Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 20, 20 May 1910 — KUKALAIA KA HOOILI KAUA Ma Aala Paka i Kiia ai ka Poka Mua Loa o ke Kaua Kalaiaina e na Demokarata. KU O KANIHO IMUA O KE AKEA Komo ke Kalaiaina me ka Ninau Waiona me na Hoinoino Pilikino ma na Haiolelo. [ARTICLE]

KUKALAIA KA HOOILI KAUA

Ma Aala Paka i Kiia ai ka Poka Mua Loa o ke Kaua Kalaiaina e na Demokarata.

KU O KANIHO IMUA O KE AKEA

Komo ke Kalaiaina me ka Ninau Waiona me na Hoinoino Pilikino ma na Haiolelo.

No ka manawa mua loalioko o keia kau hakoko kalaiaina a hakoko ninau waiona hoi, i hookani ae ai na Demo* katata i ka pukuniahi o ke kukala kaaa malalo ae nei o ka paka o Aaia ma ka po o ka Poaono aku nei i hala imna o kekahi mau haneri o, ka poe makaikai i hele aku e lohe i na ha'aolelo o ia po. Malaila ae o H. M. Kaniho ame J. M. Poepoe ame G. K. Keawehaku, a o lakou no hoi ka poe ha'iolelo o ia po, e kalele ana i ka lakou mau ha'iolelo maluna o ke kaJaiaina no Ka pono o ka aoao Demokarata a pela pu hoi maluna o ka ninau waiona, no ka pono o ka poe kuai waiona. Ua noho hoomaluia ka hal&wai o kela po e Wm. Kaai, a nana i wehe mai i na olelo hoolauna no ke ano o ke kaLeaia ana o ka halawai e hili palaha ana kana mau olelo no ka pomaikai ame ka pono nui i ka aoao Demokarata me ka hapai memeue ana hoi i na punahele o ia aoao kalaiaina. Mahope o kona wene ana i ka halaWai, i hoolauna mai ai oia i& Mr. Keawehaku, a o ke nno nui o kana ha'i* olelo, e imi ana i ka pono o ka poe kuai waiona, ma o ka.hoinoino ana i na mikanele, ame ke kapakahi o ka olelo hooholo hui e pili ana i ka waona. !

Pau hoi kana ua hoolaunaia mai la o J. M. Poepoe, a wahi ana he makemake kona e hookapuia ka waiona, aka role nae oia i makemake e ike aku na ka malihini e a'o mai i na kanaka llawaii maluna o kela ninau. Ua wehewehe' mai la oia i ke ano o ke kanawai waiona a Senatoa Jobuson i hookomo ai maloko o ka Ahaolelo Lahni, a pela hoi me ka olelo hooholo hui e koho balokaia aku ana ma Hawaii cei, o ia nae kana o ka hoakaka ana ae i kona manao i ke kapakahi naaoli o kela kanawai, he haawi ana aku no ia i ka waiona i n& haole, a hoonele hoi i ke kanaka Hawaii. Alahope. aiku o Poepoe i hoolannaia mai ai .o Kaniho (Opio) kekahi o na kanaka i hookuuia mai ai mai ke kahua ma 'i lepera mai o Molokai, a wahi ena ua nui kona mahalo. i na Demokarata ma o Senatoa Prank Harvey la co ka lawe ana ae i ka olelo hooholo ma ke kau Ahaolelo aku nei i hala, ka mea nana i hookuu mai iaia ame kona mau hoa i loaa ole i ka ma'i lepeia, mai Molokai mai. I ka manawa i hoea mai ai i ko Kaniho wa e ha'iolelo ai, akahi no a ikeia ka onioni o na kanaka, no ke ake © lohe i ka Pukoniahi o Kohala oiai ua ano hiamoe kekahi poe i ke ano o na ha'iolelo a ka poe mamua iho ena. Ua loihi maoli k.ona maaawa o ka ha'iolelo ana mai t e hoikeike ana iaia iho he Home Rula no oia a hiki i kela po, aka nae aole oia e hooikaika ana no k& Elele Home Kula, oiai he ekolu ana maa kau o ka hooikaika ana ia eia nae e pnka mau ana no malalo, & heaha ka waiwai o ka hooikaika asa ia ano kanaka.

Ua huli ae la oia t hoikeike mai la i ke kemu o kona kakoo ana ia MeCandless. o ia hoi ina oia e kohoia aaa, alaila e hooikaika aka ana oia (Mc€»BcUeB«) e luuipale i ka hookomo ia ana mai 0 na kanaka mai mai no k& hana &sa ma na papn, a ma m ano e nui ana ka hana na na kanaka Hawaii. A ina aole e kohoia sna o McCandless f a makemake kooia paba i Elele

Lahui e ua Demokarata, alaila o F. llarvey aku nns kana kanaka e kakoo ai, he kanaka ia e ola ai ka lahui, a ia manawa oia i hoakaka ma| ai no kana mea i haua ai iloko o ka Ahaolelo a hiki i ka hookuuia ana o na kanaka ma'i lepera ole mai Molok&i :nai, E hoike mau ana o Eaniho he Home Rula inau co oia i oa manawa apaa, aka he mea makehewa wale no kon& koho aoa aku i kekahi kanaka e poka ole ana e like me Notley, a ili ae la no kana nahalo ana iluna o MeCandiess. Mailaīla ae kana hilikau aaa « hiki i ka Elele Lahui Kalanianaole, me ka olelo ana iea he kanaka mana noi oia ma Wakinekona, pehea la i k<> TJa kulike ole nae ka manao o na Palopeka e ae me kela Polopeka ae la, ole mai ai ke kol a kona makuahine alii. Hoikeike pu mai la oia ike ano -6 KLalanianaole ma o sa aina la ma Puowaiua, o ia hoi ka hoohanaia o a& hoaaiea he mau la hana iloko o ka mahina nona, a he m&n ohaoa kekahi i kipakuia aku no ka hooko ole ana i kela kauoha. I ka hoi ana iho o kana kamailio ana no ka waiona, ua like no kona manao me ke Poepoe e mskemake an» i ka hookapaia o ka Waiona ma Hawaii nei, aole nae ma le ano kapakahi e like me ia e hanaia akn ai x knlike ai me ka olelo hooholo. X7a hoinoino mai )a oia i ka aoao Kepahalika no ke kanawai {imahana % hooholoia aii, a o ka hookomo nniia ana mai o na Eukini ildko nei o ka aina, na kaiiiia akn ka hana o na awapo mai ia lakon. be kuma hoopilikia i sa kanaka H*yaii. Ua hooknnia ka halawai ma kela po me ks makemak» nuiia o ka Kaniho ha'iolelo e kekahi poe mamnli o kona. akamai i ka ha'iolelo.