Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 46, 12 November 1909 — HOOKUU KA AHAOLELO KUIKAWA Hooholoia ka Bila Hoololi i ke Kanawai Kumu me na Hoololi Uuku. [ARTICLE]

HOOKUU KA AHAOLELO KUIKAWA

Hooholoia ka Bila Hoololi i ke Kanawai Kumu me na Hoololi Uuku.

Ka Hale—l«a Hana 3. Ma ka noho ana o ka Hale i keia la, ua aneane loa e pau na hana i nianaoia no keia kau, koe wale no ko lakou kauka'i ana aku no na hana o ke Senate. Ma keia la no hoi i hooholoia ai ka Olelo Hooholo Hui, e apono ana i ka bila e waihoia aku ai iloko o ka Ahaolelo* Lahui no na hoololi o ke Kilnawai Kumu i manaoia ai. Ma ka hoopanee ana o ka Hale ma ka Poakolu aku, ua ulu mai na manao hopohopo, nialia paha e laweia mai ana hoololi e na hoa o na Hale ma ke kakahiaka Poaha ae, eia nae aole ī ikeia kekahi mea o ia ano, nolaila © ka pio ana iho la ia o na ninau e lioalaia mai ana ma keia hope aku no na mea e pili ana i na aoao kalaiaina. He hookahi nae hoololi i laweia mai ī keia la. o ia no ka imi ana aku i wahi e hiki ai hookoia ka manao o ka Olelo Hooholo Hui a Lunamakaai--nana A. D. Castro, no ke kukulu ana i keena hoaie dala i ka poe noho home hookuonoono ma Hawaii nei. Ua laweia mai keia hoololi, a hooliolo lokahiia me ka loaa ole o na ku-e ana. Ua laweia mai ka Olelo Hooholo Hui 3» Castro f o ia hoi e kukulu ana i Komisina me ona keena hoaie no ke aupuni i ka poe home hookuonoono a ma ka ninauia ana, ua pau loa na Lunamakaainana i ke kakoo i ka Olelo Hooholo. Mawaho ae o kela olelo hooholo, ua holo pu ka bila a Kaleiopu, e hookaawale ana i haawina no na hoolilo o "ka Hale no keia Kau Kuikawa o ka Ahaolelo. 0 keia ka pau ana o na hana a ka Hale, a kali aku no na mea e hoea ae ana mai ke Senate mai, me ka pa& tiae o na manao iloko o na hoa o ka Hale. b kapae loa aku i na hana apau e hoalaia mai ana i kupono ole i ka

hana maoli i kaheāia ai keia kau kui-ka-wa. Ke Senate—La Haiia 3, Mahope iha'o ka pau āna o na hana maa inau o ke Senate ma keia kakahiaka, i|,waiho mai ai ke Komite o na Loaa ame na Hoolilo i hoike maluna o na bila a Ooelho, e apono mai ana ke komite i ka bila, aka e hoole mai ana nae i ke apono ana aku ma keia kau kuikawa, no ka mea ua kaokoa loa kela mau bila mai na hana aku i kaheaia ai ka noho ana mai o keia ahaolelo, Ua waihoia k£ hoike a ke komite ma ka papa a hiki i ka wa e hapaiia mai ai ka noonoo ana i ua niau bila la. Heluhelu ekahiia ka Bila Helu 1 o ka Hale, e pili ana i na hoolilo o ka Hale no keia kau ,a hooholoia. Na Coelho i waiho mai he Olelo Hooholo Hui, e noi ana e haawiia aku ka Palapala Sila o na aina e nohoia nei e kekahi poe ma Lahaina, waihoia ka Olelo Hooholo i ke komite o na Aina Aupuni. Na Brown i waiho mai i ka papa! ukuhana o na limahana o ke Senate e j like me keia malalo iho nei: Kakauolelo, $12 o ka la; kokua kakauolelo, $9 o ka la; makai o ke Senate, $5; elele, $3; pulumihale, $3; Kahunapule, he $50 o ke kau. Na Harvey i waiho mai_he Olelo Hooholo, e kauoha ana e hookaawaleia i mau aioa no ka poe ma'i i hookuuia mai Molokai mai, waihoia i ke Komite j 0 ia Aina Aupuni. Hapaiia ka heluhelu ekahiia ana o ka Olelo Hooholo Hui o ka Hale e kukulu ana i keena hoaie dala a hooholoia. Heluhelu ekoluia a hooholoia ka Bila Helu 1 o ke Senate e pili ana i na hoolilo o ke Senate. No kekahi mau bila e ae a Coelho, 1 ka wa i noonooia ai me ka hoike a ke komite, ua nui ka hoopaapaa o na Senatoa, me ko Ooelho ku ana ma ka aoao o kana bila, aka ua ku-eia ka noonoo ana i na bila i pili ole me na hana i kaheaia ai ka Ahaolelo Kuikawa. ■ Mai ka Hale mai he palapala e hoike mai ana i ka hooholo ana o ia Hale ! i ka Olelo Hooholo Hui Helu 1, a oiat i ua' pili loa kela i na hoololi i ke KaI nawai Kumu, nolaila ua waihoia ka [ noonoo ana a iiki i ka wa e ala mai ■ ai ka noonoo ana no ka Bila Hoololi ! i ke Kanawai Kumu. j Na McCarthy i noi mai i mea e hoopokoleia ai na hana, a i kulike ai no hoi me kana i ai, no ke ku-e oleia ana o ka poe a ke Kiaaina i hookohu aku ai no kekahi mau kuj lana, nolaila e apono lokahi aku ke Sej nate i na inoa apau i hookohuia, hooholoia ke noi. Mahope iho o ka hoala houia ana mai o ka noonoo ana i na bila a Ooelho, ua hooholoia he ekolu mau bila ma ka heluhelu eluaia ana, a haule kekahi mau bila. Ua komo ke Senate ma ke ano Kor mite Holookoa no ka noonoo ana i na ! hoololi i ke Kanawai Kumu, a ma ka noonoo pakahiia ana o na pauku, ua ! hooholoia ka bila e like me ia i hoololiia ai e ka Hale, me ka hoomahuahua ana i ka uku o na Solona ma ke kau mau. Ka Hale—La Hana 4, O kekahi o na hana ang nui i komo. mai iloko o ka Hale ma keia la, o ia noonooia ana o ka olelo hooholo i hookomoia mai e Cohen e noi aku ana i ka Ahaolelo Lahui e waiho malie | mai na Hawaii nei no e hooponopono i na kanawai waiona, aole hoi e like me na palapala lehuiehu a kekahi poe e hoouna nei i ka Ahat)lelo Lahui no j

ka hookapu loaia ana o ka hookomoia ana mai o ka waiona iloko nei o ke Teritore. Ma ka aoao o ka olelo hooholo, ua haawi mai o Cohen i kekahi ha'iolelo ioihi e hoike ana, i ke kohu ole o ka hoouna kaokoa loaia ana aku 6 na palapala o kela ano, he hoike ana aku hoi ia i ka hiki ole ana ka ia Hawaii nei j ke hooponopono iaia iho. j XTa nui ke kamailio ana o na Eroa o ka Hale ma ka aoao e kakoo ana i ka olelo hooholo, aole no ka manao ana he hana maikai ole ka hookapu loa ana i ke komo ana mai o ka waiona ma Hawaii nei, aka he hana maikai ole ka waiho ana aku i kna mana iloko 0 ka Ahaolelo Lahui e rula mai i ka ninau waiona. 0 Sheldon ka i makemake loa e kaheaia na makaainana e ka Hale, no ka hele ana mai e hoike i ko lakou mau manao- e pili ana no keia ninau ano nui, aka nae ua haule wale kana txoi, a ma ka ninauia ana o ka olelo hooholo, ua holo, me elua wale no ma ka aoao ku-e. Na Sheldon i waiho mai he olelo hooholo, e hoole loa ana i ka noonoo ana | o ka Hale i kekahi mau hana mawaho ae o na hoololi i ke Kanawai Kumu i manaoia. Mahope o ke kamailio nuiia ana o ka olelo hooholo no ke kupono ame ka ole, ua hooholoiā. Mawaho ae o kela mau hana o ka Hale, ua heluhelu eluaia ka Bila Helu 1 o ke Senate no kona inau hoolilo a hooholoia. Komo ka palapala a Mrs. Ateherley iloko o ka lima o ke Komite Ola, a I ilaila i kanuia ai no ka manawa hope l loa. Waihoia ka Olelo Hoohola a Like ma ka papa i kulike ai ; 'me ka olelo hooholo e kapae loa ana i ka noonoo ia ana o n'k hana e ae, e pili ana keia i ke kokua ana aku i.na ma'i lepera e hookuuia mai ana mai Molokai mai. Ma ka olelo hooholo i waihoia mai e Sheldon, ua hele aku na hoa o ka Hale no ka makaikai ana i ka luawai hooki'o o Nuuanu, a o ka pau no hoi ia o na hana o ia la. | Ee Senate —ī»a Hana 4. Ma ka noho ana o ke Senate ma keia la i waiho mai ai o Knudsen, ke Komite hookolokolo i ka hoike maluna | o ka olelo hooholo hui Helu 5 o ke Senate e pili ana i na aina aupuni e nohoia nei ma L'ahaina, e apono mai ana i ka olelo hooholo. Na Knudsen no i waiho mai he hoike | maluna o na hoololi i ke Kanawai Kumu, a mahōpe iho o ka heluheluia ana I o ka hoike, ua noi mai la oia e aponoia ka hoike, a ua lokahi na Senatoa apau ma ka apono ana aku i ka liila, Na ka peresidena i hoike mai i" ka loaa hou ana akū o ka lua ,o ka leka a Mrs: Atcherley iaia, aka oiai ua waihoia ka leka mua ma ka papa, nolaila ua manao oia' o ke alaliele hookahi no ia o keia leka e hele aku ai, a ua hanaia pela. Holo ma ka heluhelu ekoluia ana na Bila a Ooelho, o ka mua e pili ana i ka laikini o ka poe kalewa a kuai i'a, a o ka lua e pili ana i na kokua i ka poe ma'i e hookuuia, Mo: lokai. N Holo no hoi ma ka heluhelu eluaia ana ka Bila o ka Hale e pili ana i kona niau hoolilo o ke kau kuikawa. He mau olelo hooholo ka i heluheluia ae a hoopaneeia ka noonoo ame ka hooholo anā a hiki i ka auwina. la. Ma ka noho ana i ka. auwina la i loaa mai ai ka .Olelo Hooholo Helu 3 o ka Hale, e papa ana keia i ke komo hokai wale ana mai o ka Ahaolelo Lahui ma na mea pili i ka waiona, a ma lee noi a Ooelho, ua h'ooholoia ka olelo hooholo me ka lokahi. 1 ka wa i hapaiia mai ai ka noonoo ana i ka olelo hooholo a Harvey o ka ohi ana i ka hooliloia ana aku o na aina aupuni a hiki i ka~ holo ana mai o na hoololi i ke Kanawai Kumu i manaoia, ua komo nui Senatoa ma ke kamailio ana, a o ka hopena i ikeia, o ia no ka holo ana o ka olelo hooholo, he ehiku i ka eono ke koho ana a na Senatoa. Ka Hale —La Hana 5. Ma keia la i pau loa ai na hana o ke kau kuikawa o ka Ahaolelo i kaheaia ai, me ka hauoli nae o na mea apau no ka hookuu leoke ana i huli lioi aku lakou no ko lakou mau home, a no ka lakou mau hana ponoi. Mahope o na hana maa mau o ka Hale, ua ku mai o Cohen a haawi mai he ha'iolelo e kakoo ana i kekahi olelo i hooholo, no ke kauoha ana aku i ka Elele Kuhio, e hooikaika aku oia iloko o ka Ahaolelo Lahui, e kapaeia ke kanawai pili mokuahi, o ia hoi e hoonoaia ke kau ana o na oliua ma na mokuahi apau e kipa mai ana ma Hawaii nei., He nui ke kamailioia ana o leela olelo liooholo, aka ua hooholoia e hana aku ka Elele pela. Heluheluia mai ka olelo hooholo a Harvey, e kaohi ana i ka hooliloia ana aku o na aina aupuni a hiki i ka hoolioloia ana o na hoololi, i ke Kanawai Kumu, ua komo ka olelo hooh'olo i ke Komite o na Aina Aupuni. | Na Sheldon he olelo hooholo, e hoamana ana i ka lunahoomalu o ka Hale ame ka Pere9idena o ke Senate, e hookuuia na hana o ke kau kuikawa ma ka hapalua o ka hora elua, ua aponoia ka olelo hooholo m& ka lokahi. Hooholoia ka Bila Helu 1 o ke Senate ma ka heluhelu ekoluia ana, pili

keia i na hoolilo o ia Hale no keia kau. Aponoia ka olelo hooholo, e haawi ana i ka mana i ke Kiaaina e hookaawale i $5000 no ke kokua ana aku i ka poe ma 'i e hookuuia mai ana mai Molokai mai. Ma ka hora umi-kumamalua o ke awakea, ua hoomaha ka Hale, a i ka noho hou ana mai ma ka auwina la, ua heluheluia mai he palapala mai ke Kiaaina mai, e hoike mai ana no ke kakauinoaia ana o ka bila e pili ana i na hoolilo o ka Hale. | Na ke Komite o na Aina Aupuni i waiho mai i ka hoike maluna o ka olelo hooholo a Harvey, pili i na aina aupuni, e noi mai ana ke komite e waihoia ka olelo hooholo ma ka papa, hooholoia pela. Mai ke Senate mai i hoounaia mai ai he komite, e hoike mai ana no ka makaukau ana o ia Hale e hookuu. Ia manawa hookahi no hoi i loaa mai ai ka Olelo Hooholo Helu 5 i hookomo ia e Coelho, a ma ke noi a Kaleiopu, ua waihoia ka olelo hooholo ma ka ,papa. Na Kaleiopu i waiho mai he olelo hooholo, e kauoha ana e ukuia ke Kakauolelo o ka Hale no kona hoomakaukau ana aku i ka moolelo o keia kau kulkawa, no umi la ana, © hana ai, me ka uku puia no ka hooponopono ame ka heluhelu ana i na mea i pa'iia, o ua moolelo la. Hooholoia. Na Kaleiopu no he olelo hooholo, e kauoha ana e kohoia i komite o elima lala no ka hoike ana aku i ke Kiaaina ame ke Senate no ka, pau ana o na hana o ka Hale, a ua makaukau hoi tio ka hookuu ana. Kohoia o Kaleiopu, Kealawaa, Affonso, Coney anle hookahi aku i koe i lala no kela komite. Na Kaniho, mahope iho o ka hoi ana mai o ke Komite, i waiho ae he olelo hooholo, e hoomaikai ana i ke ano o ka lawelaweia ana o na hana o ka Hale e ka Lunahoomalu, a he mau olelo mai ka Lunahoomalu Holstein mai, o ka hookuu no ia o na hana a ka Ahaol'elo Kuikawa, me ke mele ana ia Hawaii ponoi. Ee Senate—La Hana 5. I ka maiiawa i loaa aku ai ka ike i ke Benate ma o kekahi palapala la i hoounaia aku e pili ana i ka olelo hooholo e pili ana i na mokuhi lawe ohua, ua lioike mai ke Senate i ko lakou k,u-e i kela olelo hooholo, a o ka hopena, o ia no ka waihoia ana ma ka papa. Oiai aole he hana hou aku maloko o ke Senate i kela manawa, ua kohoia 0 Chillingworth, fl£cCarthy ame Baker 1 komite no ka hoike ana . aku i ke Kiaaina, ame ka Hale no k& makaul!iaui o ke Senate e> hookuu i ka i lakoū mau. hana. I kulike ai me ka hooholoia ana, ua hoopanee ke Senate a hiki i ka auwina j la, a ii ka noho hou ana mai, ua ku mai o Mcarthy a haawi mai la he mau olelo pokole e hoomaikai a e mahalo mai ana -i ka Peresidena o ke Senate no kanaiawelawe ana atne ka hoomalu | ana i na hana o lee Senate. Mahope iho o ka haawi ana ae a ke kahunapule he leo pule i ke Akua, ua ke Senate.