Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 48, 26 November 1909 — HOPUIA HE MAU HAWAII NO KA HOOPAE OPIUMA Lalau Na Lima o ke Aupuni Amerika i ka Poe Hakihaki Kanawai o ka Aina [ARTICLE]

HOPUIA HE MAU HAWAII NO KA HOOPAE OPIUMA

Lalau Na Lima o ke Aupuni Amerika i ka Poe Hakihaki Kanawai o ka Aina

Ma ka Poakahi nei i huluiia ae ai e na luna aupuni o Amerika he eono mau kanaka Hawaii, a noho ana i ke puhi, ma ke ano he poe ku-e i ke kanawai 0 Amerika mamuli o ka hoopae ma-lu ana mai i 'lea opiuma iloko nei o ka aina. Ua loaa na hoohuoi ana i na luna aupuiii Ameiika, eia ke hookomo maluia nei ka apiuma iloko nei o ka aina koe wale no nae ka loaa ana o na ike e hooiaio mai ana ia mau manao hoohuoi. Ma ka Poalima nei nae, i ka mokuahi Asia e ku alia i ka uwapo, a e hoolele ana hoi i kona mau ukana no keia awa, ua ikeia ka'iho ana mai o kekahi o na kanaka poola mailuna mai o ka moku, a no ke ano e o kana liele ana ame kana mau hana, i komo ai ka hoohuoi 1 kekahi o na kiai kukeawa, malia paha he waiwai hoopae malu ka keia kanaka e hoao ana e hoolele mai iuka nei o ka aina. Ua hoomaka aku la ke kiai kukeawa e huli iaia, aka ua holo e aku la nae kela, a o kona manawa ia i alualuia aku ai mahope e na kukeaw, a no kona ike e loaa aku ana oia, a paa paha.i ka hopuia, ua kiola mai la oia he ekolu mau kini opiuma, a lilo na kukeawa ilaila e mili ai, o ko ia la nalowale no ia.

Ua hoomaopopo ia aku nae ke ano o kela kanaka, me ka loaa pu o kona inoa, oia o Kekahuna, a ua nokeia oia i ka huli ma kela po Poalima a hiki wale i ka Poakahi ae, akahi no, oia a paa i ka hopuia. Ua oleloia, i kela manawa o kona liolo ana, aole oia i hoi iki i kona hale, aka ua holo oia i ka nahelehele e pee ai, a iaia paha i hoike ae ai iaia iho, i paa aku'ai oia i na kanaka o ke aupuni e noho aku ana me ka makaiikau nona.

Mawaho ae ona, o Wm. K. Likela, a o Kamoani hoi kekahi inoa ona, o Kaikai, Kane, Chas. Papa ame C')ias. A]i Fook, ka ke aupuni o Am-?rika i lalau aku ai a hahao ae ia lakou ma* loko o kahi a ke aupuni i hoomakaukau ai no ka poe e ku-e ana i kona niau kanawai.

He ekolu o ka poe i hopuia, he pili akou kekahi i kekahi me he ohana hookahi Ja, m a ka raare ana paha a i ole ma ke koko paha, aka ua hoomaopopo ia nae ko lakou pili kekahi i kekahi, a o ko lakou paa ana ae apau ekolu i ka hopuia, me he mea la na kekahi no o lakou i kumakaia ia lakou iho, ke ole na kekahi mea i ike i' ka lakou hana hakihaki kanawai.

O Kamoani o lakou ke:noho hana nei no ke aupuni Amerika ite ano he kiai no ka oihana Hoopae liimahana, a me he nlea la ua komo kokua aku oia i ka hana a kela poe o lakou, i maalahi ai ka hoopaeia ana o ka opiuma iloko nei o ka aina,,

Ma ka hoike nae a kekahi o ka poe na lakou i noii pono i keia mau hana hakihaki kanawai, o Kekahuna wale no ka ka lakou o ka noke ana i ka niele, a me he mea la mai iaia ae no i huaiia ae ai na mea huna e pili ana i ke ano o ka hoopaeia ana mai o ka opiuma.

Iloko o ke keena o ka Loio Amenka Breckons ma ka Poakahi nei, a imua hoi o ka luna kukeawa, ame ka Loio Amerika i nokeia ai he heluna nui o na kanaka poola i ka ninaninauia, a ua loaa mai na hoomaopopo ana, eia kekahi poe kanaka Hawaii ke komo nei ma keia ano hana, a e hunaia ana na tini opiuma malalo o ka uwapo, a hiki i ka hala ana o ka mokuahi, alaila kii mai Ia a lawe aku i ka opiuma.

nae o kela wale iho la no ka poe i manaoioia, o lakou lea i komo kuhohonu iloko o kela liana liakihaki kanaivai, aka ma kekahi mau lono i pa-e aku i na luna anpuni Amerika, he poe e ae no kekahi i komo kino ma keia ano hana, a, o kekahi poe haole kamaaina kekahi, me na Pake kuonoono e lawelawe oihana/ mai nei maloko o keia kulanakauhale.

Eia ke ku nei he hoopii koi poho na Lee Let maluna o na luna aupuni Amerika, no ke komo ana e huli kuleaana ole i kona halekuai ame kona hale noho no ka opiuma, a i ka wa i puapuai ae nei ka hohono a hiki i ka paa ana iho la o kela poe kanaka i ka hopuia, ua awiwi koke o Lee Let e noi i ka aha e hoolohe koke ia kana hoopii, a ua manao ia aku, ua kau ka weli ame ka maka'u iaia, malia o hiki mai i ka wa e maopopo ae ai kona pili i ka hewa, a haule wale hoi kana hoopii koi poho.