Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 21, 27 May 1910 — NO KA HAULE PAKOLU ANA ANEI I KAPA INO AKU AI O KANIHO IA KAHILIAULANI? [ARTICLE]

NO KA HAULE PAKOLU ANA ANEI I KAPA INO AKU AI O KANIHO IA KAHILIAULANI?

Oia waīe iho 1% aeeī sa wahi hopaoa ol*io iioko ka wak» o Klaaiho. laole aea e ael' O b hooili wsUe a'«a. a kap&iao*. wiie ake bo i ka me» i hanawale o!e mai iaiial i Aole aeei hoi k&kea e akioma ae, aa 'maa, a g» wale& eaaoli oo ko K&aiko ; waha ī na hopunaolelo pnpaka >aoiao ! loa. Aole ao i lialoa na la ia hopa|naolelo lio make. oili hou ae no oei maa hopunaolelo * u& Kaaiho nei ia Kahiliaulani, puka mahope. puka maialo. Ea! e na Home Bala oiaio apau T eia irai o Kaniho ke hele pu aku la me Likana, kaupaenaīa mai kona kupono ame kana moho Elele e hooikaika nei, oiat, o ua Likana nei no ka i puka nnalalo, a puka mahope (e kala mai nae i ka meakakau no nei mau hopunaolelo aela, oiai nae, i.a Kaniho no i a*o mai ia'u e kamailio p«la) iloko 0 na hoao palua ana no kena lanakila i ko kakou ahaolelo ponoi, a hookahi i ka Eiele i Wakinekona. O keia mau hoao ana nae, ua ae ia mai kona puka malalo. a puka mahope e na eepa o Waolani, a ina pela iho la ko Likana kulana maopopo loa e like me ka la i ke awakea loa, pehea la o Kaniho i aa aku ai e keehi aku i ka mea oioi. oiai he mea eha ia nona! E: niuau iho bo kakou eia kakou iho. penei: Ma ke ano hea. a ma na hana hea o Kaniho i manaoio ai e lanakila ana o Likana i keia kau aet a haule ka hoi oia mai kona holo SenatOa ana no ko kakou Ahaolelo ponoi, puka aku la nae i Elele i Wakinekona ma o ka Kaniho palau ana, ike no, a makaukau no o Kaniho ma k& imi dala ana, a ua punihei maoli no o Likana i na walewale haae suita aila a Kaniho imna o ka leh\dehu, aka aia ma o oukou la e na Home Kula oiaio ka manaolana e pepehi a make kanu ola puai hanu ole ae ia laua elua, a e ho-o iho i ko laua mau b*loka ma ka puka malalo a ma ka puka mahope, a e panai pu aku i kela hopunaolelo Lio make no laua elua i ka la koho baloka e hiki mai ana, a oiai, e hele io aku ana no laua imua o oukou e na Home Eula oiaio apuni ko Hawaii paeaina me na kapu aila o ka moo poioka e pili ana i na aina hookuonoono a Kahio Elele alii a kakou e 'hana mai la no kou pono, a oia ka laua nei maunu pakali aku ai ia oukou. Ea, i hoike ae au i keia mau mea me ka oiaio hookamani ole a ua ike no o Kaniho i keia mau mea a'u e hoike aku nei i ke akea, a he kupaianaha a kawowo ana ae o ke aloha, iloko o Likana nou e na Home Rula oiaio, a oia aloha la, ka Kaniho e pakaukau hele aku la imua o oukou e na Home Hula, a penei ke kupaianaha o nei aloha o laua nei ia oukou. O Likana ka i noho aku me kekahi wahine o Waiahole, Koolaupoko ae nei hanau he keiki aohie aina o keia wahine me kana keiki mai ia Likana aku, o i noho aku, o i noho aku a haehae paha ke aloha o nei wahine ia Likana limanui aku la no ua Likana nei i ke kaikaina ponoi iho o sela wahine mua, hapai no he keiki, a ke noho mai nei no nei wahme me kana keiki, aohe aina, o i noho aku, o i noho aku, o i noho aku no ua Likana nei a haehae hou no ke aloha o ua Likana nei i nei mau wahine ana, pupuu hoolei loa noho ana i Amerika, aole no hoi i upu aku ia noho ana, hoea mai ana i Hawaii nei ua mare me ka wahine haole, a ke noho pu mai nei he kane a he w'ahine, a o na wahine hoi o kou i'o ponoi, a i puu na maka iwaho, ke u noho mai nei me na keiki aohe aina. O keia ke kupaianaha o ko Likana aloha ia oe e kuu i'o ame kuu ili mai

ke kupuna hookahi mai, a Kaniho hoi e kakoo nei i ke aloha o Likaaa ia oe e ka lahui Hawaii: 0 ka noho wale iho no ka ia nei mau wahine i ka uluniu, na ha'i nae e ai ka haohao o ka niu. a e ike mai no oukou i ke ano kupaianaha o ko ia nei aloha ia oukou: Nele ae la na wahine mpepoli a. Likana 1 ka aina, ka mea e oluolu ai ke kino, loaa aku lā ka hoi ia oe ka aina ka inea hooluolu o.le mai i ko ia nei kino, kupaianaha o n'a kupaianaha, he moo nahesa ke ano ea, o ka ēleie anei keia e ola ai oe e ka lahui Hawaii aole! ao«le!! aole loa!!! Nolaila, e na Home Kula oiaio mai Hawaii 6 Keawe a Kauai o Mano, e hookomo aku i ka baloka o ke kanaka kumakaia ma ka puka mahope, a ma ka puka malalo, a oiai oia e kukaliki paupaka aku ana imua o oukou ma keia liope aku no kana Elelo aloha olewale i kana iuau wahine me na keiki e okukuu niai nei aohe wahi papalina aina ua ike no oe i kau e hana mai ai ia laua ia ]a. He akamai olelo maoli no o Kaniho imua o it& kaoaka ma kekahi ano, a oia ano akamai olelo nae, ua kapaia aku e kekahi poe he ao aoa a na ilio liilii: pela no oia i ao aoa mau ai o ke ano kuaaina rula ole i ka po halawai a na Bepubalika i malama ia e Kiwini ma Aala Paka; ua ku a pupule maoli no o Kauiho i kela po ke nana ako, a he pakele wale iho no kona i ka pa£ ole i ka halewai ma o ka oluolu o Kalauokalani ka lunahoomalu o ia po. Nolaila, e o'u man hoa Home Knla oiaio, aia maluna ou ke kalele ikaika o ka'u peni, e kalahea aku ana no ia oukou apau e pepehi a make loa puai hanu ole ae īa Kaniho ame Likana, he hookano, haakei a he hookiekie maopapo imua ponoi o kou maka e ka Home Kula; me na olelo koha ole o ke ano kamalii ike ole i ka helu po, pela oia e pakoli hele nei ma na wahi halawai apaa a ka aoao Demokarata penei: "He Home Rola no ko ? u aoao, a o ka J a moho Elele nae he J)emokarata/ r he oiaio, no ke ano nohona kuaaina mai no o ke kanaka i olelo ae ai oia ia ano olelo maa i ko kuaaina poe, aole nae i na kuaaina apaa, aka, iaia nei kuaaina wale no me ka naau i piha, i k& hookiekie. ame ka haakei, olelo mai la oe e ka Home Rula; owai oef owai kau Elele? heaha oe? heaha kau Elelef Ko 'u manao ea. e o'u mau hoa Home Bula ap&o, owai o Kaniho? heaha oiaf heaha kana wahine oihana i kona maa laf Ae, o oe eka Home Eula ka Elele aa e ka Home Rula, < 'Kahi]iaulani, ,, ka mea nana i hap&i ae nei ia Kaniho i ke kiekiena o ka h&nohano a ikeia ae ai oia he Kaeiho i keia la. he oiaio i keia la, e oi ana ka niho o Kaniho, a i kela la aku e hakihaki ana na niho o Kaniho ia oe e o'a mau hoa Home Rula apan, a no ka mea, aole e pono i ke kanaka ke malama i na haku elaa; & i kana mai oe e Home Hula ia hana la, e ike mai ana no oe i ka pau hou e kahi papaihale oaa i ke kiiai hou ia akui ia Likana. Xa*n e kakau ae> i keia, komo mai la kekahi o ko'a mao hoaloha me keia

mau hopunaolelo lie kahuna o Kaniho a oia no ke kahuna o Likana ia'u i lohe ai i keia mea, ua kahaha ko'u uaauf a no ka mea, ina ko'u ikeinaka iaia ina Kohala he wauwau pila kika wale iho no kana wahī hana, he huia o na ano kaina like oie a/pau; nolaila ua i aku au i ua hoaJoha nei o'u, nui no ka ike- o Kaniho i ke kiina dala ana; a pela ka na lono lauahea o ia mau la i hala aku la, na Likana na pnaa, ka bipi o ka la hanau o ka moopuna a ua Kaniho nei, ike io no kahi kaaka, a 7 auhea ana oe e kuu hoa Hoine Hula oiaio, nana ia mai ka mana 0 ka pule a Kaniho ia Likana he kahuna ae la hoi; aole no e nalo ka mana o ka puJe e puka ana laua elua i ka puka mahope a malalo, oia ka mana o ka pule, he ike oie anei ia Likana me ke kahei poka e makaukau ana e kiki 1 na Home Kula oiaio o llouolulu oei iloko o ia mau laf O ka Elele alii oo a kakou ka Likana i makemake ai e ki pu paeaio; o ke aloha iho la ia o Likana i ka lahui Hawan la, me ko Kaniho olelo ae no ina he tausani dala jka Likana e haawi ai iaia e lawe ana no oia, ea, aole anei e kaupaona mai ana ka poe

kuonoono o ka aina neri, a me ko na aina e 1 ko kakoa ano, ka lahui Ha* waii ma keia mea, a hooiaio mai lakoa ma o Kaniho la he lahui hiki wale no keia ke aheleia me ke dalaf I keia la i hoike ae au ia oe e kuu i'o ame knn ili, oa waia oe, waia Pu k&u wahiae, waia kaa maa keiki ame na moopuna o keia mua aku, aole kiki ke holoi ia ma na ano apau, ua aai a kikohokohu pipili paaloa e like me ke kikokiko o ka Leopaki, pela ke kikohukohu kal&koa aai o kela mau hopana olelo a Kaniho maluna ou e ka lahui Hawaii, h<? lahui hiki wale co oe ke pulapu ia me ke dala, a o Elaniho ka hikimua loa o ka hooiaio ana i ke a* kea ma ka halawai a Bev. X>esha Kiwini ma Aaia Paka f nolalia, e o'n mau hoa Home Rula oiaio apau, he oiaio, he oiaio ka keia makapem e waaana e aku nei i ola honna, ke pio maopopo loa o LLkana i keia kaa ae, a oki loa aku hoi kahi kahuna ona, ina onkon e na Home Bnla e waiho ae ana na na wahi kanna Demokarata e kakoo ia laua nei, a o ka'u makapeni e uwalo aka nei ia onkoa e kakoo ae kakou i ke Keikialii i maewaewa pu me oe iloko o ka halepaahao no ke aloha ia oe e ka i'o o kona i'o ame ka ili o kona ili, me ka lana o ko'a manao e holopoipn ae kakon ia laua nei a i na moho no apau 0 ka aoao Bcraokarata i keia kau koho baloka e hiki mai ana; pe!a ka'o pnle no ka lanakila pookela o ka Elele alii & kakou. Owan iho no, HOME RULA OIAIO. « • : LOITISVILLE, Mei 22.—He eha man kaokani limahana o ka hui hana p»k» Amerika i hoopiiia ae ko lakon nka 1 ual pa>keneka hoa iho malwna o ko lakon mau nknkana mna. lfa ka Poaono i hala i hoikeia mai ai ia mea no ka hoopii ana ae i ka nkn a ma keia 1» i kookoia akn ai ka «ka awu ..