Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 48, 26 November 1909 — HE MAUNU KALAIAINA ANEI? [ARTICLE]

HE MAUNU KALAIAINA ANEI?

Xo ka hookaakaa pono ana aku i na maka o ka poe i loaa ka mana koho fealoka apuni ke Teritore nei, malia. o huki hewaia aku ko lakou noonoo, a hana aku i na keehina e ikeia mai ai ko lakou lalan, i makemalie ai ke Kuokoa e hoakaka o ke alahelei a ka aoao Demokarata e hana mai nei i keia mau la. Maloko o ke Aloha Aina o ka pule aku nei i hala, Novemaba 20, 1000, i ike iho ai makou i kekalii palapala i hoomakaukauia no ke kakauinoa ana mai o na kane ame na wahine maloko o keia Teritore, no ka waiho ana aku imua o ka A-haolelo o Amerika e noho mai ana, no ke ku-e ana aku i ka hooholo ana mai i na hoololi e pili ( ana i ke kanawai aina i hooholoia iho nei e ka Ahaolelo Kuikawa. Ma ke poo o ua palapala la, e noi aku ana ia i ka Ahaolelo Lahoi e hana kaokoa mai no i kanawai aina no na home hookuonoono ma Hawaii noi, e like me ka ia Ahaolelo i ike ai he pono, i kulike me ko Pilipine, a i ole ia me ke kanawai aina no a na o ka hoomakaukau ana, e like me ia i ikeia ma ke Aloha Aina o kd la 30 o Okatoba, 1000. No ka lilo aua i mea uwao aku i ka lahuii, ua makaukau mau ke Kuokoa e kn ma ka aoao o ka lehulehu mev ka nana ole i ka na aoao kalaiaina kuloko e hana nei, ma ke ano e hoohei aku a e paliele aku i ka noonoo o ka poe koho baloka o keia Teritore, no ka manao ana paha e loaa aku ia na mahalo ana. He mea e hookahahaia ai, ka ike ana i ka lawe kaokoa loa ana ae o ka aoao Demokarata i ke keehina a lakou e hana nei i keia luanawa, maihope iho hoi o ka hooholoia ana o na lioololi i ke Kanawai Kumu o Hawaii nei, e like. me ka bila e waihoia aku ana imua o ka Ahaolelo o Amei'ika Huipuia. O ke kumu o ke kahaha. mamuli no ia o ka apono lokahi ana o na hoa Demokarata apau oloko o ka Hale o na Lunamakaainana ame na Senatoa ma ke Kau Kuikawa i na pauku o ke kanawai aina pili i na Home Hookuonoono ma Hawaii nei, ihea ke ku-e hoala ae ia manawa, oiai o ka Ahaolelo Kuloko iho la no ka lehulehu. Ina ua apono aku na Demokarata -maloko o ka Hale o na Lunamakaainana aine na Senatoa i ka bila a kakauinoaia ai e ke Kiaaina, e kali wale ana no o ka hooholoia mai e ka Ahaolelo Lahui, he liana kohu anei na ka aoao Demokarata, ke ala ana mai me kekahi ]»alapala kaokoa loa, a noi aku i ka Ahaolelo e hoole mai i keia bila aka Ahaolelo Kuloko o ka hooholo ana? Ihea na Demokarata lawe aa i ka lakou kanawai aina o ka haku ana, no ka noonooia mai e ia Ahaolelo Kuikawa? 0 ke noi ana aku o kekahi palapala hoopii imua o ka Ahaolelo Laliui e hana .mai i kanawai aina kupono no Hawaii nei, «a like pu ia me ka hoole ana aku, i ka loaa ana he maua kaokoa ia Hawaii nei e hana i na mea nona e pono ai i kulike ai me na ano ma Hawaii nei. Ke ku nei ke Teritore o Hawaii malalo o ke Kanawai Kumu a ke lawelaweia nei na hana pili aupuni malalo o ia kanawai, me kei komo hokai ole mai o Amerika, a o kela mana kaokoa no ka mea e makemakeia aku nei maloko o kela bila e komo mai iloko o ka Ahaolelo, kahi hoi paha a na Demokaraaa e liele ae ai e hana iko lakou ike kanawai! 1 ke kilohi ana aku ma kekahi ano i ke alahele o keia mau hana e paheleia aku nei imua o oukou e na makaainana Hawaii, aia aku ma kekahi aoao ke ku mai la he ninau nui e oili koke mai ana iloko o na la hakoko kalaiaina ae nei. Nolaila, no ka hoopakele ana aei o huki hewaia aku oukou e na Hawaii. a manao kuhihewa mai he pono keia a ka aoao Demokarata e hana aku nei, ke papa aku nei ke Kuokoa ia oukou, mai hoao e hoikeike ae i ko oukou hawawa a naaupo īna ke kakau inoa ana i na palapala hoopii o kaia ano. I mea e hooiaio aku ai imua o ka lehulehu, e nanaia mai ana ka bila a ka Ahaolelo Kuikawa o ka hooholo lokahi ana iho nei, a e au la hoi i ke kai no Amerika Huipuia, ua hoouna mai ke Kakauolelo o ke Keena Kalaiaina he kelekalapa i ka Kupepa Advertiser ma ka la 21 iho nei o keia mahina no, e apono mai ana i na mea pili i ke kanawai aina, a e hooia aku ana oia no ke kupono e hooholoia mai e ka Ahaolelo Lahui. O na palapala o kela ano e like me ka ke Aloha Aina e kalahea nei imua o ka lehulehu, ua hoalaia mai ia, ke ole ke Kuokoa. e kuhiliewa, mamuli o ka makemake o ka Elele Demokarata e hoikeike ( iiku iaia ilio mamua ae o ka hoea ana mai o ka wa hakoko kalaiaina.: