Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 48, 26 November 1909 — KA HALAWAI A KA PAPA MALAMA OLA. [ARTICLE]

KA HALAWAI A KA PAPA MALAMA OLA.

Ma ka noho ana a ka halawai a ka papa malama ola o ke kulanakauhale nei ma ka Poaha o ka pule i hala, ua noonoo ia e ia papa kekahi mau kumuhana "ano nui, no ka pono o ka lehulehu, o ia hoi e lianaia kekahi mau kanawai ikaika no ke kinai a-na i ka laha ana o keia ma'i weliweli e pahola nei (1 ke akepau,'' ame ka hookaawale ana i $18,000 mailoko ae o ka waihona no ia hana i dala e hiki ai ke paio aku me kela ma'i i kapaia ka ma'i luku weliweli iwaena o ka poe haole ilikēokeo. Ua hapaiiia mai kela manao iloko o ka papa, a i laweia mai e ka Peresidena o ka Papa Ola a liookahuaia, mamuli o kekahi noi i waihoia ae e ka Ahahui o ke Ke'a Ulaula, kekahi o na Ahahui ikajka e ku nei maloko o ke kulanakauhale o Honolulu, e noi ana e hookohuia i elele e launa aku ai mo ka ahakuka e malamaia ana e ia ahahui. Oiai © hookohuia ana ka Elele, ua hoakaka mai ka Peresidena he mea pono i ka papa ke lawelawe ponoi ia hana e 7ike me ka hiki, a o ka mea i ikeia mahope iho, o ia ka hookaawaleia ana o ka $18,000 mailoko ae o ka waihona no ke kinai ana i ka laha laula ana o kela ma'i. O na Komita i kohoia no ka hoomaopopo ana ia hana o ia na keoniiliana—D. Kalauokalani Sr., Kauka Wayson ame Fred C. Smith. Ma kekahi manawa i hala ae nei, ua lulu ka Ahahui a na waliine o ke College Club a ua lbaa leekahi puu dala nui ma ka waihona no ke kokua ana i ka poe i loohia i ka ma'i weliweli he akepau, a ua kapaia ka inoa o kela waihona u Ka Waihopa Hoomanao ao Kauka La," he mea hoomanao no ka hanohano o ke kanaka i komo kuhohonu iloko o na hana hoola ia ano ma'i ma Hawaii nei.

Ua waiho ae o Mrs. Liicy J. Moses, ka mea nana e lawelawe,, nei kela waip hona dala nui i kana hoike no ka nui o na ma'i akepau ma Honolulu nei 'imua o ka papa, aohe nae i heluheluia mamuli o ka nui loa o na hana a ka papa, a waihoia ma kahi o na palapala oihana i • kuinuhana na ka papa e noonoo ai no kahi lialawai aku.

O ka mea maopopo, o kela puu dala i hoahuia no ka waihona o Kauka La ame na (lala 'i hooholoia e k.a papa malama ola e hoolilo pu ia aku ana ua ke ano laula, oiai e komo pu ana ka Ahahui College 'Club me ka papa ma ka hooikaika ana e kinai i ka laha ana a' keia ma'i. • O ka halawai i malamaia eia Papa ma ka Poaha nei, o ka mua loa ia i malamaia mai ka halawai hope mai o lulai; o na hoa o ka papa i akoakoa ae, oia no ka Peresidena o ka Papa Ola Mott-Smith, D. Kalauokalani, Way son, ame Fred C. Smith, oiai.o Morgan ame Hemenway ua hala laua no Amerika, kekahi o na hoa o ia papa.

O kekahi kumuhana a ka Papa i noonoo ai a hooholo, oia no ke apono ana i ke kii o ka hale kupapau e kukuluia aku ana ma Kamoiliili, i kahaia ai e J. H. Young, ke kanaka kahakii.

O ke kumuhana e pili ana i na ma'i lepera he kanalima-kumamahiku o ke kahua ma'i ma Kalaupapa kekahi i noonooia, a e likē me ke kanawai i hooholoia ai e lilo ana ko lakou hookuuia ana mai ka panalaau mai i mea ku i ke kanawai mahope koke iho o k» lakou kukalaia ana he poe ma'i. ole, mamuli nae o na aelike a na kauka e like me ia i hoakakaia ai ma ke kanawai. Mailoko mai o keia poe he kanalima kumamahiku i kukalaia he poe ma'i ole a e hookuuia mai ana, he umi-kumama-kahi o lakou i noi mai i ka Papa Ola •e aeia aku no lakou e noho ma' ka panalaau, eia nae, ma ka haha ponoia ana ekolu o ia poe noi i hooleia aku. Oia poe i hooleia aku aole lakou he poe kokua ma'i aohe no hoi o lakou mau ohana ma'i e malama ai malaila e hiki ai ke aeia he kumu kupono ia, a ma ka noonoo ana a ka papa he hana pono ole ka ae ana aku i ka lakou noi. O ka poe e aeia aku ana e noho hou aku ilaila ua hiki no ke nolio ke uku nae lakou i ko lakou mau lilo ponoi o ka noho ana aole na ke aupuni e malama aku ia lakou.

O nehinei lea la ai pelehu o na haole, ka la hoalohaloha i ke Akua. E alawa ae i na hoolaha paniku ame kuai moraki e oili aku nei ma ke Kuokoa o keia la.