ua ninau aku la ua keiki nei ia Oopunuianiho i ka i ana aku: '' Eia ihea ke kaikamahine a na"'lii. au o ka olelo ana aku nei i kuu kaikaina nana kela mau i'a o ka lawela ana aku nei i na makua?" "O keia hoi e noho nei ma kuo aoao, au e ike mai la, o ua kaikamahine nei no ia a lantf." "He keu aku hoi ha kena o ke kaikamahine a ka u'i, a ke manao akrt nei au la nau ponoi no kena kaikamahine.'' (Aōle i pau.)