Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 29, 22 July 1910 — HE MOOLELO NO VIOLETA HAMANA A I OLE Ke Kaikamahine Iloko o na Hana Hoomaewaewa he Nui. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO VIOLETA HAMANA A I OLE Ke Kaikamahine Iloko o na Hana Hoomaewaewa he Nui.

HE HOOLAUNA. 0 ka moolelo hou e puka aku nei ma kahi o ka moolelo o Lui Danaba, he moolelo ia no kekahi kaikamahine opio i hoopuniia me na hana hoopiiikia, nana i kono aku iaia e lawe ae i kekahi mau keehiua koa a hopo ole no kona pono. Ua owili puia hoi iloko o keia mooielo, kekahi kanaka opio kamana. i mauna aku i kona ola no ka hoopakele ana i keia kaikamahine mai kekahi ulia kaaahi mai. a e ikeia ana no ke komo pu ana o keia kanaka maloko o keia uoolelo. Mailoko mai nae o na hoopilikia ana, mai na hana hoi nana i hookaawale i ka mea nona keia moolelo mai kona one hanau aku. ua oili mai oia me ka lauakiia, a ua kau aku hoi na hua o na hana awaawa a ka poe hoopilikia maluna iho o lakou. MOKU3TA I. 1 ka nalo ana aku o na kukuna malamalama o ka la, ma kekahi la kala'e malie o ke kupuhiu, aia hoi ua ikeia aku la ka holo ana ae o kekahi kaaahi lawe ohua ma ke alanui Mila, e halihali ana i kana mau ukana o na ola makamae no kekahi alanui e pii ana iluna o ke kihapai pua nani ma ke kiekiena o ka Mokuaina o Kinikinaki.

Ua Me ūa !& a ohaohn 1 oa ohna. fflai oo ft hiki akn i poe opiopio, ā aIE iioi ma n& oka poe opiopio e koike okoa mai ana i ko l&kon pilik oboliia loa no keia boakai mairaifeat & lakou e hele nei, me 1» mea ia aole he maa ulia a lakoa i maka'a ai ma ko lakon alahele. hoi iwaena o kela maa obaa opiopio, e noho ana he kaikamahiae tfi opio no&a sa makahiki he nmi-kamaiiiahikii ma kekahi aoao owaena kona o ke kaa, a mamali o koaa wahiae tfi, i oi loa ae hoi i ko kekahi mao. kaikamahine e ae e holo pu nei me lakou. aia ka nana a ka nai o'&a ohna malana oaa. Ua kela kaikamahiae me ke kahiko e hoike mai ana i ke kulana kaonoono a waiwai o kona maa makaa a ohana paha, a ma na ano no apan ke koho ako. na lilo oia i mea nai a i milimili na kona maa makaa. Ua iike kona mao maka olioli poni ma ka hoohalike ana me kekahi kiowai e ale ana iluna o ke aolewa. a malana hoi o kona mau papalina, me he mea la e ikeia ana ka minoaka mao mai i na wa apau. Aia nae ma kekahi aoao aka o ke kaa, a ma kahi hoi e ku pono ana i keia kaikamahine n'i e holo nei ? e noho ana he kanaka opio. a na hiki no ke koho aku ma ke ano o kona aahu ame kona kulana, aole oia he kanaka o ke kulana iike me ko kela kaikamahine, aka na hiki ole nae i ka mea e ike aku ana iaia ke hoohewahewa i ka oiuolu ame ka waipahe i kuknni paaia malona ona. He opio oia o ka oiwikino ikaika, me kona mau poohiwi kihikihi o ke ano kanaka ikaika, i piha i ke koa ame ka wiwoole, a mawaho ae o kela mau ano ona ? aia pu ke oili mai la koaa helehelena n'i, e hina ai ke kupaa o kekahi kaikamahine a ka poe waiwai Aia paha na makahiki o kela kanaka opio mawaena o ka iwakaluakumamakolu ame ka iwakalua-kumaiuaha, aka mamuli nae o kona hooikaika i ka hana, ame ka haula o kona ili, e kuhihewaia aku ana, ua oi loa aku koua mau makahiki. He paa lole o £e kumukuai emi kona e komo ana, o ke ano paalole e hiki ai i ka poe uuku o ke dala ke kuai, a malalo hoi o kona ;nau wawae, e waiho ana kana pahu kamana, me kana mau meahana no apau iloko, a na ia mau meahana i hoike ae, he kamana kana oihana ike. Oiai nae ke kaikamahine opio e noho ma ana ma kekahi aoao, e leha ma-lu mai ana no oia i keia kanaka opio, a pe!a pu no hoi me ke kanaka opio. aole no i nele kona awihi ana aku ma kahi a kela kaikamahine e noho mai ana. I ka halawai like ana nae o ka rke a ko laua mau maka i kahi hookahi, ua hoholo like ae la ka ula ohelohelo ma ko laaa man papalina, a o ke kaikamahine o laua, ka i hoao e hoolalaa i kana nana ana ma kekahi wahi okoa aku. Ma kela manawa o ka haalele ana iho o ke kaa ialalo o ke kahua iliwai no ka holo ana aku iluna o ke kahua piina laumanla e hoohiki loa aku ai i kahi o ke kihapai pua nani, aole loa kekahi o iakou i moeuhane mua, aia ke kakali mai la he poino mamoa o lakou, ka poino hoi nana i kaili ae i ke ola makamae mai ka nui ame ka lehulehu o lakou. Me ka maikai wale no ia o ke kaa e holo la, a ua kokoke no hoi e hoea aku iluna o ke kahua papu, e holo aku ai ke kaa i ka honua iliwai, ua ku honua iho la ke kaa me ka hiki ole ke nee hou aku imua, me he mea la aia kekahi mea mal&lo ae o ke kaa kahi i puliki ai, ia manawa i hoomaka ae ai na ohua e pioloke, no ka ninau ana i ke kumu o ke ku malie ana o ke kaa i k&hi hookahi. He mau sekona kakaikahi wale no ia o ke ku malie ana o ke kaa, ua hoomaka mai la e emi liilii ihope, me ka hoomahuahua man ana mai nae i kela ame keia manawa, a akahi no na mea apau a hoomaopopo iho eia ke kaa ke holo hou nei ilalo, e liip ai ko lakou mau ola i moepuu no kekahi poino weliweli. Iloko o kela manawa i loheia ai na leo kumakena, na uwe, paiauma no ka hopena weliweli e ihoea mai ana, a ke hoona la kela ame keia e hooa aku ma kahi o ka puka, no ka lele ana akn ilalo o ka honua, aia ka pono o ka pakele mai ka ulia poino mai, aka ua lilo ka lakou mau hooikaika ana i na alahele no ko lakou palekana i mea waiwai ole, oiai ua paa na puka a elua o ke kaaahi i ka lakaia, | Mamuli oka loaa ole he wahi no na ohua e lele aku ai iwaho o ke kaa, nolaila aia na mea apau ke puuluulu la me na manao pilihua, o ke kakali wale aku no o ka hoea mai o ko lakou hopena. I kela manawa o ke kaikamahine u'i a kakou o ke kamailio mua ana ae nei o ka ike ana i ke kulana knpilikii, e ili aku ana maluna o na mea apau mahnia o keia kaa, ua {xilulu ae la oia i kona mau maka me ka noke pu ana i ke kuwo, aka iaia nae i nana mai ai i ke keonimana opio e noho aku ana ma kekahi aoao mai o ke kaa, aia na maka o ua kanaka opio la maluna wale.no ona. Me he mea la ua komohia aku na manaao minamina iloko o kela keonimana no keia kaikamahine, a ua makemake oia e mauna mai i kona ola no kona pono ma ka hoao ana e hoopakele ina e hiki ana, o keia na mea a ke kaikamahine e heluhelu aku nei ma ka helehelena o ke kanaka opio, alaila ua pahola mai la na kaikamahine la i kona mau lima iniua, me he mea la e waiho mai ana oia i kona ola iloko o ka poholima o kela kanaka e hiki ai iaia ke hilinai mai. Me ka hooka'ulua ole iho, ua ku ae la ke kanaka opio ilunu, a me ka leo kuoo, ua ninau aku la oia i ke kaikamahiae i ka pane ana aku: "E hiki ana anei ia oe ke hilinai mai ia'u?" Ua hopu mai la no hoi ke kaikamahine i ka lima o ke kanaka opio, a i mai la: "Ke haawi aku nei au i ka'u mau hilinai piha ana maluna on." O kela wale ae la no na huaolelo i hoopukaia mai na lehelehe mai o ke kaikamahine opio, oiai nae aia ma kona helehelena ka maka'u ame ke kaumaha e halii la i kela manawa, heaha mai ana la ka hopena e kau mai ana maluna o na mea apau. Eia ke kaa ke holo npi me ka puahia nui, a he man aekona helu wale no koe, o ka hauie aku no ia ilalo o kekahi wahi kuhoho, e pan ai ke kaa ame na mea apau maluna ona i ke okaoka lillil. Me he mea la nae, ua maopopo mua no i ke kanaka opio kana mea e hana aku ai no ka hoopakele ana iaia ame ke kaikamahine opio, nolaila i ka manawa a ke kaikamahine i haawi mai ai i kana pane no ka hilinai ana mai maiuna ona, ua lalau ae la oia i kekahi iii e holo ana iloko o ke kaa maluna ae o kona poo, a i ka maopopo ana iaia, ua paa kela ili e poino ole ai na huli hon mai la oia i ke kaikamahine a pane mai ia me ka leo hoolana: "Aole he manawa hon akn no kaua e kakali ai, aka ke kanoha aku nei au ia oe e kn koke mai oe iluna, a e paa mai i kua a-i me ka maka'n ole no kekahi mea. Oke ola ame ka make eia ia ke hakoko nei iloko o keia man eekona o ke kupilikii, nolaila e hoao ana au ma ka mea hiki ia'n ke hana no ka hoopakele ana ae i ko kaua man ola. M Aole he mea e ae a ke kaikamahine e hana aku ai, koe wale no o ka hooko ana akn i ka leo kaaoha o keia kanaka opio ana e hllinai la, a oia kekahi o na kanaka hoopono, nolaila na apo akn la ola I kona mau lima ma ka a-i o kona hoopakele, me ka puilki ana a loa. «E puliki mai oe i knn a-i a paa loa, a mai maka'u no kekahi mea, o ka make, eia ke hookokoke loa mai nei, aka e hooiana i ka manao," a na kela man olelo hoolana manao 1 hookomo ma! $ ka manaolana ame ka ikaika iloko o ke kaikamaMne n*l opio, a noke aku la oia i ka puliki i ka a i o kona hoopakele e iike me ka pnliklla ana o kekahi mea e kokoke akn ana e piholo iloko oke kai. Ē Me ka hoohakalia hon ole iho no hoi, na lalau ae la ua Jplo la i ka ili e lewalewa ae ana mainna o kona poo, a hoolewalewa ae la iaia ame kaaa nkana makamae, o kona manao ma keia hana ana pela, he me ia e hoemiia mai ai ka poino e loaa ia laua i ka wa e hookn'i aku ai ke kaa me kekahi mea. (A<& J