Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 29, 22 July 1910 — HE MOOLELO NO LUI DANABA A I OLE Mai ke Kulana Kuewa a ka Hanahana ame ka Waiwai. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO LUI DANABA A I OLE Mai ke Kulana Kuewa a ka Hanahana ame ka Waiwai.

HOEUKA XLVin. I *A pehea hoi' keia <m i makemake aka ai i kela kanaka Paraai, aole anei no ka halali o ke gula a no ka lilelile o ke daia, kou knmu o ka hoohihi ana iaia?" wahi a Magariīa t no ka mea ua ike oia i ka nohona hauoii ana me kana kane. oiai nae aole oia i aloha aku ia Lai no kona waiwai. aka no kekahi mea i oi loa akn imna o ke gnla ame ke dala, o ia no ka maemae, ame ka makee i ka pono. "Aole no ia man mea ao e kamailio mai nei ia*n ko'a kama makemake iaia, aka aole e kala kahiko no aa i hoohihi ai, koe wale 110 nae ko'n hooholo ole ana i ko'n manao. He oiaio na loaa iaia Jie kulana hou i keia manawa, aka mainuli nae o kana mau leka e kakau mau mai nei, ua ike an, ua lilo oia i kanaka ano hou mamuii o kou a*o ana aku iaia i ke alahele pololei." w lna o kou kumu io ia oka makemake ana e lawe mai ia Perina i kane nao, alaila ua lokahi no ko kaua mau manao ma ia mea, oo ka mea ma ke ahiahi a'u i mare aku ai me Lui, ua hoouna mai 0 Perina i kona wahi pokii kaikuahine e hele mai e ike ia*u, me kekahi makana mai iaia mai, a ua noi mai kona kaikuahine ia*u ao ka huikala ana aku i kona kaikunane a ina ua aloha io aku oe iaia ea. e lilo aku ana oe i wahine hauoli ma keia mua aku, a he 01 aku hoi kona pomaikai ke mare mai oia me kekahi kaikamahine Amenka i kulike me kou ano e Ada. ? * O keia ae la ka hoomaopopo mua loaia ana no ko Ada mare aku i kana kane, kela kanaka hoi nana i hoopilikia wale aku i na kaikamahine hewa ole me kona mau manao lapuwale, aka ua loli ioa nae oia i keia manawa a ua lilo oia i kanaka e hoopakele ana 5 na kaikamahine opiopio apau; nolaila i ka hoea ana mai o Perina no Ainerika, ua hoohuiia oia ma ka mare me ke kaikamahine ana i aloha ai. Ma ko laua la mare, na hoea aku o Magjirita no ka ihoohanohano ana ia laua, a ia Magarita o ka hele ana aku e haawi i kona aloha i ka Makuisa Perina, ua hopu mai la ua kanaka nei i ka lima o Magarita a hoopili ao la i kona mau lehelehe me ka i ana mai: "Malana on e Magarita ka'u mau hoomaikai palena ole ana ? uo ka mea ina aole oe i a'o mai ia'u i kekahi haawina nana i hoolilō ia'u i kanaka ano hou, ina aole e loaa o Ada ia*u, a e lilo mai hoi oia i wahine mare na'u." "Heaha auanei ka pili o ka'u mea i hana aku ai i ko olua mau makemake iho?" i ninau aku ai o Magaria me ka pahola ana ae o ka minoaka ma kona mau papalina. <4 Ko ka mea ua kupono ole au e kapaia mai he kanaka, oiai au e ola ana ma ke ano i maa ia'u i ka huikau iloko o ke aluka o na anaina like ole. Ke haaheo nei au i keia manawa, no ka mea 0 ka inoa hanohano i loaa ia'u ma o ka ili ana mai mai ko'u mau knpuna mai, akahi no a kohu pono maluna o'u, ua ike au i ka hoohana ana aku ma ke ano kupono, ina no paha aia no au ma ko'u āno kahiko, pehea la au e hana aku ai ia'n iho, e lilo ai i mea j pahenehene waleia mai e ko ke ao nei." £ hoauau aku kakon imua, no ka mea aole he wahi i koe o ka pau no ia o ka kakou moolelo. E haalele ae kakou i keia mau makahiki mua o ka noho ana o na paamare opio iloko o ka hanoli ame ka hanohano, ka waiwai no hoi e pilikia ole ai lakou, a e kikoo aku kakbu imua, no ka mea pehea aku nei la o Aka, aole he lohe houia nona, aka«e ike koke aku ana nae kakou iaia, ina e kikoo e aku ana kakou he elima makahiki mai ka manawa o kona ike hope ia ana. Ma kekahi ahiahi oiai no o Lui e luana ama me kana wahine maloko o ko laua home, a e nanea ana no hoi o Foreka maloko o ke keena heluhelu buke. ua hoopuiwaia aka o Foreka ma o ke kani ana mai o ka bele mamua o ka lanai o ko lakou hale, a i ka iiele ana aku o ke kauwa lawelawe no ka nana ana i ka mea nana 1 hookani mai i ka bele, ua hoi mai la oia a hoike aku la ia Foreka, he kanaka kino pu'ipu*i ka i ninau mai no kona makemake e ike ia Foreka. Ua hookipaia mai la ke kanaka malihini noloko o ke keena hookipa, a iaia e noho la e kakali o ka hoea mai o Foreka, ke lohe la oia i ka leo keiki, a lele wale ae la no kona oili, aka nae ua hoea koke mai la o Foreka i kela manawa, a ia ike ana mai i ka malihini, ua nana pono loa mai la oia, me he mea la aole oia i ike mua i keia kanaka. Ku mai la nae ka malihini iluna, a haawi mai la i kona lima me ka i ana mai: "E kuu makuakane, e Foreka i hele mai la au no ka ike ana ia oe. Ua maopopo no ia'u aole oe e hookipa aka ana ia'u ma ke ano ohaoha, aka mamnli nae o ka hiki ole ke loaa i kaa uhane ka maha, pela au i hele okoa mai la no ka hni ana me oe he aio a he alo." "Auwe, o oe no ka keia e Aka kuu keiki, he keu aku ka hol kuu hoohewahewa aku nei ia oe, w a lele mai la oia imua hopu i na lima o Aka. «XJa lohe no oe i ka moolelo o ke keiki uhauha, nolaila o oe na keiki nei, a ke apo aku nei au ia oe me ke ohaoha, a e hookipa mai hoi ia oe me he keiki ponoi la na'a." "Ke mahalo aku nei au ia oe e kuu makua no kena pane ao, no ka mea aole au i haupu mua e hookipaia aku ana au me ke ohaoha e oe. He hookahi no kumu o keia kipa ana mai la e ike ia oe, no ka uku ana aku no ia i ko'a maa aie ia oe e Foreka." «Ua ike no oe e Aka, aole an i makemake e aku mai oe i kela aan dala, no ka mea aole oe he keiki na ka mea okoa aku, ua hiki ia oe ke hana i kela maa dala e like me kou makemake." <f Ua ike no au ia mea e Foreka," a unuhi ae la oia he bila kikoo dala no umi-kumamalima kaukani dala. a haawi aku la ia Foreka, a hoomau hou aku ia i kana kamailio ana: «Ua au e like me ke kuhikuhi ana mai a ko'u lnnaikehala a ina e lohe aku ana oe i ka'u mea i hana ai, aole oe e hoole hou mai ana i ka lawe ana akn i kena mau dala." T7a kauoha mai la o Foreka ia Aka e noho ilana o ka noho, a koi pa mai la e hoike aku o Aka i ke ano o ka loaa ana o kana man da!a, a pela pu no hoi me kona ola ana. Hoike aku ia o Aka, mahope iho o kona liaaiele ana aku ia Parisa, ua hoi pololei mai !a oia no Na loka, a oiai e makemake «2ia kekahi kanaka e hoolilo aku i kana mahi alani i ka mea e makemake mai ana no ke kumukuai oluolu, ua' koho koke iho la kona manao e kuai oia i keia mau mahi alani a iilo mai iaia, oiai ua ka alani e pala i kela manawa, a o ke kumu nui o ka makemake ana o ka ona nona ua mahi alani la e kuai mamali no ia o ka pili mau o ka ma'i iaia, a e manao ana e hele hoolana mal saa kekahi maa wahi okoa aku. Ua uku liapa aku la o Aka i ke kumukuai o ua mau mahi alani la a mahope aku bo hoi kekahi hapa, a i ka pau ana o ka pala 0 fe e la makahiki, ua ukuia ke kumukuai holookoa o keia aina nui me ka hoomaemae po ia o kekahi mau hale ? aoka iiio

iho la no ia o Aka i ona maluna o kela waiwai iloko o ka manawa pokole. "Ua hana aku au me kuu ikaika apau iloko o keia mau makahiki? a eia ka waiwai ke komo mai nei iloko o kuu lima me ka maalahi loa, a iloko o na makahiki kakaikalii wale no i koe, e lilo aku ana au i kanaka waiwai, Heaha nae ia mau apau ina aole au e uku ana i ko'u mau aie, aole e loaa ka hauoli ia'u, a pela au i hele okoa mai la e ike ia oe, a haawi pu aku hoi i ka'u mau hoomaikai no kou ae ana mai e kokua ia'u ma ke alahele o ka pololei." "Aole keia he aie maoli nou, aka he nani hoi ia ua hoihoi mai la no oe, nolaila me oe mau ka'u mau miLhalo ana i na manawa apau," a ua hauoli'io no nae o Foreka no kela uku ana mai o Aka i kela mau dala, aole no kona minamina i kela huina, aka no ka ike ana, he kokua nui kela ia Aka ma ia noho ana aku, e lilo ai kona mau aie i mau mea hoomanao mau nana. 1 ' "Eia oe ihea e noho mai nei i keia manawa?'' i ninau hou aku ai o Foreka ia Aka mahope wale iho o ko laua nanea ana ma ke kamailio. "Eia makou ke noho pu mai nei ma ko Paka ma home?" "Auwe! owai keia nui o oukou, he mau hoahele anei kekahi ou?" "Ae he mau hoahele mai nei ko'u, no ka mea ua mare au i ka'u wahine, a ua nui ka maua keikikane, he ekolu ona mau makahiki i keia manawa." "He nuhou hauoli maoli kena au o ka lawe ana mai nei e hoike ia'u, a e hele aku ana au e ike i kuu hunona i ka la apopo, a i kekahi manawa no ihoi, e hoi mai kakou me a'u e noho ai, mamua o kon hoi ana aku no Nu loka." "Pehea auanei e hiki ai, ke hoomanao la no hoi paha oe—" aole nae i pau pono aku kana kamailio ana, ua komo e mai la o Lui iloko o ke keena, a e like no me kona ano mau o ka oluolu, iaia i ike mai ai ia Aka, ua hopu koke mai la no oia i ka lima o Aka, a pa'ipa'i pn mai la no hoi ma ka poohiwi, a mamuli o na olelo olnolu mai ia Lui aku, ua ano hoihoi mai la o Aka, me kela nanaina hoohilahila no nae ona no kana mau mea i hana mai ai. Ua hoi aku la o Aka imua o kana wahine i kela po me ka maha o kona manao, a ma kekahi kakahiaika mai, ua holo aku la o Foreka me Magarita no ka ike ana i ka ohana o Aka, a he oiaio iua pomaikai maoli o Aka o ka loaa ana o kana wahine kupono, a pela no hoi me ka laua keiki. Ua hoohalaia he mau mahina loihi e Aka ame kona ohana ina Bosetona a i kekahi manawa e noho pu ana me Lui ma maloko 0 ka hale hookahi, a iloko o ia mau la, ua maikai maoli o Aka, aole kela ano kahiko onlf a i kekahi la oiai oia e hii ana i kana keiki, a ia Lui hoi o ka maalo ana iho, ua pane aku la oia ia Lui 1 ka i ana aku: a'o aku anā au i kuu keiki a lilo i kanaka maikai e like me oe e Lui, nolaila e hoomaopopo mai oe, e alualii aku ana au e loaa kon ano i kuu keiki, nolaila ua makemake au e lilo ka'u keiki i keiki maikai i kulike ole me ko'u ano i malamaia mai ai e i ko'u mau makua." j Ua hoopuka aku o Aka i kela mau olelo ia Lui mamua ae o ko laua makaukau ana e hoi aku no ko laua home ma Nu loka, j no ka mea ua lilo maoli o Lui i puuhonua nona e hiki ole ai iaia ke hoopoina i na mea a kela keiki i hana aku ai nona e pono ai. "Ua Mki ole ke hoopoinaia ae na hoomanao ana no kau mau hana maikai a oluolu e Lui, a o ia mau hana ka mea nana i hoololi ia'u a hiki i kou ike ana mai ia'u he kanaka maikai i keia. la, a peia au e noi aku nei i kau mau huikala ana mai no ka'u mau hana thewa apau i hookau aku ai maluna ou." He hana paakiki na kekahi kanaka i piha me ka naau hookano ka hoopuka ana ae i na huaolelo mihi e like me keia, aka nae ua oiii mai ia mailoko mai o a he hookahi no kumu o ka hiki ana iaia ke hana mai pela» mamuli no ia o kona lilo ana i kanaka ano hou. Me na manao hauoli, ua l|iiau aku la o Lui i na lima o Aka a pane aku la: "E kuu hoahanau, ke huikala aku nei au ia oe ma na ano apau, & keia manawa ak% e hoopoina ioa kaua i na mea o ka wa i hala, a mai keia manaw& e lilo kaua i mau hoahanau e aloha ana kekahi i kekahi, a)na ke Akua no auanei e hoomaikai ma! ia kaua pakahi." ; Ua hiki mai kakou i ka hopena o keia moolelo oiai ua lilo na mea apau i poe liaooli mamuii'o ka hoopauia ana o na manao ku-ee a lilo lakou i poe noho aloha, e nae eka poe heluhelu o keia moolelo, o na ki a Ma<arita i hana ai. a i hui puia hoi me kona koa, a wiwoole me kopa hoomanawanui pu, o ia ka mea nana i hookuu ianakila ae i |kana aloba mailoko mai o ka hale* paahao a. ke aloha ole, ka ***«* hookahi hoi nana i kupee aku i ka eneoii i imi e hoopoino i ke ota o kana Lui aloha, aka nae o na ki 0 ke aloha, ka oiuolu o na mīa ia nana i hoopalupalu i na manao uahoa, & i h(Miuhee aku i nsi manao liii a enemi mailoko aku o Aka, a kanuia aku la na ohaha maikai, nana i hoopakele ae 1 ka uhane o ke kanaka mai ia haulehia ana aku iloko o ka make mau loa. f Ke manao nei ka meaka&ii moolelo, e lilo ana ka poe i heluhelu a i hoomaopopo i kda koolelo i poe pomaikai mai na mea mai a lakou i Ike no ke ola ana o ka opio nona keia moolelo, a e Iflo ai hoi i man kumu alakal e a'o akn ai i ka oukou mau keiki m ke ala pololei o ke ola am. a e liapai akn ai ia lakoe mai ke kulana iUhune, ka haahaa a | ke kulana panepoo o k& hanohano ame ka waiwai. KA HOPEKA,