Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 29, 22 July 1910 — MANAO HOAKAKA LAULA MALUNA O KA NINAU WAIONA Wehewehe Piha o L. A. Kakina i Kona Manao ma na Aoao Apau o ka Ninau e Koho Balokaia Aku Ana. [ARTICLE]

MANAO HOAKAKA LAULA MALUNA O KA NINAU WAIONA

Wehewehe Piha o L. A. Kakina i Kona Manao ma na Aoao Apau o ka Ninau e Koho Balokaia Aku Ana.

(Kakankla eL A. Kaklna.) (Hoomaola,) KE KUMTT £KOZ.n E KU-E ANA I KE KINAI WAIONA. "E KIPAKU AKU AMA KA HOOKAPU WAIONA I KA POE MAKAIKAL' ILA. PANE I KE KUMU EKOLU. E kipaku io ana ke kinai waionā. i na malihini makaikal konua, ina no ko lakou i ka waiona ko lakoa kiunu o ka heie ana mai, a i ole o kekabi ia o ko lakoa manaonni o ka hele ana mai no Hawaii nei. He komite hoeueu makaala, a hana kuio ko kakou, i lo&a ka iini e imi aku i wahi e kipa nui mai ai ka poe makaikai honua, ma o ka waiho ana aku imua o lakou i na mea apau loa ame ua kumuhana maloko nei o Hawaii, a lakou i manao ai, e lilo ana i mea ano'i nuiia e ka poe maliMni makaikai. Heaha ka ke komite hoeueu e ko<H«ha aku ai? Ua kalahea ae anei lakou me na hua moakaka, aia ma Hawaii na keena kuai rama; a i ole mailaila mai e loaa ai ka bia "I hanaia i kupono no ke ea," a i ole ka waina ("degp red"), ua hiki ke kuaUa me ka oluolu loa, e hiki ai ke loaa he ekoln kiaha no ka hapaha; a i ole o ke maipa paha i hookahi no moni ana iawa ka makemake, ina no he ho<dcahi mani ana aole ia he mea e loaa ai ke kau hookaAi? uiui ae anei lakou malima o ke kimuhana maloko o na hua liilii, ma • ka aoao ma ke kua> o kekahi ia o na mea hialaaiia o ke Teritore?. .Ina aole, no keaha mai hoi? I He oiaio, ina o ka nele ana i ka waion», kfr kumu e kipaku aku ai i ka ; poe makaikai honua, he mea pono no e hoikeia ae ka mea oiaio ma ke ano kupono, no ka loaa ana mai ma&nei ma na ano apau, mai ka alekohola maemae mai a hiki i ka hoohuihuiia ana o ka wai o ka paka me ka aila; mai- ke kamapena m&i a ww i ke suaipa, i kupono 1 ka ono ame ka makemake o na mea apau. O ka me» oiaio, aole loa e klpaku ke kinM waion» i ua makaikai honua. • .. , .... _ Aoie he kanak» inu rama ka averika o ka matihini makaikal honua, o i» hoi, inu aku ina ke ano e lilo ai 1 u ea hae na kona puu no ka waieake e nohO

aka al oU sui k» kip* saa no aei, tsta e Mia m o» kato ism tam* Miwwi b«L S a2»«» aka wmhoia o oa pakaakn o u aoimii e aol m»w»eo» o ITapel«irflm «aw Hooolahi nei, * e ike asaaei oe, ke 2o» k» km» aaa ke keokaki oaoia xsa» ma k* aia* |mlr M * >r » t aina svakea asoe ain» akiaM. B aaaa aka i sa pekwkaa aaloko o ka Hokti« laea, ka Hoke2e Moaaa» a i oie ka Unieai OHII, a Ka aa maeawa nralo ao ka ike&a aea o ka wain» a axto waiooa oko» ae pah*. O ka ka Bsea oiaio, aole ka hap?™** o aa mnwiwi &<xma Awhh^ oiai o aa «aHkini Amerfka ka poe kipa nai mai ma Hawaii aei, fee poe ino i ka waion* ma ke aao maa. He ina lajEtm ma na anaina hoolaolea» no ka mea ke mea maa ia i ka no ka waihoi» aaa aka no hoi kekahi imna o lakoo. Mawako ae o k» poe knhuna kakaikahi i ka inn ana i k* waiona mamna woka aina kakahiaka» i aukemake ole e pii fl«n» o k» lani ke ole e kooiai» aka i» lakon aia no lie keena knai rama aole i koio mai ka poe makaikai lumna no Hawaii nei no ka ina rama ana, a e koomau akn ana no ka nni o lakou i ka hele aaa mai no HawaU e like no me keia e ikeU nei, ina aole e loaa aa» ke kamapena «ae ke cocktail, e Mke me keia manawa e nei, ! eiai nae be kakalkahl wale ko lakon 2xoohaaai&. i Ua pipm k» noonoo oka poe maliMni makalkai himna i» Hawaii, ao kona, ea e hiki ole ai ke hookalikeia me ko kekahi wahi okot akn, n» aaai» ka lnapele WlaMla» n» alanni maikai, ka heenaln; ka anaa kai ma Waikiki, n* knakai holo ka» otomobile 1 hoeaeaia akn m» na Moknpnai Ko kal olnoln ame k» hialaai i k» hion» konane o k* mahina ma Haleiw»; k» pio o k« *mtesne m* Manoa» ame ka nlnlaaa o ke aianni o Kalaaaopele. O keia aiaoli no ka mea oiaio i hoakakaia, e like me ia i ikeia maloko o ka Imke » ke Koutite Hoeneu, a pei* no hoi me k* a* kanak* nnpmui ame n» kanaka kakan hnke mooleio i kakau akn ai i ko lakon poe kakan m» ko l»kon man home. "Mailoko ae o k» pnnwai k» mea a k» waha e hoopuka ai," he enanelio oiaio ia. In» o ka hoowalewale » ka Primo, » i ole o ka wai aliaU o ka waiona i hoohnihnii» k» me» i hoohialaaiia akn al n» malihini makaikai honn» no Ha- { waii, aole anei e neie ana ko lakon lohe an» ao ka mahaloia mai kekahi mai o ka mea pipili i k» waiona? Aole ka hookapn waiooa e kipaku i aa malihini kaahele.. O kahi hoomaha ani hookahi a na malihlni kaahele honna, o ia no o Ka- i leponi Hema. B hele aaa na malihini ilaila jnai n* w*hi mai apan o ka Unio- j na » apnni no hoi ke ao nei ma na haneri kankani i kela ame kei» makahiki. I Ua pii ae o Haleponi Hema a waiwai, a ke pii nei me ka hikiwawe ma ka| waiwai mailoko mai oka oihana o na malihini m e k» 'nui o na pakenek» o na malihini i lilo i poe noho paaman. | Ma ka helehelena o ka mea oiaio i hooie oleia mai, aia no hoi ka mea oiaio 1 i hoole oleia mai, oia hoi, mawaho ae o Los Angeles, aneane % pan loa na Kulanakauhale ame na Kaliana ma Kaleponi Hema i hookapn i ke kuaiia ana o ka waiona. O ke kanawai i hiki ole ke kipakn i na malihini kaahele mai Kaleponi Hema akn, pela no e hiki ole ai lakon ke kipaknia mai Hawaii akn nei. i Ua kaawale loa ka hookapu waiona mai ka lilo ana i mea kanpale aku i ka poe malihini makaikai ma Kaleponi Hema, na lilo ia i mea nme mai i hoo-' lahaia, a na lilo hoi i mea koi akn i na maHhini kaahele honna e pan ka hele { anwana ana, a e lilo mai i poe noho paa. 1 Aole he kanaka i makemake i ke ku koke mai o ka hale innrama ma kahi kokoke i kona home, a e loaa ana nō'.keia manao i na malihini kaahele honna, j ina e lilo mai ana i poe noho paa, a pela no hoi me ka poe i loaa na wahi noha | paa. O na hana pepehikanaka limakoko lehnlehn, i oili mai maanei o ka waiona k» mea nana i hoohilahila iho nei i ke kaulana o Hawaii, na maopopo toa ka lilo ana o ia mau hana i mea kipaKu' akn i na malihini kaahele honua, inamua 0 ka loaa ana o ka inoa kaulana ia kakou, no ko kakou lilo ana i lahni noho malie, a hooko kanawai, i hoohannaele oleia, a hooweliweli oleia e na kanaka me na pu, i hanaia mamuli mai o ka ona. Aole ka hookapu waiona e kipaku aku ana i na mallhini kaahele; he nme 1 mai kana ina malihlni Ua hookaawaleia o Hawaii e lilo oia kekahi ona wahi hoomaha ano nui a kanlana no na majihlni makaikai no ke ao nei, ina no aole 1 e hookapuia ka waiona maanei nei. E like pu ana kona lilo ana i wahi ano | nni no ka hoomaha ana» a o ka oi loa aku o kona lilo ana i mea ano nui, he wahi e hni ai na malihini kaahele honua, ina "e hoemiia mai ana ka inuia ana 0 ka alekohola a ke ano uuku loa." 1 KE KUMU EHA E KU-B ANA I KE KINAH WAIONA. AOLE E HTKT I KEKAHI HOK£LE O KA PAPA ™attt KEKUMA HAWAH NEI KE OLE E LOAA KA PONO E KUAI X KA WAIONA. KA PANE I KE KUMU EHA. No ka hoakaka e pili ana i ka hiki ole ke ku kekahi hokele o ka papa ekahi maloko o Hawaii nei me ka loaa ole o ke keena knai rama, o ka pane, aole e i kekahi ke ike i ka pololei a hiki i ka hoaoia aaa. He oiaio, o na hokele o ka papa ekahi a he nui loa o lakou, aia no ke kn la ma Kaleponi Hema, ma Texas a maloko o Kanaaa, kahi i mana ai ke kanawai hookapu waiona, a o ka oleloike kuikahi i olowalu mai na mahele mai i hookapni» ai ka waiona, o ia no ka ike mna oleia ana o ka holomua ma kela mau wahi e like la me ka wa o ka hookapuia an» o ka waiona, a aole i hoemeleia | he hookahi hiAeele me na pomaika! holomu» akea. O ke ano makaainana Amerika hookahi no na lakou e kip» ana na hokele pap» ekahi iloko o n» Moknaina ame na wahi i hoikeia ae nei o lakou no kei kip» mai ana * lu»kaha ma na hokele o Hawaii nei. L B aho paha k» noonoo ana ae i k» hooia e pili aqa i ka hiki ole ke ku kekahi hokele o ka papa ekahi me ke ku ole mai o kekahi wahi anetidote moonahu e like me ia i ikei» ma ka aina o ke taaantala» ke tik* puhuluholn & pololei, oiai nae u» kon» hoalauna m» kekahi pnka akn oi* o Tezas ma ka hakoko ana me na mea i hoakak» mnai» »e nei, ma k» pnnukn ana i k» rama, » ke hoolako nei i ka poe apau e kip» mai ana me na ai an» ekoln o k» la. O k» paae ku-e ana mai me ka huaolelo hope loou—m» o ke knkal» ana a ke kanawai ame ka Enanelio—aole ka e hiki i kekahi knene o na meaai maikai ke hoolawa mai * l»w» k» makemake, ke ole k» oi» e hoolako pu mai i k» meatnu, na kau Hke aku ia me ke koi an* aole k» e hiki i ke kanak* kalep* lole ke kuai i na lole ole oi» e hookomo mai i pa» kam» b«ti maloko o i* kuai ana. E hoopan an» »nei n» i ka ai an* i k» al, in» e hoopaa loai» aa» )|» waion»? £ hapa nai afl* anel ko Ukou iini nui an* e ai i na i'o painpaln ame n* w*w*e no k* pai» ana o ke alaani m»waen» o ka Unioa Gzin ame kahi kau o na han» akeakamāi o Onnha? Aole aaei n» maaawa auikai i hookikin» i hookonokonoi* akn m* k» hopen» o k» hil» mealnn, e hoolako mai aaa ia a oi aka ke dala e hoonoono mai ai k» ai me na Inhiehn lilee oie? Hi'a. o n» leholehu e oSU mai aa» mwauH o k» hoon»! an» i ke t€ dialHflo xas»*' ame kona hamn an» mai i ke ol» o ke k»naka, !2Lmi » «» «-M m* i k. «n. n. k. MMe. ina, no he me* ia e kapaei» ae kekahi maa me» Kilii aal k» hfl» ae on» me»»i, & koOmH» aiai k* ona hokele » a» ®eaai ma* maa, he ei ae nae i» « ke naan» oM pa4cen«k* o kakon e hoi akn ana ika hale, a hoomau akn i ka Inn ana?