Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 26, 1 July 1910 — NA HOOLOLI KANAWAI KUMU. [ARTICLE]

NA HOOLOLI KANAWAI KUMU.

Maloko o na hoololi o ke Kanawai Komn o ke Teritore o Hawaii nei i lilo ae nei i kanawai mā o ke kakaninoa ana o ka Peretidena o Amerika Hnipnia, o ke ano o ka hoohana ana aku i na aina auponi maloko nei o ke Teritore, ka hoololi ano nui loa, he hoololi hoi i lilo ai o na makaainana noi home hookuonoono ka hiki mua o ka noonooia, a mahope aku na hoi mahiko a man hui e ae paha e hookoia aku ai ko lakou makemake no ka hoolimalima ana i kekahi mau eka nunui no ke kanu ko ana a mau hana e ae paha. Malia paha ua kupono iho la keia hoololi o ke kanawai aina i hooholoia mai 1a no kakon na makaainana, no ka mea e pau ana na oleio e kahihi ana i ka hoohana kapakahiia o na aina aupuni, o ka haawi waleia no o na aina maikai i na mahiko ma ka hoolimalima, a hooueleia iho la na makaainana me na wahi kupono e hookuonoono akn ai, nolaila ua ili aku ke koikoi maluna o kela ame keia mea noi aina hookuonoono e hana aku i na alahele e loaa ai ona home nona. He oiaio he nui na aina aupuni e paaia mai nei e na mahiko lehulehu malalo o ka hoolimalima, o ia mau aina nae e weheia aku ana no ka hookuonoono ana i kulike ai me ka manao o ka hoololi maloko o ke kanawai aina hou, a o ka hoohemahema ana o na makaainana i kela pono, aole e ili aku ke koikoi maluna o ka papa Aina Aupuni ina e hanaia he hoolimalima a mau hoolimalima paha me kekahi mau hui no ua mau aina la. He hoemi ana keia i kekahi mahele nui o na loaa aupuni, mamuli o ke oki puia ana ae la o kela maka-ha e komo mai ai ke dala iloko o ka waihoua aupuni mai na aina mai i hoolimalimaia aku, no ka hooko ana nae i ka makemake o na makaainana, i nana muaia ai ko lakou pono a mahope ke dala. O keia kekahi pilikia nui i ikeia ma ke kanawai aina kahiko o ka waihoia o na aina aupuni imua o ka lehulehu ma ke ano kudala, a ma ia ano, o ke dala ka mea i makemake nuiia, a ua nana pono oleia ka poe uuku o ke dala, a o ke kumu nele no ia o kekaihi poe i na aina aupuni a lakou i makemake ai e lilo mai i mau home hookuuonoono no lakou. E loaa like ana no nae ia pono i ka poe waiwai ma keia kanawai aina hou, no ka mea e uku ana no lakou i ka aina ma na ana like e ukuia ana e ka poe uuku o ke dala,. nolaila ua kau likeia ke kanaka waiwai me ka ilihune ma keia kanawai aina hou. He ano knpono maoli keia i ka nana aku, a e ano pilikia ana na mahiko ma kekahi ano ke hooneleia aku lakou me kahi mau eka aina waiwai nui, aka nae ma ka manao nae o kekahi o na lunanui 0 kekahi mahiko, aole no e hoopilikiaia aku ana na mahiko, aka e iilo ana lakou i mau mea hoeueu aku i ka poo noho home hookuOnoono e mahi nui aku i ka aina me ke ko ā mau meakanu e ae paha, e loaa like ai na pomaikai i na mahiko ame ka poe no lakou ia mau aina hookuonoono, O ka hooholoia ana mai nei nae o na hoololi i ke Kanawai Kumu o Hawaii nei a lilo i kanawai, ua hoalaia mai na manao kalaiaina e kahihi ae ai na mea a na mea i hooikaika i ka pono maloko o ke kanawai aina. Mamua ae o ka hooholoia ana o kela mau hōololi Kanawai Kumu ua nui na manao ku-e i hoalaia mai e kekahi aoao kalaiaina no ka maikai ole a kupoho ole o ka bila kanawai i waihoia aku e ka ahaolelo kuloko ma o ka Elele Kalanianaole la, a kahiho ae na na Repubalika wale no kela bila kanawai maikai ole, a i ka holo ana mai la nae hoi a lilo i kanawai e kaa āi i na makaainana ka poe hiki mua o ka noonooia, aole no ia h§ mea e lilo ai ka maikai ame ka pono kaulike i hanaia aku i mea e mahaloia ai, aka e mau mai ana no ka imi ana i mau mea e ai kekahi aoao kalaiaina. Ina i heluhelu ponoia a hoomaopopoia na leka a ka Elele Kalanianaole o ke kakau ana mai Wakinekona mai„ a i hoopukaia aku ai maloko o ke Kuokoā nei no kekahi mau manawa ae nei i hala e pili ana i na hoololi i ke Kanawai Kumu, aole no e hoohewahewa ana na makaainana koho baloka i ke ano o kana mau hana ame kana mau hooikaika ana no ka pono o na makaainana olokō nei o keia Teritore, e nele ole ai ke kau ana aku o na mahalo ana nona, a e hooiia aku ai hoi kona ohohia no ke kulana Elele Lahui 1 keia kau. ■■