Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 48, 26 November 1909 — APONO I KA MANAO E HOOKAPUIA Hoike ka Elele Kuhio i Kona Manao Maluna o ka Ninau Papa i ka Waiona. [ARTICLE]

APONO I KA MANAO E HOOKAPUIA

Hoike ka Elele Kuhio i Kona Manao Maluna o ka Ninau Papa i ka Waiona.

Ma ka Poalua nei i hoike ae ai ka Elele Kuhio i kona manao apono no ka liookapuia ana o ka waiona maloko nei o keia Teritore ina i lawe ae ka Ahaolelo Kuloko i kekahi keehina e pili ana no ia ninau koikoi. Aka o ka lilo ana na Amerika e hana mai i kanawai e papa a e hookapu loa ana i ke kuaiia ana o ka waiona maloko nei o keia Teritore, ua hoike ae oia i kona manao ku-e ikaika i ka ae ana aku e rulaia mai o Hawaii nei e Amerika. "Ua hooholo au i ko'u manao e- ku-e aku i ka papa ana mai a ke aupuni makua i ka oihana kuai waiona. Ke manaoio loa nei au o ka hana ana mai o ka Ahaolelo Lahui i kekahi kanawai e papa ana i ka waiona, ma Hawaii nei, he hooiaio ana aku ia i na mea i hoolahaia no ko kakou hiki ole ke hooponopono i ke aupuni, a e konoia aku ana ka Ahaolelo e kaili aku ia hana iloko 0 ko lakou lima, a hooholo mai i kanawai, no ka hopakele ana ae ia kakou, no ka mea aohe he hiki ia kakou ke hoopakele ia kakou iho. "Aole makem&K e ikeia mai au ma ke ano he ku-e au i ka hooholoia ana o kekahi kanawai waiona, ina i hooholoia e ko kakou Ahaolelo kuloko. Tna lie bila kekahi o ia ano e lioea mai ana imua o ka Ahaolelo, e haawi no au 1 ka'u mau kakoo ana me ka hauoli, no ka pono o kuu lahui ponoi. "Ma ke ano pili kino nae, aole no au i mahalo loa i ka hookapuia ana. i O ka'u i makemake ai e ike, o ia no ke kaupalenaia ana o ka heluna o na hale inu rama, e like me ia i maa ia j kakou i ke au moi. O ko'u manaoio, j o ka mea maikai Ioa, o ia no ka loaa j ana he elima a eono paha mau hale | inu rama maikai, no ka niea aole'o'u ! manao, e ala mai ana na ano ino, e like me ia e ikeia nei i keia manawa, iwaena o na kanaka Hawaii inu waiona. I ka manawa o ko kakou aupuni moi he mau hale inu rama kakaikahi J wale no ko kakou, aohe ike nui ia o na Hawaii ma ia ma'u wahi, e haawi mai ai i omole rama ia oe a ia'u paha mai kahi kuai rama mai. "Aka i keia manawa nae, o na wahi | haahaa, kahi pipili mau a na kanakaHawaii e like me ia e loaa nei ia ka-

kou niH Palania, a ke inu nei lakou i na rama ino e kuaiia nei malaila. "Eia na kanaka Hawaii ke inu nei i ka waiona, aole no ka maikai o ia mea he rama, aka no kona hikiwawe i ka ona, a o ka rama e ona koke ai, o ia kana rama makemake loa. Ina e hiki ana oia ke ona i hookahi ana inu ana, e olu auanei kona manao, a e hauoli ana no oia i kela ame keia rama e l.aawiia aku ana iaia e inu. O keia iho la no ke kumu nui o ko'u makemake s.na e panikuia keia mau hale inu rama emi. aole no ka manao an he kanaka liocfle waiona au, .aka no ka imi ana a,ku i ka mea e pono ai kuu lahui ponoi. "Ina e laweia mai ana kekahi bila lioole waiona iloko o ka Ahaolelo kulok, e haawi auanei au i ka'u mau kakoo ana, a e hana me ka ikaika no ia l)ila—aole no kuu makemake inaoli a inanaoio paha ia mea e papa ana i ka 'fvaiona, aka no ka pono o kuu lahui. He makemake au e ike aku i ke kaupalenaia mai o ka heluna o na hale inu rama, aka ina nae aole e liiki ia mea. alaila ke kokua loa nei au i ka hookapu loa ana i ka waiona. "Aka ke ku kaokoa loa nei au mai !!te apono ana aku i ke kanawai papa waiona a ka Ahaolelo Lahui, a e hana aku ana au ma na ano apau e hiki ana ia'u. i mea e hol ole ai ua kanawai la. "Ke hoomaopopo nei au, ua kulike ko Kiaaina Frear manao me ko'u ma keia mea. Ua kukakuka no maua maluna o keia ninau mamua o kona hala ana akxt la no Wakinekona, a ua ninau mai oia i ko'u kulana ma keia mea. 0 kana pane ia'u mahope iho ō ko'u hoike ana aku iaia i ko'u manao maoli, e like ae la me keia, o ia no kona olelo ana mai, ua pololei au. a ua hiki maoli no i na kanaka maloko nei o keia Teritore. me ka hokai ole mai o ka Ahaolelo Lahui.''