Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 24, 17 June 1910 — KE KEIKIALII O INIA KA MEA NONA KA POHAKU MOMI HE MAU MILIONA KA WAIWAI IO. [ARTICLE]

KE KEIKIALII O INIA KA MEA NONA KA POHAKU MOMI HE MAU MILIONA KA WAIWAI IO.

j I lī&Eu'aln 12k> uei iekahl alīi laia I k:ck;« wrai*as a aaaaa loa o ke so. ka } rs<-a uoua kekal:; ki daimaiia kaelaaa loa o ke ao; aaaluoa mai o ke Siberia o ka Pt>aliSß» a&a s«i se ka aua a e holo lon aka aoa ao Atnerika ma kaoa h:jaKai rsakaikai hoaaa, me ka ukaiiīa €r kae* wahīne, ka Mahaniei ame ka !aua kaikamahiae ke ka.maliiWs*fcine Inderaraj3. Mawaho ae o iakou ea aialo he nmi-kamamaka&i ka nui.

I ka mokuahi S;berīa e hookokoke mai ana 1 ke awa, aa hoolele muaia mai la ke kaaoha i kaa oltmobile ma ke kelekalapa aweaole, a hakalia no a pīii ka tnoku i ka owapo oa lele koke aai la lakoa a kau ilana o ke kaa a holo makaikai ako la apuai ke kalanakaahaie.

O keia keikialii i hiki mai la he Moi oia ma koea aina ponoi. Ua hoooaaaaoia oia ma Enelani, a iaia i hiki mai ai ua kahikoia oia me ka aahu o kekahi keonimana kaahele aole me kona aahn alii a pela no me kana ame ke kaikamahine. He a ? i ka helehelena o ka lana kaikamahine a ua hoonaanaoia oia ma na kula Pelekane a ma kana kamailio ana ka i ka oielo Beritania he pakika me he mea la o kana olelo makoahine ia.

Eia keia alii ma konā alahele kaapuni honua, aka ia lakoa e hiki aku ai i Amerika e hooka'alaa iki iho ana lakoa ma ke kipa ana ae i ke Eula Nui o Harada, kahi a ke keikikane a ua alii Ia e noho mai la ike kula. O kela keiki ka hooilina o kekahi waiwai nni nonā ka loaa makahiki i hiki aku ma kahi o ka $12,000,000, eia nae, ma ka nana aku he knlana haahaa loa ko* na. Elua makahiki i hala aku nei ua "holo mua ae keia alii i Amerika e makaikai ai i na kula nui o Havada ame Bokeko»a ,r a ia manawa %o i wae ai oia o ke K<ila nni o Harāda kana kula e ai i kana keiki a hoonohopaa J ftHa malaila. J O keia kekahl o na alii o Inia i loaa hapa ka nohona kaokoa; ua loaa iaia ka pono o ka hana aiia i uiali kanawai kau i na auhau, hana i dala no ke aupuni me ka hiki pa kē -malania i mau pualikoa. '*• He alii keia no'ha na inoa lehulehu i kapaia, ka M£harajab Sir Sayiji Rao Gaekwar Seiia Khā^ L ShatftsKfe* Bahadur o Barodā. ■ laia ma Haha iuakai kaapuni honua e kahiko maa ana oia iaia iho me na aahu o ke' keonknana Europa, a iaia no nae e hele kaapuni nei, ke lawe ]pu nei no oia me ia i kela aahu i kinohinohiia me k~e daimana ana i komo ai ma kela anaina ike alii nui i malamaia ai ma Pelekane i ka wa o ka ike alii lubile i konoia ae ai e ka Moiwahioe Vitoria.

I ka wa i pii ae ai ka Moi Gaekwar ma ka nohoalii i ka 1875, aole mau hale kula a mau halema'i o ke aupuni ia manawa, aka i keia nianawa, malalo o kana hookele ana ua lehulehu na kula i kukuluia o na anuu like ole e a'oia ana ma ka olelo Beritania. Ma ka makahiki i hala o ka averike o na leka i haāwiia i ke kanaka hookahi ma Inia mai ka haleleka mai i kukuluia he eha. Ua oi aku na inea i makemakeia no na halema*! mamua o ko na hale knla malaiia. lehulehu wale na manawa i oili ae ai na ma'i luku Inia e like me na ma'i paupuu liilii, ke kolera, ame na ma'i ahulau e ae eia nae ua heuikaika no ka iahui e auamo ia niau kaumaha apau e like me ka maikai a lakou i ika ai he pono. I keia manawa ua makaala loa ia na ma'i oia mau ano ma na wahi apau o ka aina. He alii kapukapu a ihiihi keia alii ma kona aupnni ponoi, lehulehu wale nn inoa hanohano a koikoi i kauia aku maluna ona. laia e hele aku ai a e hoi mai ai paha i ka hale alii e kiia ana he iwakalua-kumamakahi pu aloha nona, he mea hoike aku i kona hoi mai a hele aku paha, laia e haalele iho ai i kona halealii e ukali puia ana oia e kekahi pualikaualio. 0 kana elepani nūi kekahi mea koikoi loa ma kona aupuni, ua like ka hanohano i loaa aku i kela holoholona me kekahi o na luna aupuni, he wahi kona i hookaawaleia ma kahi kokoke i kahi e noho ai ka Hope MoL

He wahi keiki hanai holohoJona wale no oia ī kona wa kamalii i hoomaopopo ole ia kona ano; iloko oia o na hale mauu i haraiia ai, me kona moeuhane ole ae e lilo ana i aljp a i kanaka pookela loa o kā h&nohano maluna o na kanaka e .ae apau o Inia, aka me ka maopopo ole"iaia, aia hoi, ua hoea mai la me\ ka e«ioole loa pomaikai ana i upu ole ai. s(ta kekahi Ia hoea mai la i kahi kauhale liilii, kahi ana e aoho ana kekahi kahuna nui e ukaliia ana e kekahi kanaka opio i hoounaia mai ka halealii -mai o ka ohana Barodh, me ka ninalwpau aua ma ke ano i maopopip ke kuauhau ame sa*Vmamo o ka ohana alii Pilaji, ka M6I t3aekwar mua o Inia. I ka wa i maopopo ai i ke kahuna ka mooknanhau o keia keiki ua malamaia he papaaina nui me ka lawelaweia o na hana hoomana o ia au a hoaahuia ke keiki me ka aahu maikai a laweia oia me ka hanohano nui i Baroda ke kulanakauhale alii, a mahope mai lilo oia i Moi no ia aupuni. Aole kanaka hookahi ma keia ao i noho ona no kekahi mau pohaku momi lehulehu kumukuai eui e like me keia alii Inia. a oia hookahi wale no ka M"oi e ona nei i kekahi mau pu kuniahi gula ame na pukuuiahi kala ma ke ao apuni. He mau pu kuniahi kela i hana ma* oliia e kekahi kanaka no elima makahiki kona hana malie ana a hiki i ka paa ana. O ke kanmaha o ka pu hookahi he eha haaeri paona. he elna mau pu kuaiahi gula a he elua pu i hanaia me ke dala; oloko nae o kela maa pu ua hanaia me ka haokila paa loa. O na paa hipi nana e kauo i keia mau pu ua hanaia ko lakou mau kiwi me ke gnla me ka uhiia i na lole nani loa. Ma ka oleloia he kanaha kumamalima kauhani dala ka nui o na hoolilo no ke kahiko wale ana no i kela mau bipi, Ma ko lakou mau kiwi ua hanaia me na popo gula a ma na kuekue wawae ua hanaia me ke gola ame ke dala. Hamua o ko lakou mau lae uā kioohinohiia me ke gula a i ka wa e lawe heleia ana kela mau pu e lilo ana ka anapaaapa o kela mau mea i mea hoalohilohi i aa maka. £ kiai mauia aaa kela mau pa i ka po ame ke ao e na kanaka i hilinaiia x i waeia mailoko mai o na pualikoa kial kino o ka 3foi. i O ka lei daimaaa>|_iu loa o ke ao »ei be waiwai mak||i|e loa ia no keia Koi. Aia maloko c> keta" ,lei 3aimana he elua hanerj a pi mao 'puupūu dai-

mana liilii o na daimana maikai loa, na līke ka nui o ka puupuu hookahi me ka liua kukui (hazelnnt). O ka waiwaiio o kela, lei daimana he $12,000.000. He kala a-i kekahi i hanaia me na pohaku daimana he elima haneri a maniua o kela kala a-i e lewalewa ana kekahi pohaku daimana. k? lima o na pohak? daimana nui loa ma ke ao, a i kapaia ka Hoku o ka Hema. Ua o-a ia na pohaku omaomao mawaena o ke daimana. Aia maloko o kekahi rumi 0 ka halealii ua hana ia kekahi moena veleveka, he hailima kuea ka nn\ f sne na pohaku daimana maemae loa ka momi ame na rnbe. Ua nala maoliia na pohaka momi a kohu moena veleveka me na kii like ole e "kau ana. O na lilo no kona mau ohaa na pono hale ame na lilo o ka hale alii ua kau ia aku ia mau kaumaha maluna o ka lehui, i hiki.ai iaia ke hoolilo i koaa mau loaa a pau no ke ku&i ana mai 1 na. pohakn momi ? na kii pena, na kii kalaiia, ame aa moena kumukuai nni

I ka wa ka i lele mai ai ke kamaliiwahine Inia mailuei mai o ka moku ua lilo na kapee daimana elua e paa ana i kona nan lima i mea nana nuiia e ka poe e keku akn ana malnna o ka uwapo. O Hn. Pisher o Nn lerese, he wakine waiwai loa a i kanlaea ma ke ao, a he hoaloka no koi &o kela mau aiii, ke okaE po nei i keia huakai a na aliī. Ia lakou e hiki aku ai i Kapalakiko e kftot akn asa o Mn. Fiaher malu&a o ko&a kaa otoobile a holo aku aa ka hikina, no ka mom aia po ao iluna o ka moknahi Siberia kona kaa kklu i kaa pa ai me ia.