Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 15, 15 April 1910 — KA HAKOHAKO O KE KALAIAINA. [ARTICLE]

KA HAKOHAKO O KE KALAIAINA.

(He Leka Mai Wakieekona M&i) Wakinekona, Feberaasi 15, I&IO, I kuu Stepben aloha:— Ua hoouna aku au he wahi leka pa&e i ka Lnnahooponopo&o o ka nupepa K« lohaaa. oia o Ewaliko. Ua kakaa no au e like me ka hiki ia'a. a e paue hoi i sa olelo aiakai epa a keta ne* pep«, & e hookahnli wale hoi i &a mea e piii ana no ke kanawai aiua a'u e hooikaika nei maanei. Ke hoao nei keia hoa kanaka o kaaa e alakai hewa wale i ko kaua man hoa Hawaii, a e hoinoino wale aku i |ka Elele o kona lahai imna o ko kakou maa hoa ka&aka. Heaha la ka ! u i hana hewa ai iaia, a i hoopoi&o ai paha i ko&a mau pono asa e kipehi man nei ia f sf Oia no me a"u ma ko maua puka like ana mai. mai ka aoao Home Kula, a ua lohe mai so hoi au, oa komo 2ike no maua ma ka aoao Bepubalika. a mai ka aoao Bepubalika na komo hou oia i ka aoao Demokarata, aole no o'u ahewa wale aka iaia o kona kuleana, no ia, aka, o ka'u e hoomaopopo mau nei, ua lilo au i mea kipehi mau ia ei ia me sa kumw kapono ole, aole aa i hele e hoohaunaele wale i ko lakou mau •halawai e like me kana i hana ai a me kona mau hoa, ma kela halawai a kakou ma ka halekoa i kela kau koho akunei. A no ka na ole no paha o kona lili pilikino i ka Elele o kona lahui ponoi, e hoao ana i ka mea hiki me kona lahui, nolaila, ua heie aku oia imua o na Hawaii ma o kana nupepa la, a hookahuli wale aku la i ka manao o ka'u kanawai aina e pili ana i ke kudala ia o na aina aupuni. ; Ma kona hoinoino wale ana ia'u ma kela kanawai aina i hooholo ia e ka Ahaolelo Kuikawa o ke Teritore, ua I kipehi pu oia i na Senatoa Demokarata i hpoholo ai me ka lokahi i ua kanawai nei, oia o Hawe, Makekau, fama Woods Baker ame na haole "Senatoa o ka aoao ana e painuu nei imua o na Hawaii. He mea no paha na na Hawaii noonoo kaulike e kaupaona iho ai i ke ano o ka keia. Hawaii e hana nei, a e ninau iho ai paha, heaha la ka ia nei i hana ai no na Hawaii o kona ainaf He mau kanawai maikai anei kana ij haku ai a waiho ae i. ka Ahaolelo, a, na 'u ]a hoi i hoohaule ia mau kanawai maikaif A i kupono ai la hoi kona ki-| pehi mau ana ia'n ame ka aoao no a maua i komo like ah . | Ua makawelawela loa no paha keia hoa ia'u no kuu hoike ana ma kela hele hope ana aku nei o makou i Hilo, e pili ana i kona kulana e paa nei malalo o ka Papa Lunakiai e noho mana ia ana. e na, Bepubalika, a oia anei kana e manao ai ua hana hewa aku au He oiaio, ua hoike no aa i ko'u manao e ahewa ana i kana mau hani hoino i ka aoao nana i haawi aku i kana hana. He ano haahaa maoli no kekalii kanaka e noho hana ana malalo o ka man'a o kekahi aoao kalaiaina, a i znaopopo no iaia, ua loaa mai kana hana mai ia aoao mai, eia'nae, e huli aku ana no oia a noke i ka hoino ia aoao nana mai kana hana. j F noho ana o Ewaliko malalo o ke Kakauolelo Bepubalika, a 1 ae ia aku hoi e kā Papa Lunakiai he poe Bepubalika ka hapanui o lakou, a o ka mea kupaianaha loa, e noke mau ana no oia | i ka hoino i ka aoao Bepubalika, a i ka Elele o ka aoao Bepubalika, 'a i na alakai o ka aoao Bepubalika, oiai no nae oia e ohi ana i ka pomaikai & ka aoao ana e hoino ana. j He ano kalaiaina ano haahaa maoli no keia. Pehea la kona manao ina oia ke Kakauolelo o ke Kalana o Hawaii, a malalo aku ona he hope Kakauolelo Bepubalika, a o ka hapanui o ka Papa Lnnakiai he mau Demokarata, a hana kona hope i ka mea ana e hana mau nei, e hoino ana i kona aoao kalaiaina, a i ka Elele o kona aoao, a i na alakai 0 kona aoao kalaiaina, pehea la kona manao, iua e hele mai ka Elele o kona aoao kalaiaina i Hilo, a olelo mai: j "Aole he pono o keia, eia keia hope Kakauolelo e noho nei malalo. ou e Ewaliko a ke hanai nei kakou iaia, eia nae, ke noke nei oia i ka hoino 1 ko kakou aoao kalaiaina, a ke noke aei i ka hoino ia'u ko oukou a i na alakai o ko kakon aoao kalaiaina, he mea pono iaia e noho malie| a hana i kana hana me ka hoino ole mai i ka aoao nana i haawi aku ki hana i%ia. * * . E manao aria£ anei kakou na hewa ka olelo a'o a kela Elele Demok&rata ia Ewalikol Aole I ike ia keia ano kalaiaina ma Amerika oeī, a aole no paha ma na Kalana e āe o ke Teritore o Hawaii. 0 ka noho o kekahi hope Kakauolelo malalo o ke Kakauolelo Repubalika, a malalo hoi o k& Papa e noho luana ia ana e na Bepubaiika r a e hoopuka mau ana oia ma ka&a nnpepa i sa olelo hu-e i ka aoao nana aku kana ha&a, a me na alakai p& o ia aoao, ano h??h*n keia aso kalaiaiea. Isl oe e hele i ko'u hale, a noho malalo o ko y a malu, hasai as ia oe me ka r a ai, mm m i ko y a wahi moe. ma lama a>aikai aa ia oe ma. sa ano apa,i. a ua ike ia ka'a mau haaa rar«kai ia oe e kekahi poe, aka, hele oe iwako sa alanui a hoino ia*u me ke k«m« ole, hoino pa » ko'a ohana ame ko s « mau h<»aloha i has& hewa ok- m pehea la ina e loh« aa ia kaea aloka f!e m a ahewa m so i»

hewa aeei aa ma :a meal Owai o kaoa e ahewaia e ka poe noonoo maikai apaa, owau aaei, o ka mea i hanai maikai ia oef A i ele o oe paha, ka mea e hoino ksma ole ana i ka lima i hasai aloka ia oef Ina na. hewa au so ko*u ahewa ana i ko Kwaiiko haiia hoiao wale i ka aoao e hanai aaa iaia, a oia kekahi kumu o kona hoinoi&o wale iaha, alaila, o na Hawaii noonoo akea a kaulike so ka Lonakanawai nana e hoopaka i ka olelo hoohoio. Ko'a iho, ua mākee au i ke ano hanohano kalaiaina o kakoa na Hawaii, a he haaheo no hoi k'a manao ke lohe aku i na maaao mahalo ia o kakoa na Hawaii, ma ko kakou kala&a ha&a kalaiaina ma home, eia nae, o keia ano hana kalaiaina e hanaia ne\ e keia hoa Hawaii, o kakou, a lohe ia ia ano hana, ua lilo no ia i mea hoohaahaa i ko kakon kulana, a e manaoia mai paha e ka poe malihini aa pau loa ko ka 1 koa ano e like me *ko ia nei. Ha lohe no au i ka pahenehene ia o kela ano kalaiaina ia'u ma Hilo, ua kamailio ia mai no au e kekahi poe no ia mea, a o kekahi kumu no ia o ko'u kamailio ana imua o na- hoa Bepubalika o ka Papa Lunakiai, eia nae, ua lilo no pa'na ka'u mau olelo i mea hojmaopopo ole ia e kekahi mau hoa, aa noonoo wale paha kahi o lakou i ko lakou pono iho, aoie i ka pono o ka aoao nana lakou i hapai iluna o ko lakdu mau kulana.

Ua nana aku paha lakou i ka pai mai o ka nupepa Kilohana ia lakou a poina lakou i keia. Aole na ka Lunahooponopono o ke Kilohana i wae ia lakōu ī mau moho, a aole hoi o ka nupepa e noke ana i ke kulai i ko lakou aoao, ko lakou mea e loaa ai na kakoo ana mai ko lakou aoao ponoi mai. Aole no hoi o ka hahai ana i ke alakai a ka mea e hoino ana i ka aoao kahiko o Aberahama Linekona ma, he hanohano ia no ka Bepubalika oiaio. O ke kokua malu ia o ke' kin iloko 0 ;ka pualikoa, he mea hoopoino mai no ia ia pualikoa. Ke manaolana nei au e ku ana na Hawaii oiaio apau, a hoowahawaha aku i na hana kalaiaina haahaa. E hookahua i ko kakou kulana kalaiaina iluna o ke kahua o ka hanohano. E leka hou aku ana no au ia oe no ka'u hana iho , nei, no ka mea pili i ke koho ninau Hooleio Waiona ma Hawaii. Aole no he maikai loa o ko'u ola kino, aka, ua hiki ole no nae e alo ae mai ka hana no ka pono o ka aina hanau ame ka lahui aloha. O kuu aloha nui me kuu lahui, a he aloha pn no hoi 1 na hoaloha apau o ka aina hanaa. Ke aloha aku nei ka'u wahine ia oe, a owaa pu no hoi iloko o ia haaWina hookahi. ; Kou hoaloha J. K. KALANIANAOLE. (Mai ka Hoka Mai o Hawaii.)